Senior Citizen Savings Scheme: નિવૃત્તિ પછીની સુરક્ષિત આવક માટે, પોસ્ટ ઓફિસની સિનિયર સિટીઝન સેવિંગ્સ સ્કીમ (SCSS) વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે એક ગેરંટીકૃત અને ઉત્તમ વિકલ્પ છે. હાલમાં, આ યોજના વાર્ષિક 8.2% નો આકર્ષક વ્યાજ દર ઓફર કરે છે, જે બેંક FD કરતાં ઘણો વધારે છે. જો કોઈ વરિષ્ઠ નાગરિક આ યોજનામાં મહત્તમ મર્યાદા એટલે કે ₹30 લાખ નું રોકાણ કરે, તો માત્ર 5 વર્ષમાં તેમને વ્યાજ રૂપે જ ₹12,30,000 ની ગેરંટીકૃત રકમ મળશે. આ યોજનામાં રોકાણ આવકવેરા કાયદાની કલમ 80C હેઠળ કરમુક્ત છે અને વ્યાજની ચૂકવણી દર ત્રણ મહિને કરવામાં આવે છે. 60 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના કોઈપણ ભારતીય નાગરિક માટે આ યોજના સુરક્ષિત અને નિયમિત આવકનો શ્રેષ્ઠ સ્ત્રોત છે.
વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે સુરક્ષા અને વળતરનો બેવડો લાભ
નિવૃત્તિ પછી, જીવનભરની બચત દરેક વરિષ્ઠ માટે સૌથી મોટો આધાર બની રહે છે. આવા સમયે, મહેનતથી કમાયેલા પૈસાની 100% સુરક્ષા સાથે ગેરંટીકૃત વળતર મળે તેવી યોજના શોધવી જરૂરી છે, જેથી વૃદ્ધાવસ્થા આરામદાયક બની શકે. આ જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને ભારત સરકારે સિનિયર સિટીઝન સેવિંગ્સ સ્કીમ (SCSS) શરૂ કરી છે, જે પોસ્ટ ઓફિસ અને બેંકોમાં ઉપલબ્ધ છે. આ યોજના ખાસ કરીને 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરના નાગરિકો માટે તૈયાર કરવામાં આવી છે, જે બેંક FD કરતાં વધુ વ્યાજ દર ઓફર કરે છે.
SCSS એક એવી થાપણ યોજના છે, જેમાં એકસામટી રકમ 5 વર્ષ માટે જમા કરવામાં આવે છે, અને સરકાર દ્વારા દર ત્રણ મહિને ગેરંટીકૃત વ્યાજની ચૂકવણી કરવામાં આવે છે, જે નિયમિત આવકનો સ્ત્રોત બની રહે છે.
રોકાણની મર્યાદા અને ₹12.3 લાખના વ્યાજની ગણતરી
વ્યાજ દર અને રોકાણ મર્યાદા:
- વર્તમાન વ્યાજ દર: વાર્ષિક 8.2%
- લઘુત્તમ રોકાણ: ₹1,000
- મહત્તમ રોકાણ: ₹30,00,000 (₹30 લાખ)
આ યોજનાનું સૌથી મોટું આકર્ષણ તેનો વ્યાજ દર છે. જો કોઈ વરિષ્ઠ નાગરિક મહત્તમ મર્યાદાનું રોકાણ કરીને આ યોજનાનો સંપૂર્ણ લાભ લેવા માંગે તો, 5 વર્ષમાં મળતું વળતર નીચે મુજબ ગણી શકાય:
- રોકાણ: ₹30,00,000
- વાર્ષિક વ્યાજ: ₹30,00,000 ના 8.2% લેખે = ₹2,46,000
- 5 વર્ષમાં કુલ વ્યાજ: ₹2,46,000 x 5 વર્ષ = ₹12,30,000
આ યોજના હેઠળ વ્યાજની ચૂકવણી દર ત્રણ મહિને કરવામાં આવતી હોવાથી, રોકાણકારને દર ત્રિમાસિક ગાળે ₹61,500 (₹2,46,000 / 4) તેમના ખાતામાં જમા થતા રહેશે. આ રીતે, પાકતી મુદત પર રોકાણકારને તેમની મૂડી ₹30 લાખ વત્તા વ્યાજ ₹12.30 લાખ મળીને કુલ ₹42,30,000 ની જંગી રકમ પ્રાપ્ત થશે.
પાત્રતા અને કર મુક્તિના નિયમો
SCSS માં રોકાણ કરવા માટે સામાન્ય રીતે કોઈપણ 60 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના ભારતીય નાગરિક પાત્ર છે. જોકે, સંરક્ષણ સેવામાંથી નિવૃત્ત થયેલાઓ અને VRS લેનારા સિવિલ સેવકોને અમુક શરતોને આધીન વય મર્યાદામાં છૂટછાટ મળે છે.
કર લાભ:
- રોકાણ પર મુક્તિ: આ યોજનામાં કરેલું રોકાણ આવકવેરા કાયદાની કલમ 80C હેઠળ ₹1.5 લાખ સુધીની કર મુક્તિ માટે પાત્ર છે.
- વ્યાજની કરપાત્રતા: જોકે, આ યોજના હેઠળ મળતું વ્યાજ કરપાત્ર (Taxable) છે. જો નાણાકીય વર્ષમાં વ્યાજની રકમ ₹1,00,000 થી વધી જાય, તો TDS (ટેક્સ ડિડક્શન એટ સોર્સ) કાપવામાં આવે છે.