What is AI: AI હવે આપણા રોજિંદા જીવનનો એક ભાગ બની ગયું છે. સોશિયલ મીડિયા ફીડ્સથી લઈને ફોન ફોટો ગેલેરીઓ સુધી અને હોસ્પિટલ મશીનોથી લઈને ચેટબોટ્સ સુધી, AI દરેક જગ્યાએ છે. પરંતુ તેના વધતા ઉપયોગ સાથે, લોકોની ચિંતાઓ પણ વધી રહી છે.
AI શું છે અને તેનો ઉપયોગ કેવી રીતે થાય છે?
AI એ કૉમ્પ્યુટર સિસ્ટમનું એક સ્વરૂપ છે જે ઝડપથી મોટી માત્રામાં ડેટા પર પ્રક્રિયા કરે છે, પેટર્ન ઓળખે છે અને તેના આધારે નિર્ણયો લે છે. તે માણસોની જેમ વિચારી કે અનુભવી શકતું નથી, પરંતુ તે એવા કાર્યો કરી શકે છે જે સામાન્ય રીતે માનવ મગજની જરૂર હોય છે.
આજે, AI નો ઉપયોગ આ માટે થાય છે -
સોશિયલ મીડિયા અને સ્ટ્રીમિંગ એપ્લિકેશન્સ પર વ્યક્તિગત ભલામણો
સિરી અને એલેક્સા જેવા સ્માર્ટ સહાયકો
સ્વ-ડ્રાઇવિંગ કારમાં નેવિગેશન
દર્દીના રિપોર્ટ વાંચવા અને કેન્સર જેવા રોગોનું નિદાન
ઓનલાઇન ખરીદી કરતી વખતે તમને ગમતી પ્રોડક્ટ્સની ભલામણ કરવી
જનરેટિવ AI કેવી રીતે કામ કરે છે?
ચેટજીપીટી, જેમિની, મેટા AI અને ડીપસીક જેવા ટૂલ્સ જનરેટિવ AI પર આધારિત છે. આ ટેકનોલોજી ઇન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ વિશાળ માત્રામાં ટેક્સ્ટ, ફોટા અને વિડિઓઝમાંથી શીખીને નવા જવાબો, નવી છબીઓ, નવો કોડ અને ગીતો પણ બનાવી શકે છે. મિડજર્ની અથવા વીઓ જેવી એપ્લિકેશનો ટેક્સ્ટને ફોટા અથવા વિડિઓઝમાં રૂપાંતરિત કરી શકે છે, પરંતુ તેઓ ક્યારેક ભૂલો કરી શકે છે, જેમ કે ખોટી હકીકતો, ખોટા સ્ત્રોતો અથવા વિચિત્ર છબીઓ.
AI ને લઈને વિવાદ અને ડર કેમ છે?
AI ની ઝડપથી વધતી શક્તિએ નિષ્ણાતોમાં ઘણી ચિંતાઓ ઉભી કરી છે.
નોકરીઓ પર અસર
IMF એ ચેતવણી આપી છે કે AI વિશ્વભરમાં 40% નોકરીઓને અસર કરી શકે છે, જેનાથી આર્થિક અસમાનતા વધવાનો ભય છે.
પક્ષપાત અને ખોટી માહિતી
AI ઇન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ વસ્તુઓમાંથી શીખે છે, અને ઇન્ટરનેટમાં ભેદભાવપૂર્ણ અથવા અચોક્કસ સામગ્રી પણ હોય છે. તેથી, AI ક્યારેક જાતિવાદી, લિંગ પક્ષપાતી અથવા ખોટા દાવા કરી શકે છે.
ક્રિએટર્સના અધિકારો
હજારો કલાકારો, લેખકો અને સંગીતકારોનો આરોપ છે કે AI કંપનીઓ પરવાનગી વિના તેમના મોડેલોને તાલીમ આપવા માટે તેમની કન્ટેન્ટનો ઉપયોગ કરે છે.
AI ની પર્યાવરણ પર અસર
મોટા AI મોડેલો ચલાવતા ડેટા સેન્ટરો નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં વીજળી, પાણી અને સંસાધનોનો વપરાશ કરે છે. કેટલાક સંશોધનો અનુસાર, AI ઉદ્યોગ ટૂંક સમયમાં સમગ્ર નેધરલેન્ડ જેટલી ઉર્જાનો વપરાશ કરી શકે છે. આનાથી ઘણા દેશોમાં પાણીની અછત પણ વધી શકે છે.
શું AI કાયદા ઘડવામાં આવી રહ્યા છે?
ઘણા દેશોએ AI ને નિયંત્રિત કરવા માટે પહેલાથી જ પગલાં લીધા છે. EU એ AI કાયદો પસાર કર્યો છે, જે ઉચ્ચ-જોખમવાળી AI સિસ્ટમો પર કડક નિયમો લાદે છે. ચીને જનરેટિવ AI માટે પારદર્શિતા અને ડેટા સુરક્ષા નિયમો સ્થાપિત કર્યા છે. યુકે અને યુએસ AI સલામતી પર સંયુક્ત ટ્રાયલ ચલાવી રહ્યા છે. ઘણા દેશોએ ડીપફેક અને AI-આધારિત જાતીય ગુનાઓ સામે કાર્યવાહી શરૂ કરી છે.
