Sam Pitroda China remark: કોંગ્રેસ પાર્ટીએ તાજેતરમાં સામ પિત્રોડા દ્વારા ચીન અંગે કરવામાં આવેલા વિવાદાસ્પદ નિવેદનથી પોતાને દૂર કરી લીધી છે. પક્ષના વરિષ્ઠ નેતા જયરામ રમેશે સ્પષ્ટતા કરી છે કે સામ પિત્રોડાના મંતવ્યો એ પક્ષના સત્તાવાર મંતવ્યો નથી અને કોંગ્રેસ ચીન મુદ્દે અલગ નીતિ ધરાવે છે.
સામ પિત્રોડાના નિવેદન પર વિવાદ વધ્યા બાદ, કોંગ્રેસ તરફથી આ સ્પષ્ટતા આવી છે. રાજ્યસભાના સાંસદ જયરામ રમેશે સોમવારે એક નિવેદન બહાર પાડીને જણાવ્યું હતું કે ચીન પર સામ પિત્રોડાએ જે વિચારો વ્યક્ત કર્યા છે, તે તેમના વ્યક્તિગત છે અને તેને કોંગ્રેસ પક્ષના સત્તાવાર વિચારો તરીકે ગણવા જોઈએ નહીં.
જયરામ રમેશે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ભારતની વિદેશ નીતિ, બાહ્ય સુરક્ષા અને આર્થિક ક્ષેત્ર માટે ચીન એક મોટો પડકાર છે અને રહેશે. કોંગ્રેસે ભૂતકાળમાં પણ ચીન નીતિ અંગે મોદી સરકાર પર સવાલો ઉઠાવ્યા છે, ખાસ કરીને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા 19 જૂન, 2020ના રોજ ચીનને આપવામાં આવેલી કથિત ક્લીનચીટ અંગે. પક્ષનું છેલ્લું સત્તાવાર નિવેદન 28 જાન્યુઆરી, 2025ના રોજ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ચીન સાથેના ભારતના સંબંધો અને સરકારની રણનીતિ પર ગંભીર પ્રશ્નો ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા.
કોંગ્રેસે મોદી સરકાર દ્વારા ચીન સાથેના સંબંધોને સામાન્ય બનાવવાના પ્રયાસો પર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા છે. જયરામ રમેશે જણાવ્યું કે કોંગ્રેસ સરકારે ચીન સાથે સંબંધો સામાન્ય કરવાની જાહેરાત કરી છે તેને ધ્યાનમાં લે છે, પરંતુ સવાલ એ છે કે જ્યારે 2024ના છૂટાછેડા કરાર સંબંધિત ઘણા પ્રશ્નોના જવાબ હજુ બાકી છે, ત્યારે આવો નિર્ણય કેમ લેવામાં આવી રહ્યો છે. તેમણે ઉમેર્યું કે, ભારત અને ચીન વેપાર અને સાંસ્કૃતિક સંબંધો ફરીથી શરૂ કરવા સંમત થયા છે, જેમાં સીધી ફ્લાઇટ્સ અને કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા ફરી શરૂ કરવા જેવા મુદ્દાઓનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ સરકારે એ સ્પષ્ટ નથી કર્યું કે લદ્દાખમાં 2,000 ચોરસ કિલોમીટરનો વિસ્તાર પાછો મેળવવા માટે શું પગલાં લેવાયા છે, જે 2020 સુધી ભારતીય સેના દ્વારા પેટ્રોલિંગ કરવામાં આવતો હતો.
કોંગ્રેસે સરકારને સીધો સવાલ કર્યો છે કે શું મોદી સરકાર ચીનને એપ્રિલ 2020 પહેલાની સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત કરવામાં નિષ્ફળ રહી છે. આર્મી ચીફ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીના નિવેદનનો ઉલ્લેખ કરતા કોંગ્રેસે કહ્યું કે તેઓ પણ એપ્રિલ 2020ની સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત કરવા માંગે છે. 3 ડિસેમ્બર, 2024ના રોજ વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે સંસદમાં કહ્યું હતું કે કેટલાક વિસ્તારોમાં પરિસ્થિતિને કાયમી ધોરણે બદલવા માટે અસ્થાયી પગલાં લેવામાં આવ્યા છે, જે દર્શાવે છે કે ભારત ચીન સાથે 'બફર ઝોન' બનાવવા માટે રાજી થઈ ગયું છે. કોંગ્રેસનો આરોપ છે કે આના કારણે ભારતીય સૈનિકો અને પશુપાલકો હવે પહેલાંની જેમ તે વિસ્તારોમાં જઈ શકતા નથી. કોંગ્રેસનું કહેવું છે કે આ નીતિ 1986ના સુમડોરિંગ ચુ વિવાદ અને 2013ના ડેપસાંગ વિવાદથી અલગ છે, જેમાં ભારત સંપૂર્ણ સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત ન થાય ત્યાં સુધી સમાધાન માટે તૈયાર નહોતું.
જયરામ રમેશે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નિવેદનને ચીન માટે ફાયદાકારક ગણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે વડાપ્રધાને જ્યારે કહ્યું કે 'ન તો કોઈ આપણી સરહદમાં ઘૂસ્યું છે, ન તો કોઈએ ઘૂસણખોરી કરી છે', ત્યારે ચીનને વાટાઘાટો લંબાવવાનો અને વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વના વિસ્તારો પર પોતાની પકડ મજબૂત કરવાનો મોકો મળી ગયો. આ સમયગાળા દરમિયાન ભારત અને ચીન વચ્ચે વેપારમાં પણ નોંધપાત્ર વધારો થયો હોવાનું કોંગ્રેસે જણાવ્યું હતું.
કોંગ્રેસે 'આત્મનિર્ભર ભારત' અભિયાન પર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા છે. પક્ષનું કહેવું છે કે મોદી સરકાર ચીન પર નિર્ભરતા ઘટાડવાની વાતો કરે છે, પરંતુ હકીકતમાં ચીનથી આયાત વધી રહી છે. આંકડા ટાંકીને કોંગ્રેસે જણાવ્યું કે 2018-19માં 70 બિલિયન ડોલરની આયાત થતી હતી, જે 2023-24માં વધીને 102 બિલિયન ડોલર થઈ ગઈ છે. કોંગ્રેસના જણાવ્યા અનુસાર, આ 'આત્મનિર્ભર ભારત' અભિયાનની નિષ્ફળતા દર્શાવે છે અને સરકારની નીતિઓ પર પ્રશ્નાર્થ ચિન્હ મૂકે છે.
આ પણ વાંચો....