જો તમે શેરબજારના જોખમથી બચવા માંગો છો અને સુરક્ષિત સરકારી યોજનાઓમાં રોકાણ કરવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો પોસ્ટ ઓફિસની રિકરિંગ ડિપોઝિટ (RD) યોજના તમારા માટે શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ સાબિત થઈ શકે છે. આ યોજના SIP (Systematic Investment Plan) જેવી જ છે, જ્યાં તમે નિયમિતપણે નાની રકમ જમા કરાવી શકો છો અને સારૂ વળતર મેળવી શકો છો. આ યોજનામાં રોકાણ કરવાનું જોખમ લગભગ નહીંવત છે.
કોણ ખોલી શકે છે ખાતું?
પોસ્ટ ઓફિસ RD યોજના હેઠળ કોઈપણ વ્યક્તિ રોકાણનું આયોજન કરી શકે છે. સગીરો પણ આમાં ખાતું ખોલી શકે છે. 10 વર્ષથી વધુ ઉંમરના સગીર તેમના માતા-પિતાની મદદથી ખાતું ખોલાવી શકે છે. 18 વર્ષ પૂર્ણ થયા પછી, સગીરે નવું KYC (Know Your Customer) અને નવું ઓપનિંગ ફોર્મ ભરવાનું રહેશે. આ ખાતું મોબાઈલ બેન્કિંગ અથવા ઈ-બેન્કિંગ સુવિધા દ્વારા પણ ખોલી શકાય છે.
રોકાણની શરૂઆત અને મર્યાદા
આ યોજનામાં તમે માત્ર ₹100 થી રોકાણ શરૂ કરી શકો છો. આમાં રોકાણ માટે કોઈ મહત્તમ મર્યાદા નથી, જેથી તમે તમારી અનુકૂળતા મુજબ ગમે તેટલી રકમનું રોકાણ કરી શકો છો. હાલમાં, આ યોજના હેઠળ 6.7% વાર્ષિક વ્યાજ મળે છે, જે તમારા રોકાણને વૃદ્ધિ કરવામાં મદદ કરે છે.
માસિક હપ્તો જમા કરાવવાનો નિયમ
માસિક હપ્તો જમા કરાવવાનો નિયમ ખાતું ખોલતી વખતે નક્કી કરવામાં આવે છે. જો ખાતું કેલેન્ડર મહિનાના 16મા દિવસ પહેલા ખોલવામાં આવે, તો પછીની ડિપોઝિટ રકમ દર મહિનાની 15મી તારીખ સુધીમાં ભરવાની રહેશે. જો ખાતું કેલેન્ડર મહિનાના 16મા દિવસ અને છેલ્લા કાર્યકારી દિવસ પછી ખોલવામાં આવે, તો ડિપોઝિટ દર મહિનાના 16મા દિવસથી છેલ્લા કાર્યકારી દિવસની વચ્ચે કરવાની રહેશે.
પાકતી મુદત અને અન્ય સુવિધાઓ
જો તમે RD યોજના હેઠળ ખાતું ખોલો છો, તો તમારા ખાતાની પાકતી મુદત 5 વર્ષમાં પૂર્ણ થશે. જો તમે ઈચ્છો, તો તમે તેને વધુ 5 વર્ષ માટે લંબાવી શકો છો. આ ઉપરાંત, જો તમે તેને વચ્ચે બંધ કરવા માંગતા હો, તો તમે ખાતું ખોલ્યાના 3 વર્ષ પછી પણ આમ કરી શકો છો. જો ખાતાધારકનું અવસાન થાય છે, તો નોમિની તેનો દાવો કરી શકે છે અથવા જો નોમિની ઈચ્છે તો, તે ખાતું ચાલુ પણ રાખી શકે છે.
કર નિયમો અને TDS
પોસ્ટ ઓફિસમાં રોકાણ પરના RD પરના કર નિયમો આવકવેરા અધિનિયમ, 1961ની કલમ 80C હેઠળ વાર્ષિક ₹1.5 લાખની મર્યાદા સુધીની કર કપાત માટે પાત્ર છે. જોકે, TDS (Tax Deducted at Source) નિયમો વ્યાજની આવક પર લાગુ પડે છે. જો તમે વ્યાજમાંથી વાર્ષિક ₹10,000 થી વધુ કમાણી કરી રહ્યા છો, તો તમારે 10% કર ચૂકવવો પડશે, પરંતુ જો તમે PAN (Permanent Account Number) આપી શકતા નથી, તો આ કર 20% રહેશે.
લોનનો લાભ
RD ખાતામાં ઓછામાં ઓછા 1 વર્ષ અને 12 મહિના સુધી સક્રિય રહ્યા પછી, જમાકર્તા ખાતામાં જમા રકમના 50% સુધીની લોન લઈ શકે છે. તમે લોન એકસાથે અથવા માસિક હપ્તામાં ચૂકવી શકો છો. યોજનાના નિયમો અનુસાર, લોન ખાતા પર લાગુ વ્યાજ દર ઉપરાંત, વધારાનું 2% સાદું વ્યાજ ચૂકવવું પડશે. જો ખાતું બંધ ન થાય ત્યાં સુધી લોન ચૂકવવામાં ન આવે, તો બાકી રકમ ખાતું બંધ થવા પર જમા કરાયેલા ખાતામાંથી વસૂલ કરવામાં આવશે.
₹35 લાખનો લાભ કેવી રીતે મળશે?
જો તમે પોસ્ટ ઓફિસની આ RD યોજનામાં દર મહિને ₹50,000 નું રોકાણ કરો છો, તો 5 વર્ષમાં તમે કુલ ₹30 લાખ જમા કરાવશો. આ ઉપરાંત, 6.7% વાર્ષિક વ્યાજના આધારે, તમે 5 વર્ષમાં ₹5,68,291 કમાઈ શકો છો, જે TDS કપાત હેઠળ આવશે. આવી સ્થિતિમાં, તમને પાંચ વર્ષમાં કુલ ₹35,68,291 મળશે.