Army Navy Air Force Salute Types: આજે ભારત દેશ પોતાનો 76મો પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવી રહ્યું છે. ભારતીય સેના વિશ્વની ચોથી સૌથી મોટી સેના છે. ભારતીય વાયુસેના વિશ્વની ચોથી સૌથી મોટી વાયુસેના પણ છે. જો આપણે ભારતીય નૌકાદળની વાત કરીએ, તો ભારતીય નૌકાદળ વિશ્વમાં સાતમા ક્રમે છે. આ ત્રણેય દળો દેશની અખંડિતતા અને એકતા જાળવી રાખે છે. દેશના લાખો સૈનિકો ભારતની સુરક્ષા માટે દિવસ-રાત તૈનાત રહે છે.
તમે ભારતીય સેના, ભારતીય વાયુસેનાના અધિકારીઓ અને સૈનિકોને સલામી આપતા જોયા હશે. પણ જો તમે નોંધ્યું હોય. તો તમે જોયું જ હશે કે ત્રણેય સેનાના સૈનિકો અલગ અલગ રીતે સલામી આપે છે. પણ ત્રણેય સેનાઓને અલગ અલગ રીતે સલામી કેમ આપવામાં આવે છે?
આર્મીની સેલ્યૂટ ભારતીય સેનાના સૈનિકો ખુલ્લા હાથે, આંગળીઓ અને અંગૂઠાને જોડીને સલામ કરે છે. અને મધ્યમ આંગળી લગભગ ટોપી બેન્ડ અથવા ભમરને સ્પર્શે છે. પણ શું તમે જાણો છો કે આર્મી આ રીતે સલામી કેમ આપે છે? સેનાની આ પ્રકારની સલામી સૈનિકોમાં શિસ્ત અને વિશ્વાસનું પ્રતીક છે. આ સલામી દર્શાવે છે કે સૈનિકના હાથમાં કોઈ હથિયાર નથી. આનાથી એ સ્પષ્ટ થાય છે કે સૈનિક કોઈ પણ પ્રકારની ખરાબ ઇચ્છા વિના સલામ કરી રહ્યો છે. આ સલામ દર્શાવે છે કે સૈનિકના યુદ્ધમાં મુખ્ય કમાન્ડિંગ ઓફિસર કોણ છે.
નેવીની સેલ્યૂટ ભારતીય નૌકાદળની સલામી કપાળથી 90°ના ખૂણા પર હથેળી જમીન તરફ રાખીને આપવામાં આવે છે. નૌકાદળના સૈનિકો ફક્ત 90° ના ખૂણા પર જ સલામી કેમ આપે છે? તો આ પાછળનું કારણ એ છે કે જૂના સમયમાં, ડેક પર કામ કરતા જહાજના ક્રૂ ઘણીવાર ગ્રીસ, તેલના ડાઘ અને ગંદકી વચ્ચે રહેતા હતા. આ સમય દરમિયાન, પોતાના સિનિયરોનું અપમાન ન થાય તે માટે, તે પોતાના ગંદા હાથ જમીન તરફ રાખીને સલામ કરતો હતો. ત્યારથી, આ પ્રકારનું અભિવાદન ચાલી આવે છે.
એરફોર્સની સેલ્યૂટ ભારતીય વાયુસેનાએ 2006 માં તેના કર્મચારીઓ માટે નવી સલામી માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી હતી. જેમાં જમીન પર ૪૫° પર ખુલ્લી હથેળી રાખીને સલામ કરવામાં આવે છે. અને જમણો હાથ બહુ ઓછો ઊંચો થાય છે. વાયુસેના દ્વારા ૪૫° પર સલામી આપવા પાછળનું કારણ એ છે કે સલામી જમીનથી ૪૫° પર કરવામાં આવે છે જે આકાશમાં પ્રગતિ દર્શાવે છે. આ તેમના 'ગર્વથી આકાશને સ્પર્શ કરો' ના સૂત્રને પૂર્ણ કરવા જેવું છે. તમને જણાવી દઈએ કે પહેલા ભારતીય વાયુસેનાનો હાથ સલામ ભારતીય સેના જેવો જ હતો, જે 2006 માં બદલાઈ ગયો.
આ પણ વાંચો