8th Pay Commission Update : કેન્દ્રીય કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો માટે એક સારા સમાચાર છે. સરકારે આખરે 8મા પગાર પંચ માટેની ઔપચારિક પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી છે. તાજેતરમાં કેબિનેટે કમિશનના સંદર્ભની શરતો (ToR) ને મંજૂરી આપી. આ સાથે, પગાર, મોંઘવારી ભથ્થાં અને પેન્શનમાં વધારો કરવાની પ્રક્રિયા સત્તાવાર રીતે શરૂ થઈ ગઈ છે. આ નિર્ણયથી દેશભરના આશરે 5 મિલિયન કર્મચારીઓ અને 6.5 મિલિયન પેન્શનરોને સીધો ફાયદો થશે.
નવી પગાર વ્યવસ્થા ક્યારે લાગુ થશે ?
નવી પગાર વ્યવસ્થા 1 જાન્યુઆરી, 2026 થી લાગુ થવાની ધારણા છે. સરકારે કમિશનને 18 મહિનાની અંદર તેનો અહેવાલ રજૂ કરવાની સમયમર્યાદા નક્કી કરી છે. આનો અર્થ એ છે કે જો બધું સમયપત્રક મુજબ ચાલશે તો કર્મચારીઓને જાન્યુઆરી 2026 થી નવા દરે પગાર અને પેન્શન મળશે. જોકે અમલીકરણ અને ચુકવણીમાં થોડો સમય લાગી શકે છે, પરંતુ તેની અસર જાન્યુઆરીની શરૂઆતમાં જ અનુભવાશે.
TOR શું છે?
TOR, અથવા સંદર્ભની શરતો કોઈપણ કમિશન માટે એક રોડમેપ છે. તે નક્કી કરે છે કે કમિશન કયા મુદ્દાઓ પર વિચાર કરશે. 8મા પગાર પંચ માટેના ToR માં પગાર, ભથ્થાં, પેન્શન, ફિટમેન્ટ ફેક્ટર અને અન્ય લાભોનો સમાવેશ થાય છે. સુપ્રીમ કોર્ટના ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ રંજના પ્રકાશ દેસાઈને કમિશનના અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે. પ્રોફેસર પુલક ઘોષ તેના પાર્ટ-ટાઇમ સભ્ય તરીકે સેવા આપશે, અને પંકજ જૈન તેના સચિવ તરીકે.
સરકારે કમિશનને 18 મહિનાનો સમય આપ્યો છે. રિપોર્ટ તૈયાર થયા પછી કેબિનેટ તેને મંજૂરી આપશે અને નવો પગાર અને પેન્શન લાગુ કરવામાં આવશે.
ફિટમેન્ટ ફેક્ટર શું છે અને તે શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
ફિટમેન્ટ ફેક્ટર એ પગાર વધારાનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઘટક છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, તે એક ગુણક સંખ્યા છે જે મૂળ પગાર અને પેન્શન બંનેમાં વધારો કરે છે. 7મા પગાર પંચમાં, આ પરિબળ 2.57 હતું. હવે, 8મા પગાર પંચમાં તે પગાર વધારો નક્કી કરશે.
જો ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 2.86 કરવામાં આવે તો ₹25,000 નો વર્તમાન મૂળ પગાર વધીને ₹71,500 થઈ શકે છે.
જો પરિબળ 1.83 પર રાખવામાં આવે તો તે જ પગાર ₹32,940 સુધી પહોંચી જશે. પરિબળ જેટલું મોટું તેટલો વધારો.
મોંઘવારી ભથ્થું (DA) સીધા ફિટમેન્ટ ફેક્ટર નક્કી કરતું નથી પરંતુ તેનું સ્તર એક મહત્વપૂર્ણ પરિમાણ છે. જો આગામી વર્ષમાં DA લગભગ 70% સુધી પહોંચે છે તો ફિટમેન્ટ ફેક્ટર પણ વધી શકે છે. આનો અર્થ એ છે કે ફિટમેન્ટ ફોર્મ્યુલા ઘણા આર્થિક અને નાણાકીય પરિમાણો પર આધારિત છે.
સંભવિત પગાર વધારાની ગણતરી
હાલમાં, સરકાર દ્વારા 8મા પગાર પંચ માટે કોઈ સત્તાવાર સ્લેબ બહાર પાડવામાં આવ્યા નથી, પરંતુ સંભવિત અંદાજોના આધારે પગાર વધારાની સંભવિત ગણતરી સમજી શકાય છે.
જો 7મા પગાર પંચ હેઠળ કર્મચારીનો મૂળ પગાર ₹25,000 હોય તો તેમને 58% મોંઘવારી ભથ્થું (DA) એટલે કે ₹14,500 અને 27% ઘર ભાડું ભથ્થું (HRA) એટલે કે ₹6,750 મળે છે. આના પરિણામે કુલ પગાર આશરે ₹46,250 થાય છે.
દરમિયાન, જો 8મા પગાર પંચમાં 2.86 નો ફિટમેન્ટ ફેક્ટર લાગુ કરવામાં આવે તો તે જ કર્મચારીનો મૂળ પગાર વધીને ₹71,500 થઈ શકે છે. 27% HRA (₹19,305) ઉમેર્યા પછી કુલ પગાર આશરે ₹90,805 સુધી પહોંચી શકે છે. આનો અર્થ એ છે કે નવા પગાર પંચના અમલ પછી કર્મચારીઓની આવકમાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળી શકે છે. પરિણામે, હાથમાં પગાર લગભગ 20-25% વધી શકે છે.
શું બધા કર્મચારીઓ માટે ફિટમેન્ટ ફેક્ટર સમાન હશે?
7મા પગાર પંચે બધા સ્તરો માટે 2.57 નો એકસમાન ફિટમેન્ટ ફેક્ટર લાગુ કર્યો હતો. જોકે, આ વખતે, એવી શક્યતા છે કે નીચલા સ્તરના કર્મચારીઓને પગારની અસમાનતા ઘટાડવા માટે થોડો વધારે ફિટમેન્ટ ફેક્ટર મળશે. વધુમાં, કેટલાક પગાર સ્તરોને મર્જ કરવાનો પણ વિચાર કરી શકાય છે.
8મા પગાર પંચ પેન્શનમાં કેટલો વધારો કરશે?
જો કોઈનું મૂળ પેન્શન હાલમાં ₹9,000 છે, તો 8મા પગાર પંચ પછી તે જ પેન્શન ₹25,740 સુધી વધી શકે છે. આનો અર્થ એ થયો કે પેન્શન લગભગ ત્રણ ગણું વધી શકે છે. સરકાર તરફથી આ ફેરફારનો સીધો લાભ પેન્શનરોને પણ મળશે.