નવી દિલ્હી : હવે ત્રીજા ધોરણનો વિદ્યાર્થી પણ મોબાઇલ ફોનનો ઉપયોગ કરતા પહેલા AI સમજી શકશે. શિક્ષણ મંત્રાલયે એક એવો નિર્ણય લીધો છે જે શિક્ષણ પ્રણાલીમાં પરિવર્તન લાવવાની અપેક્ષા રાખે છે. આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) હવે ધોરણ 3 થી શીખવવામાં આવશે. આનો અર્થ એ છે કે હાલમાં ABCD શીખી રહેલા બાળકો ટૂંક સમયમાં સમજી શકશે કે રોબોટ્સ કેવી રીતે વિચારે છે, મશીનો કેવી રીતે વાતચીત કરે છે અને ટેકનોલોજી કેવી રીતે વિશ્વને સુધારી શકે છે.
શિક્ષણ મંત્રાલયની યોજના શું છે ?
શિક્ષણ મંત્રાલયના શાળા શિક્ષણ અને સાક્ષરતા વિભાગ (DoSE&L) અનુસાર, AI એ આજના વિશ્વમાં માત્ર એક ટેકનોલોજી નથી, પરંતુ ભવિષ્યનો પાયો છે. જો બાળકો તેને નાનપણથી જ સમજે છે તો તે ફક્ત તેમની વિચારસરણીમાં વધારો કરશે નહીં પરંતુ તેમને નવી વસ્તુઓ બનાવવામાં પણ નિપુણ બનાવશે.
આ નવો અભ્યાસક્રમ શું છે ?
આ પ્રોજેક્ટને AI અને કોમ્પ્યુટેશનલ થિંકિંગ (AI & CT) કહેવામાં આવે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો આ અભ્યાસક્રમ બાળકોને ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને વિચારવાનું, સમજવાનું અને સમસ્યાઓનું નિરાકરણ કરવાનું શીખવશે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ બાળકને રોબોટ કેવી રીતે ચલાવવો તે પૂછવામાં આવે તો તે ફક્ત બટન દબાવવાનું જ નહીં પણ રોબોટની અંદર શું ચાલી રહ્યું છે તે પણ સમજી શકશે. મંત્રાલયે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે AI નો ઉપયોગ ફક્ત નફા માટે નહીં પણ સમાજના લાભ માટે કરવાનું શીખવવામાં આવશે.
તે ક્યારે શરૂ થશે ?
આ કોર્ષ 2026-27 ના સત્રથી દેશભરની શાળાઓમાં લાગુ કરવામાં આવશે.
તે ધોરણ 3 થી શરૂ થશે, પછી દર વર્ષે એક વર્ગ સુધી વિસ્તૃત થશે.
પુસ્તકો, હેન્ડબુક, વિડિઓઝ અને ડિજિટલ સામગ્રી ડિસેમ્બર 2025 સુધીમાં તૈયાર થઈ જશે.
NISHTHA અને અન્ય સંસ્થાઓ દ્વારા શિક્ષક તાલીમ પણ શરૂ થઈ ગઈ છે.
કોર્ષ કોણ વિકસાવી રહ્યું છે?
CBSE, NCERT, KVS, NVS અને તમામ રાજ્ય સરકારો આ સમગ્ર પ્રોજેક્ટ વિકસાવવા માટે સાથે મળીને કામ કરી રહી છે. જો કે, સૌથી મહત્વપૂર્ણ પાસું એ છે કે આ કોર્ષનું નેતૃત્વ IIT મદ્રાસના પ્રોફેસર કાર્તિક રમન કરી રહ્યા છે. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ એક ખાસ નિષ્ણાત ટીમ અભ્યાસક્રમ વિકસાવી રહી છે. આ અભ્યાસક્રમ રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (NEP 2020) અને રાષ્ટ્રીય અભ્યાસક્રમ માળખા (NCF SE 2023) અનુસાર વિકસાવવામાં આવી રહ્યો છે.
આ પગલું શા માટે જરૂરી છે ?
આજે, ભારતનું ટેકનોલોજી ક્ષેત્ર વિશ્વમાં નંબર વન બનવાના માર્ગે છે. ભારતનું AI બજાર 2025 માં $17 બિલિયન સુધી પહોંચવાની અપેક્ષા છે, અને 2030 સુધીમાં, તે $100 બિલિયનને વટાવી જશે. શિક્ષણ મંત્રાલય માને છે કે જો બાળકો હમણાં AI શીખશે તો તેઓ ફક્ત વપરાશકર્તાઓ જ નહીં, પણ સર્જકો બનશે. AI એન્જિનિયરો, ડેટા વૈજ્ઞાનિકો અને રોબોટિક્સ નિષ્ણાતો જેવી નવી નોકરીની તકો ઊભી થશે. ટેકનોલોજી દરેક ગામ સુધી પહોંચશે.
Education Loan Information:
Calculate Education Loan EMI