હવે સૂર્યાસ્ત પછી પણ થઈ શકશે મહિલાની ધરપકડ, મદ્રાસ હાઈકોર્ટનો મહત્વનો નિર્ણય

મદ્રાસ હાઈકોર્ટે કહ્યું, મહિલા ધરપકડના નિયમો ફરજિયાત નહીં પરંતુ માર્ગદર્શક છે.

Madras High Court Women's Arrest: મદ્રાસ હાઈકોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ ચુકાદામાં સ્પષ્ટ કર્યું છે કે સૂર્યાસ્ત પછી અને સૂર્યોદય પહેલા મહિલાઓની ધરપકડ પર કાનૂની નિયંત્રણો કડક રીતે ફરજિયાત નથી, પરંતુ કાયદાનું પાલન કરતી એજન્સીઓ માટે તે માત્ર દિશાનિર્દેશ છે. જસ્ટિસ જી.આર. સ્વામીનાથન અને જસ્ટિસ એમ. જોતિરામનની ડિવિઝન બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે આ જોગવાઈઓ કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓ માટે સાવચેતીનાં પગલાં છે, પરંતુ જો તેનું ઉલ્લંઘન થાય તો તે આપોઆપ ધરપકડને ગેરકાયદેસર ઠેરવતી નથી. તેમ છતાં, આવા કિસ્સામાં અધિકારીઓએ નિયમોનું પાલન ન કરવા માટે યોગ્ય કારણો રજૂ કરવાના રહેશે. ટાઈમ્સ ઓફ ઇન્ડિયાના અહેવાલમાં આ વિગતો સામે આવી છે.

કાનૂની જોગવાઈઓ અને કોર્ટનું અર્થઘટન

કોર્ટે નોંધ્યું હતું કે કાયદો સામાન્ય સંજોગોમાં રાત્રે મહિલાઓની ધરપકડ પર પ્રતિબંધ મૂકે છે. અપવાદરૂપ કિસ્સાઓમાં, ન્યાયિક મેજિસ્ટ્રેટની પૂર્વ મંજૂરી લેવી આવશ્યક છે. જો કે, કોર્ટે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે કાયદામાં 'અસાધારણ સંજોગો' શબ્દને સ્પષ્ટ રીતે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવ્યો નથી.

"સલમા વિરુદ્ધ રાજ્ય" કેસનો સંદર્ભ આપતા, કોર્ટે જણાવ્યું કે અગાઉ એક સિંગલ જજે મહિલાઓની ધરપકડ સંબંધિત માર્ગદર્શિકા નક્કી કરી હતી, પરંતુ ડિવિઝન બેન્ચે આ માર્ગદર્શિકાને અધૂરી ગણાવી હતી અને પોલીસ અધિકારીઓ માટે વધુ સ્પષ્ટતાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.

સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકાની માંગ

કોર્ટે પોલીસ વિભાગને સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકા તૈયાર કરવાનો આદેશ આપ્યો છે કે કયા સંજોગોમાં મહિલાઓની રાત્રે ધરપકડ કરી શકાય છે. વધુમાં, કોર્ટે રાજ્ય વિધાનસભાને ભારતીય કાયદા પંચના 154મા અહેવાલમાં સૂચવ્યા મુજબ ભારતીય ન્યાય સંહિતા (BNS) ની કલમ 43 માં સુધારો કરવાની ભલામણ કરી છે.

શિસ્ત વિષયક કાર્યવાહી પર પુનર્વિચાર

કોર્ટે સિંગલ જજના આદેશને રદ કર્યો છે, જેમાં ઇન્સ્પેક્ટર અનિતા અને હેડ કોન્સ્ટેબલ કૃષ્ણવેણી સામે શિસ્તભંગના પગલાં લેવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. જો કે, કોર્ટે સબ-ઇન્સ્પેક્ટર દીપા વિરુદ્ધની કાર્યવાહીને યોગ્ય ઠેરવી હતી, કારણ કે તેમણે કોર્ટ સમક્ષ ખોટી હકીકતો રજૂ કરી હતી.

આ નિર્ણય સ્પષ્ટ કરે છે કે મહિલાઓની ધરપકડના સંબંધમાં કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓ માટે વધુ સ્પષ્ટતાની જરૂર છે. આ ચુકાદો માત્ર પોલીસ વહીવટ માટે દિશાનિર્દેશક તરીકે કામ કરશે નહીં, પરંતુ કાયદાકીય પ્રક્રિયામાં પારદર્શિતા લાવવામાં પણ મદદ કરશે.

આ પણ વાંચો....