આજકાલ ઊંઘ એક મોટી સમસ્યા બની ગઈ છે. બગડેલી જીવનશૈલી, ફોન જોવાની ટેવ અને માદક દ્રવ્યોની લતને કારણે ઊંઘ-જાગવાની દિનચર્યા ખોરવાઈ ગઈ છે. જેના કારણે અનેક બીમારીઓ વધી રહી છે. ઊંઘની અછતને કારણે સ્થૂળતા, ડાયાબિટીસ, હૃદયરોગ અને ખરાબ માનસિક સ્વાસ્થ્ય જેવી સમસ્યાઓ થઈ રહી છે. કેટલાક લોકો ઊંઘની ગોળીઓ પણ લે છે. ઘણા લોકો 7-8 કલાકની ઊંઘ લીધા પછી પણ પૂરતી ઊંઘ નથી લઈ શકતા, પરંતુ કેટલાક લોકો એવા છે જે 4-5 કલાકની ઊંઘ લીધા પછી ફ્રેશ દેખાય છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ તેની પાછળનું વિજ્ઞાન શું છે, તાજગી અનુભવવા માટે કેટલી ઊંઘ જરૂરી છે...
કેટલા કલાકની ઊંઘ જરૂરી છે
અમેરિકન એકેડેમી ઓફ સ્લીપ મેડિસિન અનુસાર, દરેક વ્યક્તિને 24 કલાકમાં ઓછામાં ઓછા 8 કલાકની ઊંઘની જરૂર હોય છે. જો કે, દરેક જણ એટલી ઊંઘ લેતું નથી. કેટલાક લોકો ચાર કલાક ઊંઘ્યા પછી પણ તેમની ઊંઘ પૂરી કરે છે. આ વિશે નિષ્ણાતો કહે છે કે ઊંઘના કલાકો નહીં પરંતુ ગુણવત્તા મહત્વપૂર્ણ છે. ઓછી ઉંઘ લેવા છતાં, ઘણા લોકો સંપૂર્ણ ઊંઘ મળે અને તાજગી અનુભવાય તે માટે ગાઢ ઊંઘ જરૂરી છે.જો ઊંઘ ખૂબ જ ગાઢ હોય તો ચાર કલાકની ઊંઘ પણ પૂરતી છે. આવા લોકોને ડીપ સ્લીપર કહેવામાં આવે છે. આવા લોકોને ઓછી ઊંઘ હોવા છતાં સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓ થતી નથી. જ્યારે, જે લોકો 7-8 કલાકની ઊંઘ લે છે તેમને લાગે છે કે તેમની ઊંઘ પૂરી નથી થઈ, તેમને હળવા ઊંઘવાળા કહેવામાં આવે છે. ઊંઘને યોગ્ય રીતે સમજવા માટે, ઊંઘ ચક્રનું જ્ઞાન સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે.
ઊંઘ ચક્ર શું છે
સ્લીપ સાયકલનો સીધો અર્થ છે સ્લીપ સાયકલ પૂર્ણ થવું. આમાં સૂવાથી લઈને જાગવા સુધીના ઘણા તબક્કા હોય છે. તેની શરૂઆત પથારી પર સૂયા પછી ઊંઘ આવવાથી થાય છે. આ તબક્કાના કલાકો વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ અલગ અલગ હોઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે, બે કલાક પછી શરીર આ સ્ટેજથી બીજા સ્ટેજ પર જવાનું શરૂ કરે છે. આમાં, આંખોની ગતિ ધીમી પડી જાય છે અને હૃદયના ધબકારા સામાન્ય થઈ જાય છે. આ તબક્કામાં ગાઢ ઊંઘ આવે છે. આમાં મગજ શાંત રહે છે અને ઊંઘ ગાઢ બને છે. જે વ્યક્તિ તેમાં સૌથી વધુ રહે છે, તે ઓછા કલાકો છતાં તેની ઊંઘ પૂરી કરે છે. આ તબક્કામાં કોઈ દખલ નથી અને સપના આવતા નથી. ત્રીજો અને છેલ્લો તબક્કો રેમ સ્લીપ છે.આમાં ઊંઘ સંપૂર્ણ રહે છે. માણસ સપના જોતો રહે છે. આ કારણે તેના વિચારો ફરતા રહે છે. આ તબક્કો બે કલાક સુધી પણ ટકી શકે છે..
ઊંઘ ચક્રનો અર્થ શું છે?
નિષ્ણાતો કહે છે કે સ્લીપ સાયકલનો અર્થ સ્પષ્ટ છે કે જો તમે 10-11 વાગ્યા સુધીમાં સૂઈ રહ્યા છો અને સવારે 6 વાગ્યે તમારી આંખો ખુલી રહ્યા છો તો તેનો અર્થ એ છે કે તમારી ઊંઘ પૂરી થઈ ગઈ છે. આ પછી ફરીથી ઊંઘવું જોઈએ નહીં, કારણ કે પછી શરીર બીજા તબક્કામાં જવા લાગે છે. આ પછી, જ્યારે તમે 8-9 વાગ્યાની વચ્ચે જાગી જાઓ છો, ત્યારે ઊંઘમાં વિક્ષેપ આવે છે. આ જ કારણ છે કે કેટલાક લોકો 8-9 કલાક ઊંઘવા છતાં તાજગી અનુભવતા નથી.
હળવા સ્લીપર હોવાના કારણો
1. હતાશા, ચિંતા, માનસિક તણાવ
2. અમુક પ્રકારની માનસિક સમસ્યા
3. વધુ પડતો દારૂ પીવો
4. અતિશય નસકોરા
ગાઢ ઊંઘ માટે શું કરવું
1. સમયસર સૂઈ જાઓ.
2. દરરોજ વ્યાયામ કરો.
3. માત્ર આરામદાયક ગાદલાનો ઉપયોગ કરો.
4. રાત્રે દારૂ, ચા અને કોફી પીવાનું ટાળો.
5. સૂતા પહેલા મોબાઈલનો ઉપયોગ ન કરો.
Disclaimer: સમાચારમાં આપવામાં આવેલી કેટલીક માહિતી મીડિયા રિપોર્ટ્સ પર આધારિત છે. કોઈપણ સૂચનને અમલમાં મૂકતા પહેલા, તમારે સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લેવી જોઈએ.