Three States Analysis: ગુજરાત, હિમાચલ પ્રદેશ વિધાનસભા અને દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીના પરિણામો આવી ગયા છે. આમાંથી બે જગ્યાએ ભાજપે સત્તા ગુમાવી છે. ગુજરાત એકમાત્ર એવું રાજ્ય છે જ્યાં ભાજપે તેના અગાઉના તમામ રેકોર્ડ તોડી સત્તા જાળવી રાખી છે. હિમાચલ પ્રદેશમાં કોંગ્રેસ ભાજપને હરાવીને સત્તામાં પાછી આવી છે, જ્યારે આમ આદમી પાર્ટીએ MCD ચૂંટણીમાં પહેલીવાર જીતનો સ્વાદ ચાખ્યો છે.
હાલમાં ચૂંટણી પંચની વેબસાઈટ મુજબ ગુજરાતમાં 182 બેઠકોમાંથી ભાજપે 156 બેઠકો જીતી છે કોંગ્રેસે 17 સીટ જીતી છે. આમ આદમી પાર્ટી 5 સીટો પર છે. 3 બેઠકો પર અપક્ષની જીત થઈ છે.
હિમાચલ પ્રદેશની 68 બેઠકોમાંથી કોંગ્રેસે 40 અને ભાજપે 25 બેઠકો જીતી છે. તે જ સમયે, આમ આદમી પાર્ટીનું ખાતું પણ ખોલવામાં આવ્યું નથી. આ પછી, જો આપણે દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીના પરિણામોની વાત કરીએ તો, આમ આદમી પાર્ટીએ અહીં સારું પ્રદર્શન કર્યું અને 134 સીટો પર કબજો કર્યો. જ્યારે ભાજપે 104 બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે કોંગ્રેસ ડબલ આંકડો પણ પાર કરી શકી ન હતી અને માત્ર 9 બેઠકો સુધી મર્યાદિત રહી હતી.
ત્રણેય રાજ્યોમાં ત્રણેય પક્ષોની બેઠકો અંગેની આ રફ વાત છે. હવે આપણે વાત કરીશું કે કઈ પાર્ટીને ફાયદો થયો અને કઈ પાર્ટીને નુકસાન થયું અને કઈ પાર્ટીને ભારે નુકસાન થયું. અમે આ ત્રણેય રાજ્યોમાં કોંગ્રેસ, ભાજપ અને આમ આમી પાર્ટીની સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરીશું અને જાણીશું કે આ ચૂંટણી શું કહે છે.
ભાજપ
ગુજરાતમાં ભાજપે બમ્પર જીત મેળવી છે. અહીં પાર્ટીએ 153 સીટો જીતી છે. ગુજરાતમાં ભાજપને 52.51 ટકા વોટ મળ્યા છે. તે જ સમયે, વર્ષ 2017 માં ભાજપનું પ્રદર્શન એટલું પ્રભાવશાળી નહોતું, જે આ વખતે જોવા મળ્યું છે. છેલ્લી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે 182 બેઠકોમાંથી માત્ર 99 બેઠકો જીતી હતી અને 1 કરોડ 47 લાખ 24 હજાર 31 લોકોએ ભાજપને મત આપ્યો હતો. વોટ શેરિંગ મુજબ તે સમયે ભાજપને 49.05 ટકા વોટ મળ્યા હતા.
બીજી તરફ હિમાચલ પ્રદેશમાં આ વખતે ભાજપના પ્રદર્શન પર નજર કરીએ તો તે નિરાશાજનક છે. અહીં પાર્ટીએ 25 સીટો જીતી છે. વોટ શેરિંગની વાત કરીએ તો આ વખતે પાર્ટીને 42.99 ટકા વોટ મળ્યા છે. વર્ષ 2017માં પાર્ટીએ પહાડી રાજ્યમાં 68માંથી 44 બેઠકો જીતી હતી અને 18 લાખ 46 હજાર 432 લોકોએ મતદાન કર્યું હતું. તે જ સમયે, વોટ શેરિંગમાં ભાજપને 48.79 ટકા વોટ મળ્યા છે.
દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં ભાજપનો 15 વર્ષ જૂનો તાજ તૂટી ગયો હતો અને તે 250 વોર્ડમાંથી માત્ર 104 વોર્ડ જીતવામાં સફળ રહી હતી. વોટ શેરિંગની વાત કરીએ તો આ વખતે ભાજપને 39.09 ટકા વોટ શેર મળ્યા છે. તેથી, વર્ષ 2017 માં યોજાયેલી નગરપાલિકાની ચૂંટણીમાં, ભાજપે 181 વોર્ડ જીત્યા હતા અને 36.08 ટકા વોટ શેર મેળવ્યા હતા. આ ચૂંટણીઓમાં ભાજપનો વોટ શેર વધ્યો હોવા છતાં તેને સીટોમાં ફેરવી શકાયો નથી.
