Indian Economy and GDP : ચોથા ક્વાર્ટર (GDP Q4 ડેટા) માટે જીડીપીના આંકડા સામે આવ્યા છે. આંકડા પ્રમાણે એક તરફ અમેરિકા અને યુરોપ સહિતના દેશોમાં નાણાંકિય મુશ્કેલીઓ વચ્ચે ભારતે કમાલ કરી બતાવી છે. ભારતે વર્લ્ડ બેંકના અંદાજ કરતા પણ વધારે વિકાસ દર હાંસલ કરી બતાવ્યો છે. પ્રતિકૂળ વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓ છતાં ભારતીય અર્થતંત્રે ગયા નાણાકીય વર્ષમાં શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું હતું. બુધવારે જારી કરાયેલા સત્તાવાર આંકડા અનુસાર જીડીપી વૃદ્ધિ દર અનુમાન કરતાં વધુ સારો હતો. ડેટા અનુસાર, માર્ચ ક્વાર્ટરમાં ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા 6.1 ટકાના દરે વૃદ્ધિ પામી હતી, જ્યારે સમગ્ર નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે આર્થિક વૃદ્ધિ દર 7.2 ટકા હતો.


આટલો વધ્યો જીડીપીનો આંકડો


નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિકલ ઑફિસ (NSO) એ બુધવારે સાંજે સત્તાવાર GDP વૃદ્ધિ દરના આંકડા જાહેર કર્યા. આંકડા મુજબ ભારતીય અર્થતંત્રે માર્ચના ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું હતું. અગાઉ ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં જીડીપી વૃદ્ધિ દર 4.5 ટકા હતો.


આટલો છે આ માથાદીઠ જીડીપી


માર્ચ ક્વાર્ટરમાં લગભગ તમામ ક્ષેત્રોએ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું. જ્યારે કૃષિ ક્ષેત્રે 5.5 ટકાની વૃદ્ધિ નોંધાવી હતી, તે જ દર ઉત્પાદન ક્ષેત્ર માટે 4.5 ટકા હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન બાંધકામ ક્ષેત્રે 10.4 ટકાના પ્રભાવશાળી દરે વૃદ્ધિ નોંધાવી હતી. આંકડા અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં ભારતનો માથાદીઠ જીડીપી 1,96,983 રૂપિયા હતો. આગામી મહિનાઓમાં આર્થિક વૃદ્ધિની ગતિમાં વધુ તેજી આવવાની ધારણા છે. NSOનું અનુમાન છે કે, એપ્રિલ-જૂન 2023 ક્વાર્ટરમાં વૃદ્ધિ દર 13.1 ટકા રહી શકે છે. જોકે અગાઉ આ સમયગાળા દરમિયાન તેમાં 13.2 ટકાનો વધારો થવાનો અંદાજ હતો. જ્યારે જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર 2023 દરમિયાન, વિકાસ દર 6.2 ટકા રહી શકે છે.


સરકારે વ્યક્ત કરી હતી આ આશા 


ભારતીય અર્થતંત્ર પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિઓમાં સારું પ્રદર્શન કરશે તેવી અપેક્ષા હતી. ફેબ્રુઆરી 2023માં જાહેર કરાયેલા રાજકોષીય નીતિ નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં વાર્ષિક ધોરણે નજીવા GDP વૃદ્ધિ દર 15.4 ટકા રહી શકે છે. એક વર્ષ પહેલા એટલે કે, 2021-22માં નોમિનલ જીડીપી વૃદ્ધિ દર 19.5 ટકા હતો. જ્યારે વાસ્તવિક જીડીપી વૃદ્ધિ દર 7 ટકા રહેવાનો અંદાજ હતો, જે એક વર્ષ પહેલા 8.7 ટકા હતો.


આ હતો રિઝર્વ બેંકનો અંદાજ


રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે વાર્ષિક રિપોર્ટમાં કહ્યું હતું કે, ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાનો વિકાસ દર ગત નાણાકીય વર્ષમાં 7 ટકાથી થોડો વધારે રહી શકે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, રિઝર્વ બેંક દ્વારા મોનિટર કરાયેલા ઉચ્ચ-આવર્તન સૂચકાંકોમાંથી લગભગ 70એ મજબુતીનો સંકેત આપ્યો હતો. સેન્ટ્રલ બેંકે માર્ચ ક્વાર્ટર દરમિયાન જીડીપી વૃદ્ધિ દર 5.1 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો.


આ આંકડાઓને લાગ્યો ઝાટકો


જો કે જીડીપીના આંકડા પહેલા ભારતને ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનના મોરચે આંચકો લાગ્યો છે. એપ્રિલમાં આઠ મોટા ઉદ્યોગોના વિકાસ દરમાં થોડો ઘટાડો થયો છે. બીજી તરફ, રાજકોષીય ખાધ સરકારના અંદાજની મર્યાદામાં રહી છે.


રાજકોષીય ખાધ યથાવત જ


એનએસઓ દ્વારા જીડીપીના આંકડા જાહેર કરવામાં આવે તે પહેલા રાજકોષીય ખાધના આંકડા જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. આંકડાઓ અનુસાર, કેન્દ્ર સરકારની રાજકોષીય ખાધ ગયા નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં જીડીપીના 6.4 ટકા જેટલી હતી. નાણા મંત્રાલયના સંશોધિત અંદાજમાં પણ રાજકોષીય ખાધ યથાવત રહેવાનો લક્ષ્‍યાંક હતો. 2022-23 માટે કેન્દ્ર સરકારની આવક-ખર્ચના ડેટા જાહેર કરતા, CGA એ કહ્યું હતું કે, મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ રાજકોષીય ખાધ રૂ. 17,33,131 કરોડ રહી છે. નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ (એફએમ નિર્મલા સીતારમણ) એ 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ કરાયેલ સામાન્ય બજેટ (બજેટ 2023)માં 2023-24માં રાજકોષીય ખાધને જીડીપીના 5.9 ટકા સુધી મર્યાદિત કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો હતો.


આંકડાઓ અનુસાર, એપ્રિલ મહિનામાં આ ખાધ 1.34 લાખ કરોડ રૂપિયા રહી છે, જે આખા વર્ષના લક્ષ્યાંકના 7.5 ટકા જેટલી છે. આ એક વર્ષ કરતાં પણ વધુ સમય પહેલાં એટલે કે એપ્રિલ 2022ની વાત છે. ગયા વર્ષે એપ્રિલમાં રાજકોષીય ખાધ આખા વર્ષના લક્ષ્યાંકના 4.5 ટકા જેટલી હતી.


ઉદ્યોગોના વિકાસને ફટકો પડ્યો


ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનની વાત કરીએ તો એપ્રિલ મહિનામાં થોડો આંચકો લાગ્યો છે. એપ્રિલ મહિના દરમિયાન, આઠ મુખ્ય ઉદ્યોગોનો વૃદ્ધિ દર વાર્ષિક ધોરણે 3.5 ટકા હતો. માર્ચ મહિનામાં આ મુખ્ય ઉદ્યોગોના ઇન્ડેક્સમાં 3.6 ટકાનો વધારો થયો હતો. તો સમગ્ર નાણાકીય વર્ષ 2022-23 દરમિયાન, આઠ મોટા ઉદ્યોગોએ 7.7 ટકાના દરે વૃદ્ધિ નોંધાવી હતી, જે 2021-22 પહેલાના વર્ષ દરમિયાન 10.4 ટકા હતી.