દુનિયામાં AI ને નિયંત્રિત કરવા માટે એક યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે જેમાં દરરોજ ધમાકા થઈ રહ્યા છે. તાજેતરનો ધડાકો ચીને કર્યો છે. ચીનની AI સ્ટાર્ટઅપ DeepSeek-R1 એક સસ્તું AI મોડેલ લઈને આવી છે જેણે યુએસ શેરબજારમાં હલચલ મચાવી દીધી છે. સોમવારે યુએસ ચિપ નિર્માતા Nvidia કોર્પના શેર તૂટી ગયા હતા. ચીનના સસ્તા એઆઈ મોડેલ્સના ડરને કારણે તેણે 600 અબજ ડોલર થોડીવારમાં ગુમાવી દીધા હતા. વિશ્વની સૌથી મોટી ટેક કંપની Nvidia Corp ના બજાર મૂલ્યમાં આ સૌથી મોટો ઘટાડો છે. ચીનના આ નવા AI મોડેલથી અમેરિકા કેટલી હદે ગભરાયેલું છે તે એ વાત પરથી સમજી શકાય છે કે રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે અમેરિકન ટેક કંપનીઓને ચેતવણી આપી છે.
Nvidia Corp ના માર્કેટ વેલ્યૂમાં ઐતિહાસિક ઘટાડો
અમેરિકાની સૌથી મોટી ટેક કંપની Nvidia Corp અત્યાર સુધી AI ના ક્ષેત્રમાં સૌથી આગળ છે. પરંતુ ચીનના AI સ્ટાર્ટઅપ ડીપસીકે સમગ્ર વિશ્વમાં હલચલ મચાવી દીધી છે. ડીપસીકે જણાવ્યું હતું કે સોમવારે યુએસ શેરબજાર ખુલતાની સાથે જ Nvidia Corp ના શેર એટલા ઘટી ગયા કે લોકો ચોંકી ગયા. વિશ્વની સૌથી મોટી ટેક કંપની Nvidia Corp ના બજાર મૂલ્યમાં આ સૌથી મોટો ઐતિહાસિક ઘટાડો છે, જેના કારણે વિશ્વભરની ટેક કંપનીઓમાં ગભરાટ ફેલાયો છે.
DeepSeek શું છે?
ડીપસીક એ ચીનનું એક એડવાન્સ એઆઇ મૉડલ છે. તેને ચીનની સિલિકોન વેલી તરીકે ઓળખાતા હાંગઝોઉમાં ડીપસીક નામની રિસર્ચ લેબ દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું છે. તેની સ્થાપના 2023માં ચીનના એઆઈ એન્જિનિયર લિયાંગ વેનફેંગ દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
લોકોને DeepSeek એઆઈ કેમ વધુ સારો વિકલ્પ લાગે છે?
ચીનની DeepSeek લોકો માટે મફત AI રજૂ કર્યું છે. કંપનીનો દાવો છે કે તે સસ્તી ચિપ્સ અને ઓછા ડેટાનો ઉપયોગ કરે છે. DeepSeek એ ખ્યાલને પણ પડકારે છે કે AI ના વિકાસથી મુખ્યત્વે ચિપ્સ અને ડેટા સેન્ટર જેવા ઘટકોની માંગ વધશે. નવાઈની વાત એ છે કે ડીપસીક-વી3 મોડેલ ફક્ત 5.6 મિલિયન ડોલરમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું. ઓપનએઆઈ, ગૂગલ, મેટા દ્વારા તેમના એઆઈ મોડેલો પર ખર્ચવામાં આવેલા નાણાંની સરખામણીમાં આ કંઈ નથી. આવી સ્થિતિમાં ચીની ઉત્પાદનો AI ક્ષેત્રમાં પણ હિટ લાગે છે. Nvidia નું 600 બિલિયન ડોલરનું નુકસાન ઘણી મોટી કંપનીઓના માર્કેટ કેપ કરતા અનેક ગણું વધારે છે.
Nvidia Corp ના શેર લગભગ 13 ટકા ઘટ્યા
રિપોર્ટ અનુસાર, યુએસ માર્કેટમાં Nvidia Corpના શેર લગભગ 13 ટકા ઘટ્યા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ ઘટાડાને કારણે કંપનીના માર્કેટ વેલ્યૂમાં 465 અબજ ડોલરનો ઘટાડો થયો છે. Nvidia ના શેરમાં ઘટાડાનું મુખ્ય કારણ DeepSeek દ્વારા ઓછી કિંમતે વધુ સારા AI મોડેલ રજૂ કરવાનું હોવાનું કહેવાય છે. અમેરિકાએ ચીનને અદ્યતન સેમિકન્ડક્ટર ટેકનોલોજીની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યા પછી આ બન્યું છે. અમેરિકાએ ઘણા દેશો, તેના સાથી દેશોને પણ અદ્યતન Nvidia AI ચિપ્સના વેચાણ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આવી સ્થિતિમાં સમગ્ર વિશ્વમાં ચિપ્સની ભારે અછત છે.
વિશ્વભરની ટેક કંપનીઓ સામે મોટો પડકાર
ડીપસીકના એઆઈ આસિસ્ટન્ટે ચેટજીપીટીને પાછળ છોડીને યુએસ એપલ એપ સ્ટોર પર નંબર વન સ્થાન મેળવ્યું છે. ડીપસીકના આગમન સાથે હવે Nvidia જેવી મોટી ટેક કંપનીઓ માટે નવા અને સસ્તા આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) મોડેલો સાથે સ્પર્ધા કરવી એક પડકાર છે. ભારતમાં AI સંચાલિત ડેટા સેન્ટર પર કામ ચાલી રહ્યું છે.