શું તમે ક્યારેય નોંધ્યું છે કે, જ્યારે તમે તમારા મિત્રો સાથે કોઈ વાત વિશે વાત કરો છો, ત્યારે તે વસ્તુ અચાનક તમારા ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ અથવા યુટ્યુબ ફીડમાં દેખાવા લાગે છે? જો આવું બન્યું હોય, તો તે માત્ર સંયોગ ન હોઈ શકે. એક નવા રિપોર્ટમાં ખુલાસો થયો છે કે, સોશિયલ મીડિયા એપ્સ ફક્ત તમારી પોસ્ટ પર જ નહીં પરંતુ તમારી દરેક હિલચાલ પર પણ નજર રાખે છે.
દરેક ક્લિક પર નજર રાખવામાં આવે છે
યુકે રિસર્ચ એજન્સી એપ્ટેકોના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યુબ સહિતની ઘણી લોકપ્રિય એપ્લિકેશ પર શાંતિથી નજર રાખે છે. તમને લાગે છે કે આ એપ્લિકેશનો જેટલી સરળ છે, તે ખરેખર એટલી જ સ્માર્ટ છે. તેઓ તમારી પસંદગીઓ, તમારૂ સર્ચ ઇતિહાસ, તમારા સ્થાન અને તમને જે રસ છે તે સહિત બધું જ રેકોર્ડ કરે છે.
આ યાદીમાં કોણ કોણ સામેલ છે?
ફક્ત સોશિયલ મીડિયા જ નહીં, ઈ-કોમર્સ અને ફાઇનાન્સ સંબંધિત એપ્સ પણ તમારી અંગત માહિતી એકત્રિત કરવામાં પાછળ નથી. આ રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, થ્રેડ્સ, લિંક્ડઇન, પિન્ટરેસ્ટ, એમેઝોન, એલેક્સા, યુટ્યુબ, એક્સ (અગાઉ ટ્વિટર) અને પેપાલ જેવી એપ્સ પણ યુઝર્સની ડિજિટલ ટેવો પર નજીકથી નજર રાખે છે.
તમારું ડિજિટલ જીવન 'ડેટા' બની ગયું છે
આ એપ્સ દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલી માહિતી તમારી ડિજિટલ પ્રોફાઇલ બનાવે છે. તે બતાવે છે કે તમે શું ખરીદો છો, તમને શું રસ છે, ચોક્કસ મુદ્દાઓ પર તમારા મંતવ્યો શું છે અને તમે કયા લોકો સાથે જોડાઓ છો. આ બધાનો હેતુ તમને એ બતાવવાનો છે કે કયા પ્રકારની સામગ્રી તમારા મનને પ્રભાવિત કરી શકે છે.
ડેટાનો દુરુપયોગ થઈ શકે છે
જોકે કંપનીઓ દાવો કરે છે કે, આ ડેટા ફક્ત યુઝર્સ અનુભવને સુધારવા માટે લેવામાં આવે છે, ભૂતકાળમાં ઘણા કિસ્સાઓ બન્યા છે જ્યાં ડેટાનો દુરુપયોગ થયો હતો. કેમ્બ્રિજ એનાલિટિકા કૌભાંડને ભૂલી શકાય નહીં, જ્યાં લાખો લોકોની રાજકીય વિચારસરણીનું સોશિયલ મીડિયા ડેટા દ્વારા વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું હતું અને ચૂંટણીઓને પ્રભાવિત કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો.
તમારી પ્રાઇવેસી કેવી રીતે સુરક્ષિત રાખવી?
જો તમે આ એપ્સનો ઉપયોગ ચાલુ રાખવા માંગતા હોવ પણ તમારી પ્રાઇવેસીનું રક્ષણ પણ કરવા માંગતા હોવ, તો કેટલાક સરળ પગલાં તમને મદદ કરી શકે છે:
એપ ઇન્સ્ટોલ કરતી વખતે, દરેક પરવાનગી કાળજીપૂર્વક વાંચો, બિનજરૂરી રીતે કંઈપણ મંજૂરી આપશો નહીં.
જરૂરી હોય ત્યારે જ કેમેરા, માઇક્રોફોન અને સ્થાન જેવી સંવેદનશીલ પરવાનગીઓ આપો.
ફોન સેટિંગ્સમાં જાઓ અને સમય સમય પર એપ્સની પરવાનગીઓ તપાસો અને બિનજરૂરી ઍક્સેસ બંધ કરો.
માત્ર વિશ્વસનીય અને સત્તાવાર પ્લેટફોર્મ પરથી જ એપ્સ ડાઉનલોડ કરો.
એપ્સની ડેટા પોલિસી, રેટિંગ અને સમીક્ષા વાંચવાનું ભૂલશો નહીં.
ડિજિટલ દુનિયા જેટલી સગવડ પૂરી પાડે છે તેટલું જ જોખમ લાવે છે. તેથી, એ મહત્વનું છે કે આપણે ફક્ત યુઝર્સ જ નહીં, પણ સ્માર્ટ યુઝર્સ બનીએ. ટેકનોલોજી પર વિશ્વાસ કરો અને આંધળાપણે ન અનુસરો.