Microwave Popcorn Side Effects: ફિલ્મો જોતી વખતે કે રમતગમતનો આનંદ માણતી વખતે પોપકોર્ન લગભગ દરેકનો પ્રિય નાસ્તો છે. તેને સામાન્ય રીતે સ્વસ્થ માનવામાં આવે છે કારણ કે તેમાં ફાઇબર અને એન્ટીઑકિસડન્ટ હોય છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે માઇક્રોવેવ પોપકોર્ન તમારા ફેફસાં માટે ખતરનાક બની શકે છે? જવાબ હા છે, આ આદત અમેરિકામાં એક વ્યક્તિને એટલી મોંઘી પડી કે તેને ગંભીર બીમારી થઈ ગઈ અને બાદમાં કોર્ટે તેને 7.2 મિલિયન ડોલર (લગભગ 51 કરોડ રૂપિયા)નું વળતર આપ્યું. ચાલો તમને તેના વિશે જણાવીએ.
શું મામલો હતો?
2012માં, અમેરિકાના કોલોરાડોના રહેવાસી વેન વોટસન નામના એક વ્યક્તિએ દાવો કર્યો હતો કે તે "પોપકોર્ન ફેફસા" નામની ગંભીર બીમારીથી પીડાય છે. વોટસન લગભગ 10 વર્ષ સુધી દરરોજ માઇક્રોવેવ પોપકોર્નના બે પેકેટ ખાતા હતા. ખાસ વાત એ હતી કે પોપકોર્ન ખાતા પહેલા, તે પેકેટ ખોલીને તેની ગરમ વરાળને સારી રીતે સૂંઘતા હતા.
તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે વરાળમાં ડાયસેટીલ નામનું રસાયણ હતું, જે કૃત્રિમ માખણના સ્વાદમાં ઉમેરવામાં આવ્યું હતું. આ રસાયણ ખાવા માટે સલામત માનવામાં આવે છે, પરંતુ જ્યારે તેને શ્વાસમાં લેવામાં આવે છે, ત્યારે તે ફેફસાંને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડે છે. કોર્ટે સ્વીકાર્યું કે વોટસનના રોગનું કારણ આ હતું અને તેને વળતર ચૂકવવામાં આવ્યું.
પોપકોર્ન લંગ શું છે?
પોપકોર્ન લંગ (બ્રોન્કિઓલાઇટિસ ઓબ્લિટેરન્સ) એક એવો રોગ છે જેમાં ફેફસાંની નાની નળીઓ સાંકડી થઈ જાય છે અને ડાઘ પડી જાય છે. આને કારણે, દર્દીને સતત ઉધરસ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને સીટીનો અવાજ આવવા લાગે છે. આ રોગ ઉલટાવી શકાય તેવો નથી, એટલે કે, તેનો સંપૂર્ણ ઇલાજ થઈ શકતો નથી. ગંભીર કિસ્સાઓમાં, દર્દીને ઓક્સિજન થેરાપી અથવા ફેફસાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરાવવાની જરૂર પડી શકે છે.
ખુલાસો કેવી રીતે થયો
આ બાબત સૌપ્રથમ 2000 ના દાયકાની શરૂઆતમાં પ્રકાશમાં આવી હતી જ્યારે અમેરિકામાં માઇક્રોવેવ પોપકોર્ન ફેક્ટરીઓમાં કામ કરતા કામદારોને અચાનક ફેફસાંની ગંભીર સમસ્યાઓ થવા લાગી હતી. તપાસમાં જાણવા મળ્યું હતું કે તેનું કારણ એ જ ડાયસેટીલ વેપર હતું. આ પછી, અમેરિકામાં મોટી કંપનીઓએ 2007 થી તેમના પોપકોર્ન ઉત્પાદનોમાંથી આ રસાયણ દૂર કરવાનું શરૂ કર્યું.
હવે તે કેટલું ખતરનાક છે?
આજકાલ મોટાભાગની કંપનીઓ ડાયસેટીલનો ઉપયોગ કરતી નથી, પરંતુ તેમ છતાં સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. જો તમે માઇક્રોવેવ પોપકોર્ન ખાઓ છો, તો બેગ ખોલતી વખતે બહાર આવતી વરાળને સીધી શ્વાસમાં ન લો. પહેલા પેકેટને થોડી સેકંડ માટે ખુલ્લું રાખો જેથી વરાળ બહાર આવે.
અન્ય સ્થળોએ પણ જોખમ
આ રસાયણ ફક્ત પોપકોર્નમાં જ નહીં, પરંતુ ઇ-સિગારેટ (વેપ) અને કેટલાક ફૂડ પ્રોસેસિંગ ઉદ્યોગોમાં પણ જોવા મળ્યું છે. જો તમે એવી જગ્યાએ કામ કરો છો જ્યાં આ સ્વાદ આપતા રસાયણોનો ઉપયોગ થાય છે, તો તમારા એમ્પ્લોયર OSHA અને NIOSH જેવી એજન્સીઓના સલામતી નિયમોનું પાલન કરે તે મહત્વપૂર્ણ છે. આમાં વેન્ટિલેશન અને હવાની નિયમિત તપાસનો સમાવેશ થાય છે. ડોક્ટરો કહે છે કે જો તમને સતત ઉધરસ કે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થતી હોય, તો તરત જ તેની તપાસ કરાવો. પોપકોર્ન ફેફસાને અટકાવી શકાય છે પરંતુ એકવાર તે થઈ જાય પછી તેનો સંપૂર્ણ ઇલાજ કરવો મુશ્કેલ છે. તેથી પોપકોર્ન હોય કે વેપિંગ, વરાળ અને ધુમાડાને સીધો શ્વાસમાં લેવો હંમેશા ખતરનાક બની શકે છે