Benefits of Touch: એક નવા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે આલિંગન સહિત શરીરને સ્પર્શ કરવાથી તમારા માનસિક અને શારીરિક સ્વાસ્થ્ય બંનેમાં નોંધપાત્ર સુધારો થાય છે. જર્મની અને નેધરલેન્ડ્સના સંશોધકોએ માનવ સ્પર્શ પર 200 થી વધુ અભ્યાસ હાથ ધર્યા અને જાણવા મળ્યું કે તે તમામ ઉંમરના લોકોમાં પીડા, ચિંતા અને હતાશાને ઘટાડી શકે છે. આની સૌથી રસપ્રદ વાત એ છે કે નાનો અને હળવો સ્પર્શ પણ તેના પર સકારાત્મક અસર કરે છે.
આ પ્રશ્નોના જવાબ આપવા માટે, બોચમ, ડ્યુસબર્ગ-એસેન અને એમ્સ્ટરડેમની એક સંશોધન ટીમે આશરે 10 હજાર લોકો સાથે 130 થી વધુ આંતરરાષ્ટ્રીય અભ્યાસ હાથ ધર્યા અને તેનું વિશ્લેષણ કર્યું. સંશોધન ટીમે સાબિત કર્યું કે સ્પર્શથી પીડા, હતાશા અને ચિંતા ઓછી થાય છે. ટીમે તેમનું સંશોધન નેચર હ્યુમન બિહેવિયર જર્નલમાં 8 એપ્રિલ, 2024ના રોજ પ્રકાશિત કર્યું હતું.
સંશોધનમાં એવું પણ જાણવા મળ્યું છે કે તે મનુષ્યો અને પ્રાણીઓ પર સૌથી વધુ અસર કરે છે, ધાબળા જેવી નિર્જીવ વસ્તુઓ પણ આપણને શારીરિક આરામ આપી શકે છે, સ્પર્શ એ પ્રાણીઓ અને મનુષ્ય બંને માટે માનસિક સુખાકારી માટે મહત્વપૂર્ણ હોવાનું કહેવાય છે.
નવજાત શિશુઓ માટે સ્પર્શ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, તે નવજાત શિશુઓ પર હકારાત્મક અસર કરે છે, જેમ જેમ આપણે મોટા થઈએ છીએ, આપણને સ્પર્શ કરનારાઓ સાથે પરિચિતતાનો અભાવ અનુભવવા લાગે છે.
આ અંગે રુહર યુનિવર્સિટી બોચમ ખાતે ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ કોગ્નિટિવ ન્યુરોસાયન્સના ડૉ. જુલિયન પેકહેઇઝર કહે છે, 'અમે સ્વાસ્થ્ય માટે સ્પર્શનું મહત્ત્વ જાણતા હતા. પરંતુ અસંખ્ય અભ્યાસો હોવા છતાં, તેનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તે અસ્પષ્ટ રહે છે, ખાસ કરીને કઈ અસરોની અપેક્ષા રાખી શકાય અને પ્રભાવિત પરિબળો શું છે. આ સંશોધનનું મેટા-વિશ્લેષણ કર્યા પછી, ટીમ આમાંના ઘણા પ્રશ્નોના જવાબ આપવા સક્ષમ હતી.
પુખ્ત વયના અને બાળકો બંનેને સ્પર્શથી ફાયદો થાય છે. ડ્યુસબર્ગ-એસેન યુનિવર્સિટીના ડૉ. હેલેના હાર્ટમેન સમજાવે છે કે, 'બાળકોના કિસ્સામાં એ મહત્વનું છે કે તેઓને તેમના માતા-પિતા દ્વારા સ્પર્શ કરવામાં આવે, બાળકના માતા-પિતાનો સ્પર્શ અન્ય કોઈ કરતાં વધુ ફાયદાકારક છે. જો કે, પુખ્ત વયના લોકોમાં, અમે જોયું કે અમારા સ્વયંસેવકો જે લોકોથી પરિચિત હતા અને નર્સ વચ્ચે બહુ તફાવત નથી.
જો કે, સંશોધકોએ આ અંગે ચેતવણી આપી છે કે, 'સ્પર્શ હંમેશા સંમતિ સાથે હોવો જોઈએ, જેમાં તેમની વ્યક્તિગત પ્રતિક્રિયા અલગ હોઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે આટલા મોટા પાયે વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે આપણા જીવનમાં વધુ શારીરિક સ્પર્શનો સમાવેશ કરવો એ સારા સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપવાનો એક સરળ, શક્તિશાળી માર્ગ છે. તેથી, આગલી વખતે જ્યારે તમે કોઈ એવી વ્યક્તિને મળો કે જે તમારી ચિંતા કરે છે, ત્યારે તેને ગળે લગાડવાનું બિલકુલ ન વિચારો.