કોંગ્રેસ
કોંગ્રેસ માટે માત્ર હિમાચલ પ્રદેશથી જ સારા સમાચાર આવ્યા છે, જ્યાં પાર્ટી સરકાર બનાવી રહી છે. અહીં પાર્ટીએ 40 સીટો જીતી છે. વોટ શેરિંગની વાત કરીએ તો ભાજપ અને કોંગ્રેસના વોટ શેરિંગમાં બહુ ફરક નથી. કોંગ્રેસને અહીં 43.90 ટકા વોટ શેર મળ્યા જ્યારે ભાજપને 42.99 ટકા વોટ મળ્યા. બીજી તરફ 2017ની ચૂંટણીની વાત કરીએ તો કોંગ્રેસે 68માંથી માત્ર 21 બેઠકો જીતી હતી અને વોટ શેરિંગ ટકાવારી 41.68 ટકા હતી.
ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસની હાલત 2017ની ચૂંટણીના પરિણામો કરતાં પણ ખરાબ છે. આ વખતે પાર્ટીએ 17 સીટો જીતી છે. વોટ શેરિંગ પર નજર કરીએ તો આ વખતે કોંગ્રેસને માત્ર 27.27 ટકા વોટ મળ્યા છે. અત્રે કહી શકાય કે આમ આદમી પાર્ટી કોંગ્રેસના વોટ શેરમાં ખાડો પાડવામાં સફળ રહી છે. કારણ કે વર્ષ 2017ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે આના કરતા વધુ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું અને 177 બેઠકો પર ચૂંટણી લડીને 77 બેઠકો જીતી હતી. તે સમયે પાર્ટીનો વોટ શેર 41.44 ટકા હતો જે હવે ઘટીને 27.27 ટકા થઈ ગયો છે.
દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં કોંગ્રેસના પ્રદર્શનની વાત કરીએ તો આ વખતે કોંગ્રેસ માત્ર 9 વોર્ડ જીતી શકી છે. વોટ શેરિંગમાં પાર્ટીને ભારે નુકસાન થયું હતું અને કોંગ્રેસને માત્ર 11.68 ટકા વોટ મળ્યા હતા. તો વર્ષ 2017ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે 30 વોર્ડ જીત્યા હતા અને મતદાનની ટકાવારી 21.09 ટકા હતી. મતલબ કે પાર્ટીએ પોતાનો 10 ટકા વોટ શેર ગુમાવવો પડ્યો. અહીં પણ સૌથી મોટું કારણ આમ આદમી પાર્ટી હતી. અહીં પણ AAPએ કોંગ્રેસની વોટ શેરિંગમાં ખાડો પાડ્યો હતો.
આમ આદમી પાર્ટી
દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણી આમ આદમી પાર્ટી માટે ખુશીઓ લઈને આવી છે. MCD ચૂંટણીમાં, આમ આદમી પાર્ટીએ તેના શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન સાથે 134 વોર્ડ જીત્યા અને વોટ શેર 42.05 ટકા હતો. 2017ની ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટીએ માત્ર 48 વોર્ડ જીત્યા હતા અને વોટ શેર 26.23 ટકા હતો. આ વખતે AAPને લગભગ 16 ટકા વધુ વોટ મળ્યા છે.
હવે વાત કરીએ ગુજરાતની જ્યાં આમ આદમી પાર્ટી પહેલીવાર ચૂંટણી લડી રહી છે અને તેણે 5 બેઠકો પણ જીતી છે. અહીં જો પાર્ટીના વોટિંગ ટકાવારીની વાત કરીએ તો પાર્ટીને 12.92 ટકા વોટ મળ્યા છે. આ રીતે જોવામાં આવે તો અહીં પણ પાર્ટીએ કોંગ્રેસના વોટમાં ખાડો પાડીને તેને પોતાના ખાતામાં ફેરવી લીધો છે.
હિમાચલ પ્રદેશમાં આમ આદમી પાર્ટીના ખાતામાં એક પણ સીટ ગઈ નથી અને મતદાનની ટકાવારી પણ 1.10 ટકા રહી હતી. પહાડી રાજ્યમાં પાર્ટીનું આ સૌથી ખરાબ પ્રદર્શન રહ્યું છે.