Rahul Gandhi reservation: બિહારની રાજનીતિમાં નવા સમીકરણો રચાઈ રહ્યા છે, જ્યાં મહાગઠબંધને અત્યંત પછાત વર્ગો (EBCs) ને આકર્ષવા માટે એક મહત્ત્વપૂર્ણ ઠરાવ પત્ર બહાર પાડ્યો છે. આ ઠરાવ પત્રમાં અનામત અને જાતિ આધારિત વસ્તી ગણતરી પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. આ પ્રસંગે લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધીએ પટનામાં સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે, જો તેમનું ગઠબંધન સત્તા પર આવશે, તો અનામત પરની 50% ની મર્યાદા હટાવી દેવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, તેમણે સરકારી કરારોમાં 50% અનામતની જોગવાઈ કરવાની પણ વાત કરી છે, જે એક મોટું રાજકીય વચન છે.
રાહુલ ગાંધીનું નિવેદન અને મહાગઠબંધનની દૃષ્ટિ
રાહુલ ગાંધીએ પટનામાં 'મતદાર અધિકાર યાત્રા'ની સફળતાની વાત કરતા કહ્યું કે આ યાત્રા દ્વારા લોકોને બંધારણ ખતરામાં હોવા અને તેમના અધિકારો છીનવાઈ રહ્યા હોવા અંગે જાગૃત કરવામાં આવ્યા. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે, 'ઇન્ડિયા' ગઠબંધન સત્તામાં આવશે તો અનામત પરની 50%ની મર્યાદાને સમાપ્ત કરશે. આ સાથે, તેમણે ₹25 કરોડથી વધુના મૂલ્યના સરકારી કોન્ટ્રાક્ટ અને ટેન્ડરમાં પછાત વર્ગો માટે અનામત સુનિશ્ચિત કરવાની ખાતરી આપી.
મહાગઠબંધનના ઘોષણાપત્રમાં સમાવિષ્ટ મુખ્ય વચનો
મહાગઠબંધન દ્વારા જારી કરાયેલા ઠરાવ પત્રમાં સમાજના આ વર્ગ માટે અનેક મહત્ત્વપૂર્ણ જાહેરાતો કરવામાં આવી છે, જે નીચે મુજબ છે:
- અત્યાચાર નિવારણ કાયદો: બિહારમાં SC/ST સમુદાયની જેમ EBC સમુદાય માટે પણ "અત્યાચાર નિવારણ કાયદો" લાગુ કરવામાં આવશે.
- અનામત મર્યાદામાં વધારો: પંચાયત અને મ્યુનિસિપલ સંસ્થાઓમાં હાલની 20% અનામતને વધારીને 30% કરવામાં આવશે, જે સામાજિક પ્રતિનિધિત્વમાં વધારો કરશે.
- બંધારણીય સુધારો: વસ્તીના પ્રમાણમાં 50% અનામત મર્યાદા વધારવા માટે, વિધાનસભામાં કાયદો પસાર કરીને તેને બંધારણની નવમી અનુસૂચિમાં સમાવેશ કરવા માટે કેન્દ્ર સરકારને મોકલવામાં આવશે.
- NFS નીતિનો અંત: નિમણૂક પ્રક્રિયામાં "યોગ્ય ન મળ્યું" (Not Found Suitable - NFS) ના સિદ્ધાંતને ગેરકાયદેસર જાહેર કરવામાં આવશે, જેથી અનામત જગ્યાઓ ખાલી ન રહે.
- જમીન વિતરણ: અતિ પછાત વર્ગો, અનુસૂચિત જાતિઓ, અનુસૂચિત જનજાતિઓ અને પછાત વર્ગોના તમામ ભૂમિહીન પરિવારોને શહેરી વિસ્તારોમાં 3 દશાંશ અને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં 5 દશાંશ રહેણાંક જમીન આપવામાં આવશે.
- શિક્ષણ અને રોજગારમાં અનામત: યુપીએ સરકારના શિક્ષણ અધિકાર અધિનિયમ (2010) હેઠળ ખાનગી શાળાઓમાં પ્રવેશ માટે અનામત બેઠકોમાંથી અડધી બેઠકો આ વર્ગો માટે આરક્ષિત રાખવામાં આવશે. ઉપરાંત, ₹25 કરોડ સુધીના સરકારી કોન્ટ્રાક્ટમાં 50% અનામત આપવામાં આવશે.
- નિયમનકારી સત્તામંડળ: અનામતની યોગ્ય દેખરેખ માટે એક ઉચ્ચ-શક્તિશાળી અનામત નિયમનકારી સત્તામંડળની રચના કરવામાં આવશે, અને જાતિ અનામત યાદીમાં કોઈપણ ફેરફાર ફક્ત વિધાનસભાની મંજૂરીથી જ શક્ય બનશે.