(Source: Poll of Polls)
RBI એ વિદેશમાંથી 64,000 કિલોગ્રામ સોનું દેશમાં પરત મંગાવ્યું, જાણો આટલું ગોલ્ડ ક્યાં રાખવામાં આવ્યું છે?
RBI gold repatriation: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ દેશની આર્થિક સુરક્ષાને મજબૂત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે એક મોટું અને મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું ભર્યું છે.

RBI gold repatriation: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ દેશની આર્થિક સુરક્ષાને મજબૂત કરવા માટે છેલ્લા છ મહિના (માર્ચથી સપ્ટેમ્બર 2025) દરમિયાન વિદેશમાં સંગ્રહિત 64,000 કિલોગ્રામ (64 ટન) સોનું ભારતમાં પાછું મંગાવ્યું છે. આ નિર્ણય વધતા ભૂ-રાજકીય તણાવ અને વૈશ્વિક પ્રતિબંધોના જોખમને ઘટાડવાના ભાગરૂપે લેવામાં આવ્યો છે. સપ્ટેમ્બર 2025 ના અંત સુધીમાં, RBI પાસે કુલ 880.8 ટન સોનું છે, જેમાંથી હવે 575.8 ટન સોનું મુંબઈ અને નાગપુર સ્થિત સ્થાનિક તિજોરીઓમાં સુરક્ષિત રીતે સંગ્રહિત કરવામાં આવ્યું છે. ઘરેલું ભૂમિ પર સોનું સંગ્રહ કરવાથી દેશની નાણાકીય સ્વાયત્તતા જળવાઈ રહેશે અને વૈશ્વિક કટોકટીમાં આર્થિક મજબૂતાઈ ટકાવી રાખવામાં મદદ મળશે.
RBI નું મોટું પગલું: વિદેશી ભંડારમાંથી સોનાની વાપસી
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ દેશની આર્થિક સુરક્ષાને મજબૂત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે એક મોટું અને મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું ભર્યું છે. RBI એ છેલ્લા છ મહિનાના ગાળામાં (માર્ચથી સપ્ટેમ્બર 2025) વિદેશમાં સંગ્રહિત 64,000 કિલોગ્રામ (64 ટન) સોનું ભારતમાં પાછું લાવ્યું છે. આ નિર્ણય એવા સમયે લેવામાં આવ્યો છે જ્યારે વિશ્વભરમાં ભૂ-રાજકીય તણાવ સતત વધી રહ્યો છે, અને તેને ભારતની આર્થિક સ્વતંત્રતા અને સંપત્તિને સુરક્ષિત રાખવા માટેની એક મોટી પહેલ માનવામાં આવે છે. વિદેશી બેંકોમાંથી સોનું પાછું લાવવાની આ પ્રક્રિયા માર્ચ 2023 થી શરૂ થઈ છે, અને ત્યારથી RBI એ કુલ 274 ટન સોનું ભારતની તિજોરીઓમાં પાછું લાવી દીધું છે.
વિદેશમાંથી સોનું પાછું લાવવાના મુખ્ય કારણો
વિશ્વભરમાં વધતા ભૂ-રાજકીય તણાવને કારણે, ઘણા દેશો સંપત્તિ ફ્રીઝ અને પ્રતિબંધોનો સામનો કરી રહ્યા છે, ખાસ કરીને રશિયા, ઈરાન અને વેનેઝુએલા જેવા દેશો પર લાદવામાં આવેલા પશ્ચિમી પ્રતિબંધો બાદ. RBI એ આ નિર્ણય મુખ્યત્વે નીચેના કારણોસર લીધો છે:
- સુરક્ષા અને જોખમ ઘટાડવું: ઘરેલું ભૂમિ પર સોનું સંગ્રહ કરવું એ વૈશ્વિક કટોકટી અથવા વેપાર પ્રતિબંધની સ્થિતિમાં સૌથી સુરક્ષિત વિકલ્પ માનવામાં આવે છે. આનાથી દેશની આર્થિક મજબૂતાઈ જળવાઈ રહે છે.
- નાણાકીય સ્વાયત્તતા: સ્થાનિક તિજોરીઓમાં સોનું રાખવાથી દેશની નાણાકીય સ્વાયત્તતા જળવાઈ રહે છે, જેનો અર્થ એ છે કે દેશની રિઝર્વ બેંક કોઈપણ બાહ્ય સહાય વિના પોતાના નાણાકીય નિર્ણયો લઈ શકે છે.
RBI પાસે કુલ સોનાનો ભંડાર અને સંગ્રહ સ્થળો
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ, સપ્ટેમ્બર 2025 ના અંત સુધીમાં, RBI પાસે કુલ 880.8 ટન સોનું છે. 31 માર્ચ, 2024 સુધીમાં આ આંકડો 822.10 ટન હતો, જે એક વર્ષમાં 57.48 ટનનો વધારો દર્શાવે છે. વર્તમાન આંકડા મુજબ, વિદેશમાંથી સોનું પાછું લાવ્યા બાદ કુલ 575.8 ટન સોનું હવે ભારતમાં સુરક્ષિત રીતે રાખવામાં આવ્યું છે. જ્યારે બાકીનું આશરે 290.3 ટન સોનું હજી પણ બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ અને બેંક ફોર ઇન્ટરનેશનલ સેટલમેન્ટ્સ (BIS) જેવી વિદેશી સંસ્થાઓ પાસે સંગ્રહિત છે. RBI એ સોનાના સુરક્ષિત સંગ્રહ માટે ભારતમાં મુંબઈ અને નાગપુર માં સોનાના તિજોરીઓ (Gold Vaults) સ્થાપિત કરી છે.
વૈશ્વિક બજાર અને સોનાના ભાવ પર અસર
વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ અને ઘણી રિઝર્વ બેંકો દ્વારા સોનાની ખરીદી અને તેને પરત લાવવાના સમાચારોને કારણે સોનાની માંગમાં વધારો થયો છે. ગયા વર્ષે સોનાના ભાવમાં 52%નો વધારો જોવા મળ્યો છે. આ વધતી માંગના કારણે 20 ઓક્ટોબર ના રોજ, સોનાના ભાવ પ્રતિ ઔંસ $4,381.21 ના સર્વકાલીન ઉચ્ચતમ સ્તરે પહોંચી ગયા હતા, જે વૈશ્વિક રોકાણકારોમાં સોના પ્રત્યે વધતા વિશ્વાસને દર્શાવે છે.





















