દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણી 2025 પહેલા, આમ આદમી પાર્ટી (AAP) અને તેના સમર્થકોએ અભિનેતા પંકજ ત્રિપાઠીનો એક વીડિયો શેર કર્યો છે. આ વીડિયોમાં પંકજ ત્રિપાઠી કથિત રીતે ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) વિરુદ્ધ પ્રચાર કરતા જોવા મળે છે.
બૂમને તેના ફેક્ટ ચેકમાં જાણવા મળ્યું કે વાયરલ વીડિયો એડિટ છે. મૂળ વિડિયોમાં, પંકજ ત્રિપાઠી UPI છેતરપિંડી વિશે વાત કરી રહ્યા છે, જે નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) ની જાહેરાત ઝુંબેશનો એક ભાગ છે. અમને એ પણ જાણવા મળ્યું કે વીડિયોમાં પંકજ ત્રિપાઠીનો અવાજ એઆઈ વોઈસ ક્લોનની મદદથી બનાવવામાં આવ્યો છે.
વીડિયોમાં પંકજ ત્રિપાઠી મગફળી વેચનારની ભૂમિકામાં છે. 32 સેકન્ડના આ વીડિયોમાં પંકજ કહે છે, "અમે મગફળી વેચીએ છીએ, અમારી બુદ્ધિ નહીં."
પછી મોબાઈલની સ્ક્રીન બતાવીને આગળ કહે છે, "આ મેસેજ જુઓ. ભાજપના લોકોએ મોકલ્યો છે, તેઓ કહે છે અમને મત આપો અને અમે વિકાસ કરીશું. અરે, અમને ખબર નથી? અહીં અમે તેમને મત આપીશું, ત્યાં સરકારી પૈસા ગાયબ, હું મૂર્ખ નથી, યાદ રાખો, ભાજપના લોકો કોઈ લાલચ આપે તો કહો, હું મૂર્ખ નથી.
X પર આમ આદમી પાર્ટીના સત્તાવાર એકાઉન્ટ સિવાય, તેના ઉત્તર પ્રદેશ એકમ સહિત ઘણા AAP સમર્થકોએ આ વીડિયો શેર કર્યો અને લખ્યું, 'ભાજપના લોકોને કહો - હું મૂર્ખ નથી.'
પોસ્ટની આર્કાઇવ લિંક.
જો કે, આ વીડિયો શેર કર્યાના થોડા કલાકો બાદ AAPના સત્તાવાર હેન્ડલ પરથી ડિલીટ કરવામાં આવ્યો હતો.
આ જ દાવા સાથે આમ આદમી પાર્ટીના રાજસ્થાન યુનિટે પણ પોતાના ફેસબુક પેજ પર આ વીડિયો શેર કર્યો છે.
પોસ્ટની આર્કાઇવ લિંક.
ફેક્ટ ચેક: વાયરલ વિડિયો સંપાદિત થયેલ છે
વિડિયોની કીફ્રેમ્સને રિવર્સ ઈમેજ સર્ચ કરવા પર, અમને 'ડિજિટલ ઈન્ડિયા'ની યુટ્યુબ ચેનલ પર 2 ઓક્ટોબરના રોજ શેર કરવામાં આવેલ એક વીડિયો મળ્યો. આ વીડિયો વાયરલ વીડિયો જેવો જ હતો. અમને જાણવા મળ્યું કે આમાં પંકજ ત્રિપાઠી UPI છેતરપિંડી વિશે જાગૃતિ ફેલાવી રહ્યા છે. આમાં તેઓ બીજેપી વિશે ક્યાંય ચર્ચા નથી કરી રહ્યા.
પંકજ ત્રિપાઠીને એમ કહેતા સાંભળી શકાય છે, "અમે મગફળી વેચીએ છીએ. અમારી બુદ્ધિ નહીં. આ મેસેજ જુઓ, તેમાં લખેલું છે કે લોટરી લાગી છે, લિંક પર ક્લિક કરો અને UPI પિન દાખલ કરો, તમને પૈસા મળશે! અરે, અમને ખબર નથી? UPI PIN દાખલ કરીશું એટલે પૈસા ગાયબ", મગફળીવાળો છું.... હું મૂર્ખ નથી. યાદ રાખો, જો કોઈ તમને લાલચ આપે તો કહો - હું મૂર્ખ નથી.
આ વીડિયો યુપીઆઈના એક્સ પર અને પંકજ ત્રિપાઠીના ઈન્સ્ટાગ્રામ હેન્ડલ પર પણ છે. આ વીડિયોમાં સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે કે પંકજ સ્ક્રીન પર બીજેપીને વોટ કરવા માટે નહીં પરંતુ લોટરી જીતવાના UPI ફ્રોડ સાથે જોડાયેલો મેસેજ બતાવી રહ્યો છે.
અમને જાણવા મળ્યું કે ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પંકજ ત્રિપાઠી અને UPI ચલેગાની "હું મૂર્ખ નથી" ઝુંબેશમાં UPI કૌભાંડો અને છેતરપિંડી વિશે જાગૃતિ ફેલાવતી અન્ય સમાન જાહેરાતો પણ છે, જેમાં અભિનેતાએ પાન વિક્રેતા અથવા અન્ય ઉદ્યોગપતિઓની ભૂમિકા ભજવી છે.
વીડિયોમાં AI જનરેટેડ વોઈસનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે
આ ઉપરાંત, અમને જાણવા મળ્યું કે પંકજ ત્રિપાઠીનો અવાજ પણ AI વૉઇસ ક્લોનની મદદથી બનાવવામાં આવ્યો છે. વિડિયોનો અવાજ તપાસવા માટે, અમે તેને AI ડિટેક્શન ટૂલ TrueMedia પર ચેક કર્યો. આ ટૂલ મુજબ પંકજનો અવાજ AI જનરેટ થાય છે.
અમે 'હિયા' પર ઓડિયોના કેટલાક સંબંધિત ભાગો (જે ભાજપ અને મતો વિશે વાત કરે છે)નું પણ પરીક્ષણ કર્યું. Hiya એ AI વૉઇસ ડિટેક્શન ટૂલ છે. આ મુજબ પણ આ ઓડિયો ક્લિપ AIની મદદથી જનરેટ કરવામાં આવી છે.
[ડિસ્ક્લેમર : આ અહેવાલ Shakti Collective ના ભાગ રૂપે સૌ પ્રથમ https://hindi.boomlive.in/ પર પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો હતો. આ વાર્તા ABP લાઈવ ગુજરાતીમાં વિશેષ વ્યવસ્થા સાથે પુનઃપ્રકાશિત કરવામાં આવી છે. એબીપી લાઈવ ગુજરાતીએ હેડલાઈન સિવાય રિપોર્ટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી.]