Supreme Court on NOTA: લોકસભા ચૂંટણી 2024ના બીજા તબક્કાના મતદાન દરમિયાન શુક્રવાર (26 એપ્રિલ 2024)ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટમાં મતદાન સંબંધિત એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દા પર સુનાવણી કરવામાં આવી હતી. જેમાં જો NOTAને અન્ય ઉમેદવારો કરતા વધુ મત મળે છે તો ફરીથી ચૂંટણી કરાવવાની માંગ પર સુપ્રીમ કોર્ટે ચૂંટણી પંચ પાસે જવાબ માંગ્યો છે. કોર્ટે મોટિવેશનલ સ્પીકર શિવ ખેડા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી આ અરજી પર સુનાવણી કરી હતી.
તમને જણાવી દઈએ કે હાલમાં સિસ્ટમ એવી છે કે જે ઉમેદવારોમાંથી સૌથી વધુ વોટ મેળવે છે તેને વિજેતા માનવામાં આવે છે. અરજદારના વકીલે જણાવ્યું હતું કે આ વ્યવસ્થાને કારણે સુરતમાંથી એક ઉમેદવાર બિનહરીફ ચૂંટાયા છે. જો કે, એ સમજવું અગત્યનું છે કે આ વિગતવાર સુનાવણી માટેનો વિષય છે. આ પિટિશન સુરત બેઠકના પરિણામો અથવા ચાલી રહેલી લોકસભા ચૂંટણીના કોઈપણ પાસાને અસર કરશે નહીં.
અરજદારે આ માંગણીઓ કરી છે
શિવ ખેડા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી આ અરજીમાં એવો નિયમ બનાવવાની પણ માંગ કરવામાં આવી છે કે NOTA દ્વારા ઓછા મત મેળવનારા ઉમેદવારોને 5 વર્ષ સુધી કોઈપણ પ્રકારની ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવે. આ સિવાય, NOTA ને કાલ્પનિક ઉમેદવાર તરીકે જોવું જોઈએ. આ કેસની સુનાવણી CJI DY ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેન્ચ કરી રહી છે.
NOTA શું છે?
NOTAનો વિકલ્પ ભારતમાં 2013માં સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશ બાદ આવ્યો હતો. નન ઓફ ધ અબોવ એટલે કે NOTA એ મતદાનનો વિકલ્પ છે, જેના હેઠળ મતદાતા આ વિકલ્પ પસંદ કરી શકે છે જો તેને કોઈ ઉમેદવાર પસંદ ન હોય. પીપલ્સ યુનિયન ફોર સિવિલ લિબર્ટીઝે ભારતમાં તેને શરૂ કરવા માટે લાંબી લડાઈ લડી હતી. અહીં એ સમજવું અગત્યનું છે કે ભારતમાં NOTA ને અસ્વીકાર કરવાનો અધિકાર નથી. વર્તમાન કાયદા મુજબ, જો NOTA ને વધુ મત મળે છે તો તેના કોઈ કાયદાકીય પરિણામો નથી. આવી સ્થિતિમાં આગામી ઉમેદવારને વિજેતા જાહેર કરવામાં આવશે.