AI અને પર્યાવરણ - એક છુપાયેલ ખતરો
AI જેટલું સ્માર્ટ છે તેટલું જ તે ઊર્જા-સઘન છે. AI મોડેલોને તાલીમ આપવા માટે પ્રચંડ વીજળી, વિશાળ માત્રામાં પાણી અને વિશાળ સર્વર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની જરૂર પડે છે. કેટલાક અહેવાલો દાવો કરે છે કે AI ઉદ્યોગ ટૂંક સમયમાં સમગ્ર વિકસિત દેશ જેટલી વીજળીનો વપરાશ કરી શકે છે. ડેટા સેન્ટરો ઠંડક માટે લાખો લિટર પાણીનો પણ ઉપયોગ કરે છે, જે ઘણા દેશોમાં પાણીની અછતને વધારી શકે છે.
ભવિષ્યમાં AI કેવું હશે
ભવિષ્યમાં, AI માનવ જીવનનો એટલો અભિન્ન ભાગ બની જશે કે તેને તેનાથી અલગ કરવું લગભગ અશક્ય બની જશે. ભવિષ્યમાં, આ ટેકનોલોજી હવે ફક્ત પ્રશ્નોના જવાબ આપતી મશીન નહીં રહે, પરંતુ માનવીની જેમ વિચારવા, સમજવા અને નિર્ણયો લેવા માટે વિકસિત થશે. વાતચીત અને ક્રિયાપ્રતિક્રિયા એટલી સ્વાભાવિક બનશે કે ક્યારેક માનવ બોલી રહ્યો છે કે મશીન બોલી રહ્યો છે તે ઓળખવું મુશ્કેલ બનશે.
ટેકનોલોજીનો વ્યાપ વર્તમાનથી પણ આગળ વધશે. જ્યારે આજે AI ફોન, લેપટોપ અને ઇન્ટરનેટ સેવાઓ સુધી મર્યાદિત છે, ભવિષ્યમાં તે દરેક જગ્યાએ શાંતિથી કામ કરતો જોવા મળશે - આપણા ઘરો, ઓફિસો, શાળાઓ અને હોસ્પિટલોમાં. રોબોટ્સ ફક્ત આદેશોનું પાલન કરવા માટે જ નહીં પરંતુ તમારી જરૂરિયાતોનો અંદાજ લગાવવા અને પોતાના પર કાર્યો પૂર્ણ કરવા માટે પણ વિકસિત થશે. ઘરકામ, વૃદ્ધોની સંભાળ રાખવી, ઔદ્યોગિક મશીનરી ચલાવવી અથવા કટોકટીમાં તાત્કાલિક સહાય પૂરી પાડવી રોજિંદા કાર્યો બની જશે.
આરોગ્ય સંભાળમાં પણ મદદ કરશે
આરોગ્ય સંભાળમાં AI મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે. રોગો શોધવામાં મશીનો માણસો કરતાં વધુ ઝડપી અને વધુ સચોટ હશે. કેન્સર, હૃદય રોગ અથવા અન્ય ગંભીર સમસ્યાઓ પ્રારંભિક તબક્કે શોધી કાઢવામાં આવશે, અને દરેક દર્દી માટે વ્યક્તિગત સારવાર યોજનાઓ વિકસાવવામાં આવશે. આ ફેરફાર આરોગ્ય સંભાળ પ્રણાલીને સંપૂર્ણપણે ફરીથી આકાર આપી શકે છે.
નોકરીઓ કરવાની રીત બદલાશે
કામ અને નોકરીઓની દુનિયા પણ બદલાશે. AI આપમેળે ઘણા પુનરાવર્તિત કાર્યો સંભાળી લેશે, પરંતુ આનાથી નવી નોકરીઓ અને નવા ઉદ્યોગોનો ઉદભવ પણ થશે. માનવ સર્જનાત્મકતા અને AI ની ઝડપી પ્રક્રિયા સાથે મળીને એવી કારકિર્દી બનાવશે જેની આજે કલ્પના કરવી મુશ્કેલ છે.
જોકે, આ ઉજ્જવળ ભવિષ્ય કેટલાક જોખમો પણ ધરાવે છે. AI જેટલું શક્તિશાળી બનશે, તેના દુરુપયોગની સંભાવના એટલી જ વધારે હશે. ડીપફેક્સ, ડેટા ચોરી, AI-આધારિત સાયબર હુમલાઓ, દેખરેખ અને ગોપનીયતાની ચિંતાઓ - આ બધા પડકારો વિશ્વને ટેકનોલોજીને માર્ગદર્શન આપવા માટે કડક નિયમો ઘડવા દબાણ કરશે.