નવી દિલ્હી: આ વર્ષે ઉત્તર ભારતમાં શિયાળો વહેલો આવી ગયો છે. ઓક્ટોબરની શરૂઆતમાં જ હિમાલયના ઊંચા પહાડો બરફથી ઢંકાઈ ગયા હતા. વરસાદ અને ઠંડા પવનોને કારણે દિલ્હી અને ગંગાના મેદાનોમાં હવામાન ઠંડુ થઈ ગયું છે. શિયાળા પહેલાની આ ઋતુ ઠંડી અને ભેજવાળી લાગે છે. પરિણામે, દરેક વ્યક્તિ વિચારી રહી છે કે શું આ શિયાળમાં વધારે કાતિલ ઠંડી પડશે. ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) અને યુએસ ક્લાઈમેટ પ્રિડિક્શન સેન્ટરે આગાહી કરી છે કે આ વર્ષે ઉત્તર ભારતમાં સરેરાશ તાપમાન કરતાં વધુ ઠંડી પડી શકે છે. જોકે, કેટલાક હવામાનશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે ઠંડીની તીવ્રતાની ચોક્કસ આગાહી કરવામાં થોડો સમય લાગશે.
ઓક્ટોબરમાં હિમવર્ષા
ઓક્ટોબરની શરૂઆતમાં જમ્મુ અને કાશ્મીર, હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડમાં બરફવર્ષા થઈ ચૂકી છે. ગુલમર્ગમાં 2 ઓક્ટોબરના રોજ આ વર્ષની પહેલી હિમવર્ષા નોંધાઈ હતી, જે સામાન્ય રીતે ઓક્ટોબરના અંતમાં થાય છે. સિંથન ટોપ, રોહતાંગ પાસ અને ધૌલાધર પર્વતમાળામાં પણ હળવીથી મધ્યમ હિમવર્ષા થઈ હતી. ધુમ્મસ, બર્ફીલા પવનો અને પર્વતોમાં થીજી ગયેલા શિખરો આ ઋતુને વધુ રોમાંચક બનાવી રહ્યા છે. પ્રવાસીઓ આ દૃશ્યોથી ખુશ છે, જ્યારે સ્થાનિક લોકો ચિંતિત છે કે શું આ વખતે કાતિલ ઠંડી વધુ પડશે.
સ્કાયમેટ વેધર અનુસાર, હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડના ઊંચાઈવાળા વિસ્તારોમાં હળવીથી મધ્યમ હિમવર્ષા ચાલુ રહેવાની ધારણા છે. ધર્મશાળા, મેકલિયોડગંજ, ડેલહાઉસી અને કાંગડા જેવા વિસ્તારોમાં તાપમાન એક અંકમાં પહોંચી ગયું છે.
શું લા નીના ઠંડી વધારશે ?
હવામાનશાસ્ત્રીઓના મતે, લા નીનાના પ્રભાવને કારણે આ શિયાળામાં સામાન્ય કરતાં વધુ ઠંડી પડી શકે છે. લા નીના દરમિયાન, પેસિફિક મહાસાગરનું તાપમાન ઘટે છે, વૈશ્વિક હવામાન પેટર્નમાં ફેરફાર થાય છે અને ભારતમાં ઠંડા પવનો અને પશ્ચિમી વિક્ષેપોની પ્રવૃત્તિમાં વધારો થાય છે. રાષ્ટ્રીય મહાસાગર અને વાતાવરણીય વહીવટ (NOAA) એ પણ જણાવ્યું છે કે ઓક્ટોબર અને ડિસેમ્બર વચ્ચે લા નીના બનવાની 71% શક્યતા છે.
ઠંડા પવનો અને પશ્ચિમી વિક્ષેપો શિયાળાને વધુ તીવ્ર બનાવી શકે છે
હવામાન નિષ્ણાતો કહે છે કે લા નીના ઉત્તર ભારતમાં પશ્ચિમી વિક્ષેપોને વધુ તીવ્ર બનાવી શકે છે, જેના કારણે પર્વતોમાં બરફવર્ષા અને મેદાનોમાં ઠંડા પવનો આવી શકે છે. જોકે સતત ઠંડીની લહેરની શક્યતા ઓછી છે, તાપમાનમાં ઘટાડો સ્પષ્ટપણે દેખાશે.
હવામાન પરિવર્તન અનિશ્ચિતતાનું કારણ બને છે
જોકે લા નીના ઠંડીમાં વધારો દર્શાવે છે, આબોહવા પરિવર્તન તેની અસર ઘટાડી શકે છે. નિષ્ણાતોના મતે, માનવ પ્રવૃત્તિઓને કારણે બદલાતા વાતાવરણમાં કુદરતી હવામાન પેટર્ન હવે બની રહી છે, જેના કારણે ઠંડી પેટર્ન યથાવત રહી છે.
સરેરાશ શિયાળા કરતાં વધુ ઠંડીની શક્યતા 71%
IMD અનુસાર, આ વર્ષે ભારતમાં સરેરાશ શિયાળા કરતાં વધુ ઠંડીની શક્યતા 71% છે. જોકે, લા નીના આ નક્કી કરતું એકમાત્ર પરિબળ નથી. આર્કટિકમાંથી આવતા ઠંડા પવનો અને પશ્ચિમી વિક્ષેપોમાં વધઘટ પણ ઠંડીની તીવ્રતાને પ્રભાવિત કરશે.