Small Savings Scheme Update: દેશના કરોડો રોકાણકારો માટે એક મહત્વપૂર્ણ સમાચાર સામે આવી રહ્યા છે. સરકાર જૂન 30, 2025 ના રોજ પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF), નેશનલ સેવિંગ્સ સર્ટિફિકેટ (NSC), સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના (SSY) અને સિનિયર સિટીઝન સેવિંગ્સ સ્કીમ (SCSS) જેવી નાની બચત યોજનાઓ ના વ્યાજ દરોની સમીક્ષા કરવા જઈ રહી છે. આ સમીક્ષા દર ત્રિમાસિક ગાળામાં થાય છે અને આગામી ત્રણ મહિના એટલે કે જુલાઈથી સપ્ટેમ્બર 2025 માટે નવા વ્યાજ દર નક્કી કરવામાં આવશે.
રેપો રેટમાં ઘટાડો અને તેની અસર
આ વખતે વ્યાજ દરોમાં ફેરફાર થવાની પ્રબળ સંભાવના છે, કારણ કે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ આ વર્ષે રેપો રેટમાં કુલ 100 બેસિસ પોઈન્ટ (1%) નો ઘટાડો કર્યો છે. ફેબ્રુઆરીમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટ, એપ્રિલમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટ અને જૂનમાં 50 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો નોંધાયો છે. રેપો રેટમાં ઘટાડાથી બોન્ડ યીલ્ડ પર પણ અસર પડી છે અને બેંકોએ FD (ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ) પર વ્યાજ દર ઘટાડ્યા છે.
હાલમાં, પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF) પર 7.1% વ્યાજ ચૂકવવામાં આવી રહ્યું છે, જે છેલ્લા 5 દાયકામાં જોવા મળેલા સૌથી નીચા વ્યાજ દરની ખૂબ નજીક છે. અગાઉ, ઓગસ્ટ 1974 પહેલા, PPF પર વ્યાજ દર 7% થી ઓછો જોવા મળતો હતો. PPF લાંબા ગાળાના રોકાણ માટે સૌથી લોકપ્રિય નાની બચત યોજનાઓમાંની એક છે, પરંતુ આગામી સમીક્ષામાં તેના પર વ્યાજ દરમાં ઘટાડો થઈ શકે તેવી શક્યતા છે.
વ્યાજ દર નક્કી કરવા પાછળનું ગણિત
સરકાર નાની બચત યોજનાઓ પર વ્યાજ દર શ્યામલા ગોપીનાથ સમિતિ દ્વારા સૂચવવામાં આવેલા ફોર્મ્યુલા પર આધારિત છે. આ ફોર્મ્યુલા મુજબ, PPF પર વ્યાજ દર 10 વર્ષના સરકારી બોન્ડની સરેરાશ ઉપજ કરતા 25 બેસિસ પોઈન્ટ વધુ હોવા જોઈએ. હાલમાં, બોન્ડ ઉપજ લગભગ 6.325% છે. આ સૂચવે છે કે રોકાણકારોને ઓછું વળતર મળશે.
ફોર્મ્યુલા મુજબ, PPF નો વ્યાજ દર 6.575% સુધી ઘટી શકે છે, જે વર્તમાન 7.10% ના દર કરતા 52.5 બેસિસ પોઇન્ટ (0.525%) ઓછો છે. આવી સ્થિતિમાં, નિષ્ણાતો સલાહ આપે છે કે સંભવિત કાપ પહેલાં આ યોજનાઓમાં રોકાણ કરવું વધુ સારું છે.
રોકાણકારો માટે મહત્વ
નાની બચત યોજનાઓ એવા રોકાણકારો માટે ખાસ છે જેઓ શેરબજારના વધઘટથી દૂર રહીને ગેરંટીકૃત વળતર ઇચ્છે છે. સરકાર દર ત્રણ મહિને આ પર આપવામાં આવતા વ્યાજ દરની સમીક્ષા કરે છે જેથી આ યોજનાઓ રોકાણકારો માટે આકર્ષક રહે. સરકાર શ્યામલા ગોપીનાથ સમિતિની ભલામણોના આધારે વ્યાજ દર નક્કી કરે છે, જે જણાવે છે કે નાની બચત યોજનાઓ માટે વ્યાજ દર સમાન સમયગાળાના સરકારી બોન્ડ કરતા 0.25% થી 1% વધુ હોવા જોઈએ. જોકે, એપ્રિલ 1, 2020 થી PPF પર વ્યાજ દર 7.10% પર યથાવત રહ્યો છે. અગાઉ, જુલાઈ 1, 2019 થી માર્ચ 31, 2020 સુધી, દર 7.90% હતો. તેવી જ રીતે, આ યોજનાઓ પર વ્યાજ દર 2000 માં 9.5% અને 2003 માં 8% થઈ ગયા હતા.