Indian Navy Day 2021: ભારતીય નૌકાદળનો પોતાનો ઇતિહાસ છે. છેલ્લા કેટલાક સમયથી નેવીનું મહત્વ વધી રહ્યું છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ચીનની વિસ્તરણવાદી નીતિઓ અને પ્રવૃત્તિઓ ભારતીય નૌકાદળનું મહત્વ વધારી રહી છે. 1971ના ભારત-પાક યુદ્ધમાં ભારતીય નૌસેનાએ પાકિસ્તાનને ઘૂંટણિયે લાવવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. આ યુદ્ધના કારણે દેશ દર વર્ષે 4 ડિસેમ્બરે નેવી ડે ઉજવે છે.
4 ડિસેમ્બરે જ શા માટે મનાવાય છે નૌસેના દિન
દર વર્ષે 4 ડિસેમ્બરે ભારતમાં નૌકાદળ દિવસની ઉજવણી કરવા પાછળ નૌકાદળની વિશેષ સિદ્ધિ છે. 1971માં જ્યારે બાંગ્લાદેશની આઝાદી માટે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધ થયું હતું. તે યુદ્ધની ઘટનાઓમાં, 4 ડિસેમ્બરની તારીખે, ભારતીય નૌકાદળે પાકિસ્તાનના કરાચી નેવલ બેઝ પર હુમલો કરીને તેનો નાશ કર્યો હતો. આ દિવસ તેની સફળતાની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે.
તે હુમલો નિર્ણાયક સાબિત થયો
ભારતીય નૌકાદળની શક્તિશાળી અને ચપળ વ્યૂહરચનાનું જ પરિણામ હતું કે પાકિસ્તાન સ્તબ્ધ થઈ ગયું. અને આ પછી પાકિસ્તાનને યુદ્ધમાં રિકવર થવાની તક મળી નથી. તે સમયે ભારત અને પાકિસ્તાનની જમીની સરહદ બાંગ્લાદેશ સાથે હોવાને કારણે વધુ હતી. તેથી, પાકિસ્તાનની દૃષ્ટિએ નૌકાદળનું મહત્વ માત્ર એટલું જ હતું કે પશ્ચિમ પાકિસ્તાન નૌકાદળ દ્વારા પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં સામાન મોકલી શકે.
1971માં ભારતીય નૌકાદળની ભૂમિકા વિશાળ હતી
પરંતુ પાકિસ્તાનની આશા વિરુદ્ધ પાકિસ્તાને નૌકાદળ દ્વારા તેને ધક્કો મારીને બેક ફૂટ પર ધકેલી દીધા બાદ પાકિસ્તાનને સંભાળવાનો મોકો ન મળ્યો એટલું જ નહીં, આ ભારતીય નૌકાદળની વ્યૂહરચનાનું પરિણામ હતું કે, પશ્ચિમ પાકિસ્તાન તેની નૌકાદળ દ્વારા પૂર્વ પાકિસ્તાન સુધી કોઈ મદદ પહોંચાડી શક્યું નહીં.
નેવી ડેની તારીખ બદલી રહી છે
ભારતમાં નૌકાદળ દિવસ અગાઉ રોયલ નેવીના ટ્રોફાગ્લર ડે સાથે ઉજવવામાં આવ્યો હતો. રોયલ ઈન્ડિયન નેવીએ 21 ઓક્ટોબર 1944ના રોજ પ્રથમ વખત નેવી ડેની ઉજવણી કરી હતી. આની ઉજવણી કરવાનો હેતુ સામાન્ય લોકોમાં નેવી વિશે જાગૃતિ વધારવાનો હતો. 1945 થી બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી, નેવી ડે 1 ડિસેમ્બરે ઉજવવામાં આવ્યો. આ પછી, નેવી ડે 15 ડિસેમ્બર 1972 સુધી ઉજવવામાં આવતો રહ્યો અને 1972 થી તે ફક્ત 4 ડિસેમ્બરે ઉજવવામાં આવે છે.
4 પાકિસ્તાની જહાજો નાશ પામ્યા હતા
ઓપરેશન ટ્રાડેન્ટની સફળતાની યાદમાં 4 ડિસેમ્બરે ભારતીય નૌકાદળ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે, જે ઓપરેશનમાં ભારતીય નૌકાદળે કરાચી બંદરને નષ્ટ કર્યું હતું. આ દિવસે ભારતીય નૌકાદળે તેના મુખ્ય જહાજ પીએનએસ ખૈબર સહિત ચાર પાકિસ્તાની જહાજોને ડૂબાડી દીધા હતા. આ ઓપરેશનમાં સેંકડો પાકિસ્તાની મરીન માર્યા ગયા હતા.