SIP tax rules: છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણનો ટ્રેન્ડ ઝડપથી વધ્યો છે, જેમાં નાના રોકાણકારો અને ખાસ કરીને મહિલા રોકાણકારોની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઉછાળો આવ્યો છે. ઘણા પુરુષો પણ તેમની પત્નીના નામે SIP (Systematic Investment Plan) દ્વારા રોકાણ કરી રહ્યા છે. જો તમે પણ તમારી પત્નીના નામે રોકાણ કરવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો તેના પર લાગતા ટેક્સના નિયમો, ખાસ કરીને ઇન્કમ ટેક્સના 'ક્લબિંગ ઓફ ઇન્કમ' (આવકનું ક્લબિંગ) ના નિયમોને સમજવા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
રોકાણનો વધતો ટ્રેન્ડ
ભારતીય શેરબજારમાં આવેલી રિકવરી બાદ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ પ્રત્યે રોકાણકારોનો વિશ્વાસ વધ્યો છે. બજારની અસ્થિરતા છતાં, લાંબા ગાળાના રોકાણકારો SIP દ્વારા રોકાણ કરવાનું ચાલુ રાખી રહ્યા છે. એક સકારાત્મક બાબત એ છે કે હવે કામકાજી મહિલાઓ પણ નાણાકીય આયોજનમાં સક્રિયપણે ભાગ લઈ રહી છે. આ ઉપરાંત, ઘણા નોકરિયાત અથવા સ્વ-રોજગાર ધરાવતા પુરુષો પણ તેમની પત્નીઓને આર્થિક રીતે સશક્ત બનાવવા અથવા ટેક્સ પ્લાનિંગના હેતુથી તેમના નામે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પોર્ટફોલિયો બનાવી રહ્યા છે.
શું પત્નીના નામે રોકાણ કરવાથી ટેક્સ બચે છે?
ઘણા લોકોને લાગે છે કે પત્નીના નામે રોકાણ કરવાથી ટેક્સ બચાવી શકાય છે, પરંતુ ઇન્કમ ટેક્સના નિયમો આનાથી અલગ છે. ઇન્કમ ટેક્સ એક્ટની કલમ 64 મુજબ, 'ક્લબિંગ ઓફ ઇન્કમ'નો એક નિયમ છે. આ નિયમ અનુસાર, જો કોઈ પતિ તેની પત્નીને પૈસા (ભેટ સ્વરૂપે) આપે છે અને તે પૈસાનું રોકાણ પત્નીના નામે કરવામાં આવે છે, તો તે રોકાણમાંથી થતી આવક (જેમ કે વ્યાજ, ડિવિડન્ડ અથવા કેપિટલ ગેઇન્સ) પતિની કુલ આવકમાં જ ઉમેરવામાં આવશે.
ટેક્સ કોણે ચૂકવવો પડશે?
'ક્લબિંગ ઓફ ઇન્કમ' નિયમને કારણે, ભલે SIP પત્નીના નામે હોય, પરંતુ જો રોકાણ કરાયેલી રકમ પતિ દ્વારા આપવામાં આવી હોય, તો તેમાંથી થયેલા નફા પરનો ટેક્સ પતિએ પોતાના ઇન્કમ ટેક્સ સ્લેબ મુજબ ચૂકવવો પડશે. આ નિયમ એટલા માટે બનાવવામાં આવ્યો છે જેથી લોકો માત્ર ટેક્સ બચાવવાના હેતુથી પોતાની આવકને પરિવારના અન્ય સભ્યો (જેમની આવક ઓછી છે અથવા નથી) ના નામે ટ્રાન્સફર ન કરી શકે.
કયા સંજોગોમાં ક્લબિંગ લાગુ પડતું નથી?
જોકે, આ નિયમમાં કેટલીક છૂટછાટો છે. જો પત્ની પાસે પોતાની કમાણી, વારસાગત મિલકત અથવા અન્ય કોઈ સ્ત્રોતમાંથી મળેલા પૈસા હોય અને તે તેમાંથી SIP કરે, તો તેમાંથી થતી આવક પર ક્લબિંગના નિયમો લાગુ પડતા નથી. તે કિસ્સામાં, પત્નીએ પોતાની આવક મુજબ ટેક્સ ભરવાનો રહે છે. ઉપરાંત, જો પતિ દ્વારા અપાયેલા પૈસાના રોકાણ પર જે નફો થાય, અને તે 'નફા'નું ફરીથી રોકાણ કરવામાં આવે, તો તે 'નફા પરના નફા' પર ક્લબિંગ લાગુ થતું નથી.
મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર ટેક્સના દર શું છે?
એ જાણવું અગત્યનું છે કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર ટેક્સના નિયમો પુરુષો અને સ્ત્રીઓ માટે સમાન છે. ટેક્સ 'કેપિટલ ગેઇન્સ' એટલે કે નફા પર લાગે છે:
ઇક્વિટી ફંડ્સ (Equity Funds): જો તમે 1 વર્ષની અંદર યુનિટ વેચો છો, તો નફા પર 15% શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ (STCG) ટેક્સ લાગે છે. જો 1 વર્ષ પછી વેચો છો, તો ₹1 લાખ સુધીનો નફો ટેક્સ-ફ્રી છે, અને તેનાથી વધુના નફા પર 10% લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ (LTCG) ટેક્સ લાગે છે.
ડેટ ફંડ્સ (Debt Funds): જો 3 વર્ષની અંદર યુનિટ વેચો છો, તો નફો તમારી કુલ આવકમાં ઉમેરાય છે અને તમારા ટેક્સ સ્લેબ મુજબ ટેક્સ લાગે છે. જો 3 વર્ષ પછી વેચો છો, તો 'ઇન્ડેક્સેશન' (મોંઘવારીનો લાભ) બાદ નફા પર 20% લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ (LTCG) ટેક્સ ચૂકવવો પડે છે.