Fact Check: મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી મોહન યાદવ અને બોલિવૂડ અભિનેત્રી જેકલીન ફર્નાન્ડીઝની ત્રણ કથિત તસવીરો વિવિધ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર શેર કરવામાં આવી રહી છે. આ તસવીરોની સાથે એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે આ ક્લબથી લઈને હોટલ સુધીની તસવીરો મોહન યાદવ અને જેકલીન ફર્નાન્ડીઝની છે.
વિશ્વાસ ન્યૂઝે વાયરલ પોસ્ટની તપાસ કરી હતી. મુખ્યમંત્રી મોહન યાદવ અને જેકલીનને બદનામ કરવા માટે આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ (AI) ટેક્નોલોજીની મદદથી આ તસવીરો તૈયાર કરવામાં આવી હોવાનું બહાર આવ્યું છે. આ તસવીરો સંપૂર્ણપણે નકલી છે.
શું થઈ રહ્યું છે વાયરલ?
એક યુઝરે સોશિયલ મીડિયા સાઇટ થ્રેડ પર ત્રણ તસવીરો અપલોડ કરી અને દાવો કર્યો કે, “મોહન યાદવ અને જેકલીન ફર્નાન્ડીઝની ક્લબથી હોટલ સુધીની તસવીરો વાયરલ થઈ રહી છે.”
આ તસવીરો 16 જાન્યુઆરીએ અપલોડ કરવામાં આવી હતી. વાયરલ પોસ્ટની સામગ્રી અહીં જેવી છે તે રીતે લખવામાં આવી છે. તેની આર્કાઇવ લિંક અહીં જોઈ શકાય છે.
તપાસ
વિશ્વ ન્યૂઝે વાયરલ તસવીરોને સ્કેન કરીને તપાસ શરૂ કરી હતી. ધ્યાનથી જોવા પર અમે બધા ચિત્રોની નીચે Grok લખેલું જોયું.
Grok એ X પર હાજર AI ચેટબોટ છે. આમાં, વપરાશકર્તા ટેક્સ્ટ પ્રોમ્પ્ટ્સ ટાઇપ કરીને એક સમયે ત્રણ છબીઓ જનરેટ કરી શકે છે. ગ્રોક સેલિબ્રિટી અને રાજકીય વ્યક્તિઓની છબીઓ પણ બનાવી શકે છે.
તપાસને આગળ વધારતા, એઆઈએ ચિત્રો તપાસવા માટે બે ટૂલ્સની મદદ લીધી. Hive Moderation અને Site Engine જેવા ટૂલ્સ એ ત્રણેય ઈમેજને AI જનરેટ કરે છે.
સૌ પ્રથમ આપણે Hive મોડરેશન ટૂલનો ઉપયોગ કર્યો. આ સાધન પર પ્રથમ ચિત્ર અપલોડ કર્યું. આ ટૂલ જણાવે છે કે ફોટો AI જનરેટ થવાની 97 ટકા શક્યતા છે.
એ જ રીતે, Hive Moderation એ બીજા ફોટોને 97.9 ટકા અને ત્રીજો ફોટો 72.2 ટકા AI જનરેટેડ જાહેર કર્યો. તેમના પરિણામો નીચે જોઈ શકાય છે.
તપાસના આગલા તબક્કામાં, ફોટોની પ્રામાણિકતા અન્ય સાધન, સાઇટ એન્જીન દ્વારા સુનિશ્ચિત કરવામાં આવી હતી. આ સાધને પ્રથમ ચિત્ર 92 ટકા અને બીજા ચિત્ર 99 ટકાના દરે AI જનરેટ થવાની સંભાવનાનો અંદાજ લગાવ્યો હતો.
વિશ્વાસ ન્યૂઝે તપાસના અંતે AI નિષ્ણાત મોહિત સાહુનો સંપર્ક કર્યો હતો. તેની સાથે ત્રણેય તસવીરો શેર કરી. તેણે એ વાતની પણ પુષ્ટિ કરી કે વાયરલ તસવીરો નકલી છે. આને X ના Grok ટૂલની મદદથી બનાવવામાં આવ્યા છે. તેણે કહ્યું કે તસવીરોને ધ્યાનથી જોયા બાદ હાથની સ્થિતિ અને આંખોની પુતળીઓ બરાબર મેચ નથી થઈ રહી.
તપાસ દરમિયાન, વિશ્વાસ ન્યૂઝે ભોપાલથી પ્રકાશિત નૈદુનિયા અખબારના રાજકીય સંપાદક ધનંજય પ્રતાપ સિંહનો સંપર્ક કર્યો. તેમણે કહ્યું કે મુખ્યમંત્રીની આ તમામ વાયરલ તસવીરો ખોટી છે. મુખ્યમંત્રીને બદનામ કરવા માટે કાલ્પનિક તસવીરો વાયરલ કરવામાં આવી છે.
હવે ફેક અને વિવાદાસ્પદ તસવીરો શેર કરનાર યુઝરની તપાસ કરવાનો વારો હતો. અમે સંબંધિત એકાઉન્ટ પર કોઈ ચોક્કસ માહિતી શોધી શક્યા નથી.
(ડિસ્ક્લેમર: આ સમાચારનું ફેક્ટ ચેક vishvasnews એ કર્યુ છે, એબીપી અસ્મિતાએ શક્તિ કલેક્ટિવની સાથે ભાગીદારી અંતર્ગત આ ફેક્ટ ચેકમાં કોઇપણ ફેરફાર વિના પુનઃપ્રકાશિત કર્યુ છે)