Strawberry Farming: ઠંડા વાતાવરણ અને વરસાદને કારણે સ્ટ્રોબેરીની ખેતી કરનારાઓ વધુ ચિંતિત છે. તેમના પાકને સીધી અસર થઈ રહી છે. ફળો લાલ થવાને બદલે કાળા થઈ રહ્યા છે અથવા ફૂલો સડી રહ્યા છે. સ્ટ્રોબેરીની ખેતીથી ખેડૂતો એક એકરમાં 8 થી 9 લાખ રૂપિયાની કમાણી કરે છે. આવી સ્થિતિમાં પાકની સંભાળ ખૂબ જ જરૂરી છે. જો પાક બરબાદ થવા લાગે તો ખર્ચ વસૂલવો મુશ્કેલ બની જાય છે.
ડૉ. એસ.કે. સિંઘ, પ્રિન્સિપલ ઇન્વેસ્ટિગેટર અને એસોસિએટ ડિરેક્ટર રિસર્ચ, ઓલ ઈન્ડિયા ફ્રૂટ રિસર્ચ પ્રોજેક્ટ તથા ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ સેન્ટ્રલ એગ્રીકલ્ચરલ યુનિવર્સિટી, સમસ્તીપુર, બિહારએ જણાવ્યું કે સ્ટ્રોબેરીના છોડના પાકેલા ફળોમાં આછા ભૂરા રંગના પાણીમાં પલાળેલા ફોલ્લીઓ હોય છે જે ઘાટા હોય છે. બ્રાઉન અથવા કાળા ગોળાકાર રૂપમાં વિકસે છે. જે પાકને નુકસાન પહોંચાડે છે અને ઉપજને અસર કરે છે.
સ્ટ્રોબેરીની ખેતીને લગતી 5 મહત્વની બાબતો
- ભૂરા અથવા કાળા ગોળ કાણા એ સ્ટ્રોબેરીનો મુખ્ય રોગ છે, જે છોડના મોટાભાગના ભાગોને અસર કરે છે. તે સમગ્ર સીઝન દરમિયાન ગંભીર નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. ચેપગ્રસ્ત જમીનમાં વાવેલા છોડ પાણી અને માટીના છંટકાવથી ચેપગ્રસ્ત થાય છે. ફૂગ જમીનમાં 9 મહિના સુધી ટકી રહે છે.
- આ રોગ ગરમ ભીના હવામાનમાં વધુ ફેલાય છે. આ રોગના નિવારણ માટે હળવું પિયત આપવું જરૂરી છે. રોગગ્રસ્ત છોડને ખેતરની બહાર રાખવા જોઈએ.
- સ્વચ્છ ખેતી પર વધુ ભાર આપવો જોઈએ. રોગની તીવ્ર અવસ્થામાં 2 ગ્રામ મેન્કોઝેબ અથવા સેફ એક લિટર પાણીમાં ઓગાળીને 10 દિવસના અંતરે બે છંટકાવ કરવો.
- ફળની લણણીના 15 દિવસ પહેલા કોઈપણ પ્રકારના કૃષિ રસાયણોનો ઉપયોગ ટાળવો જોઈએ, કારણ કે સ્ટ્રોબેરીનું આખું ફળ ખવાય છે. પાંદડાની નીચેની બાજુઓ પર ખૂબ જ નાના પાણીથી ભરેલા જખમ જે બેક્ટેરિયાને મુક્ત કરતા ઘેરા લીલા અથવા અર્ધપારદર્શક કોણીય ફોલ્લીઓ બની જાય છે.
- પાણીનો છંટકાવ કરવાથી બેક્ટેરિયા ફેલાય છે. વસંતઋતુ આ રોગોના વિકાસ માટે અનુકૂળ છે. તેથી જેવા આ ચિહ્ન દેખાય તરત જ દવાનો છંટકાવ શરૂ કરવો જોઈએ.