Is it illegal to wave black flags? કેરળ સરકારને મોટો ઝટકો આપતા કેરળ હાઈકોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં કહ્યું કે મુખ્યમંત્રીના કાફલાની સામે કાળા ઝંડા લહેરાવવું ન તો ગેરકાયદેસર છે અને ન તો તેને બદનક્ષી ગણી શકાય. આ નિર્ણય મુખ્ય પ્રધાન પિનરાઈ વિજયન સામે વિરોધ કરી રહેલા યુથ કોંગ્રેસના કાર્યકરોની તરફેણમાં આવ્યો છે, જેમને ગયા વર્ષે 'નવ કેરળ સદાસ' કાર્યક્રમ દરમિયાન પોલીસ કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
જસ્ટિસ બી. કુરિયન થોમસનો આ નિર્ણય એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તેમણે તેને વિરોધ કરવાના અધિકાર તરીકે માન્યતા આપી છે. કોર્ટનો આ નિર્ણય સરકાર પ્રત્યે અસંતોષ વ્યક્ત કરવાના મૂળભૂત અધિકારને પણ સમર્થન આપે છે.
કાળા ધ્વજ લહેરાવવું એ વિરોધનું પ્રતીક છે
જસ્ટિસ થોમસે પોતાના આદેશમાં કહ્યું, "જો કે અમુક સંજોગોમાં કોઈ પણ વિઝ્યુઅલ સિગ્નલનો ઉપયોગ વ્યક્તિને બદનામ કરવા માટે થઈ શકે છે, પરંતુ કોઈ વ્યક્તિને કાળો ઝંડો બતાવવો કે લહેરાવવો એ બદનક્ષી સમાન નથી." કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે આ માત્ર વિરોધનું પ્રતીક છે અને જ્યાં સુધી તેને ગેરકાયદેસર જાહેર કરતો કાયદો ન હોય ત્યાં સુધી તેને ગેરકાયદે ગણી શકાય નહીં.
આ નિર્ણય 2017ની એક ઘટના પર આધારિત છે, જ્યારે વિજયનના કાફલાની સામે કાળા ધ્વજ લહેરાવવા બદલ ત્રણ વ્યક્તિઓ વિરુદ્ધ કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો. કોર્ટે આ ઘટનામાં પોલીસ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલ અંતિમ અહેવાલને રદ કર્યો હતો.
કાયદો બદલવાની જરૂર નથી
કોર્ટે કહ્યું કે કાળા ધ્વજ લહેરાવવો એ સામાન્ય રીતે વિરોધની નિશાની છે અને તેનો ઈરાદો કોઈનું અપમાન કરવાનો નથી. જ્યાં સુધી આવા આચરણને પ્રતિબંધિત કરવા માટે વિશેષ કાયદો બનાવવામાં ન આવે ત્યાં સુધી તેને ગેરકાયદેસર અથવા બદનક્ષીનો ગુનો ગણી શકાય નહીં. આ નિર્ણયથી સ્પષ્ટ થાય છે કે કોર્ટ વિરોધ કરવાના અધિકારને બંધારણીય અધિકાર માને છે અને આવી કાર્યવાહીને લોકશાહીનો ભાગ માને છે.
આ પણ વાંચોઃ
મહારાષ્ટ્રના આ એક્ઝિટ પોલે ખળભળાટ મચાવી દીધો! કોને બહુમતી આપી, કોને લાગ્યો આંચકો?