RBI Monetary Policy: રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે ગુરુવારે ડિજિટલ પેમેન્ટને પ્રોત્સાહન આપવા અને યુનિફાઈડ પેમેન્ટ ઈન્ટરફેસ (UPI) જેવા વિકલ્પોને વધુ આકર્ષક બનાવવા માટે મોટી જાહેરાત કરી હતી. મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની બેઠક બાદ ગવર્નરે કહ્યું કે હવે યુઝર્સને UPI પર પણ ક્રેડિટ કાર્ડ જેવી સુવિધાઓ મળશે. પૂર્વ-મંજૂર રકમ બેંકો દ્વારા વપરાશકર્તાઓને આપવામાં આવશે, જેનો ઉપયોગ ખાતામાં પૈસા ન હોવા છતાં પણ કરી શકાય છે.
ગવર્નર દાસે કહ્યું કે દેશમાં UPI દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શન ઝડપથી વધી રહ્યું છે. લોકોમાં તેને વધુ લોકપ્રિય બનાવવા અને વપરાશકર્તાઓને વધુ સુવિધા આપવા માટે ઘણા નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા છે. Paytm, PhonePe અથવા Google Pay જેવી એપ દ્વારા UPI પેમેન્ટ કરનારા વપરાશકર્તાઓને હવે પૂર્વ-મંજૂર ક્રેડિટ લાઇન આપવામાં આવશે. આ રકમ બેંકો અથવા નાણાકીય સંસ્થાઓ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવશે. યુઝર્સ તેમના ખાતામાં પૈસા ન હોવા પર પણ આ રકમનો ઉપયોગ કરી શકશે. ગવર્નરે કહ્યું કે આરબીઆઈની આ પહેલ ઈનોવેશનને વધુ પ્રોત્સાહિત કરશે.
ક્રેડિટ લાઇન શું છે અને તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
ક્રેડિટ લાઇન એ વપરાશકર્તા માટે બેંક દ્વારા નિર્ધારિત મર્યાદા હશે, જે રકમ વપરાશકર્તા ખર્ચ કરી શકશે. બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓ વપરાશકર્તાની આવક અને લોન ચૂકવવાની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરીને આ ક્રેડિટ લાઇન તૈયાર કરશે. એક રીતે UPI પર ઓવરડ્રાફ્ટ જેવી સુવિધા પણ આપવામાં આવશે. જ્યાં ગ્રાહક જરૂરિયાત પર આ રકમનો ઉપયોગ કરશે અને પછી વ્યાજ સાથે આ રકમ પરત કરશે. તે સ્પષ્ટ છે કે આ સુવિધાના બદલામાં બેંકો તમારી પાસેથી થોડું વ્યાજ વસૂલશે. બેંકો દરેક ગ્રાહકની જોખમ ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કર્યા પછી જ પૂર્વ-મંજૂર ક્રેડિટ લાઇન તૈયાર કરશે.
UPI સાથે ક્રેડિટ કાર્ડ લિંક કરી શકશે
ગવર્નરે કહ્યું કે આજે ભારતમાં UPI દ્વારા મહત્તમ ચૂકવણી કરવામાં આવી રહી છે. તેણે છૂટક વ્યવહારો કરવાની રીતને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખી છે. બેંકોએ પણ તેમની પોતાની પ્રોડક્ટ્સ અને ફીચર્સ વિકસાવવા માટે UPIની તાકાતનો લાભ લીધો છે. MPCની બેઠકમાં ક્રેડિટ કાર્ડને UPI સાથે લિંક કરવાની મંજૂરી પણ આપવામાં આવી છે. હાલમાં, વપરાશકર્તાઓ RuPay ક્રેડિટ કાર્ડને UPI સાથે લિંક કરી શકશે.
બધા પર ભારે upi
જો તમે નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI)ના આંકડાઓ પર નજર નાખો તો UPI દ્વારા કુલ 8.7 બિલિયન ટ્રાન્ઝેક્શન કરવામાં આવ્યા હતા અને તેમાં વાર્ષિક ધોરણે 60 ટકાનો વધારો થઈ રહ્યો છે. જો છેલ્લા 12 મહિનાના ડેટા પર નજર કરીએ તો UPI દ્વારા દરરોજ સરેરાશ 36 કરોડ ટ્રાન્ઝેક્શન થયા છે. આ આંકડો ફેબ્રુઆરી 2022માં થયેલા 24 કરોડ ટ્રાન્ઝેક્શન કરતાં 50 ટકા વધુ છે.