Space war: પૃથ્વી પરના યુદ્ધની સંભાવના હવે કોઈ નવી વાત નથી, પરંતુ આવનારા સમયમાં યુદ્ધો અવકાશમાં પણ લડાઈ શકે છે તેવી સંભાવનાઓ પ્રબળ બની રહી છે. વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીની પ્રગતિએ અવકાશને માત્ર સંશોધન અને સંદેશાવ્યવહારનું માધ્યમ જ રાખ્યું નથી, પરંતુ તે હવે એક નવું યુદ્ધક્ષેત્ર બની રહ્યું છે. વિશ્વના કેટલાક અગ્રણી દેશોએ અવકાશમાં યુદ્ધ માટે સક્રિયપણે તૈયારીઓ કરી છે. આ દેશો માત્ર લશ્કરી ઉપગ્રહો તૈનાત કરી રહ્યા નથી, પરંતુ દુશ્મન ઉપગ્રહોનો નાશ કરવાની ક્ષમતા પણ ધરાવે છે, અને તેમણે પોતાના જ ઉપગ્રહોનો નાશ કરીને આ ક્ષમતાનું પ્રદર્શન પણ કર્યું છે. ચાલો જાણીએ આ ચાર દેશો વિશે જેમની પાસે અવકાશમાં યુદ્ધ લડવાની શક્તિ છે.
અમેરિકા: અવકાશ શક્તિમાં મોખરે
આ યાદીમાં પ્રથમ સ્થાન અમેરિકાનું છે. અમેરિકા પાસે અત્યાધુનિક ઉપગ્રહ વિરોધી (ASAT) મિસાઇલ ટેકનોલોજી છે. 1985 માં, એક પ્રાયોગિક ધોરણે, અમેરિકાએ F-15 ફાઇટર પ્લેનમાંથી મિસાઇલ છોડીને પોતાના જ એક ઉપગ્રહનો સફળતાપૂર્વક નાશ કર્યો હતો. આ ઉપરાંત, અમેરિકા પાસે GPS, સર્વેલન્સ અને જાસૂસી ઉપગ્રહોનું વિશ્વનું સૌથી મોટું અને વ્યાપક નેટવર્ક છે.
રશિયા: અવકાશ ટેકનોલોજીનો જૂનો ખેલાડી
અમેરિકા પછી આ યાદીમાં રશિયાનું નામ આવે છે, જે અવકાશ ટેકનોલોજીમાં કોઈથી પાછળ નથી. સોવિયેત યુનિયનના સમયથી જ રશિયા અવકાશ ક્ષેત્રમાં અગ્રણી રહ્યું છે. 2007 પછી, રશિયાએ ઘણા ગુપ્ત અવકાશ મિશન અને ઉપગ્રહ વિરોધી પરીક્ષણો હાથ ધર્યા છે. ડિસેમ્બર 2021 માં, અમેરિકાએ રશિયા પર આરોપ લગાવ્યો હતો કે તેણે તેની ઉપગ્રહ વિરોધી મિસાઇલથી એક ઉપગ્રહનો નાશ કર્યો છે, જેના કારણે અવકાશમાં હજારો કાટમાળ ફેલાઈ ગયો હતો. આ પરીક્ષણ અમેરિકા સહિત સમગ્ર વિશ્વ માટે એક મોટી ચિંતાનો વિષય બન્યું હતું.
ચીન: આકાશમાં વધતી શક્તિ
ચીન પણ તેની અવકાશ શક્તિ ઝડપથી વધારી રહ્યું છે. 2007 માં, ચીને અવકાશમાં પોતાની શક્તિનું પ્રદર્શન કર્યું હતું, જ્યારે તેણે તેના એક નિષ્ક્રિય હવામાન ઉપગ્રહને ઉપગ્રહ વિરોધી મિસાઇલ વડે સફળતાપૂર્વક નષ્ટ કર્યો હતો. આ પરીક્ષણથી અવકાશ કાટમાળની ગંભીર સમસ્યા ઊભી થઈ હતી અને તે વિશ્વભરમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યું હતું. હાલમાં ચીન નિયમિતપણે લશ્કરી ઉપગ્રહો લોન્ચ કરી રહ્યું છે.
ભારત: મિશન શક્તિ દ્વારા ક્ષમતાનું પ્રદર્શન
આ યાદીમાં ભારતનું નામ ચોથા નંબરે સામેલ થઈ શકે છે, કારણ કે ભારતે પણ ઝડપથી પોતાની અવકાશ શક્તિ વિકસાવી છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ઈસરોએ અવકાશ ક્ષેત્રે ઉત્તમ કાર્ય કર્યું છે. 27 માર્ચ, 2019 ના રોજ, ભારતે 'મિશન શક્તિ' હેઠળ એન્ટિ-સેટેલાઇટ મિસાઇલ વડે લો-ઓર્બિટ સેટેલાઇટને સફળતાપૂર્વક તોડી પાડ્યો. આ પગલાએ ભારતની અવકાશ સંરક્ષણ ક્ષમતાનું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ રજૂ કર્યું છે અને દર્શાવ્યું છે કે ભારત પણ અવકાશ યુદ્ધના ક્ષેત્રમાં પોતાની હાજરી ધરાવે છે. આ ચાર દેશોની આ ક્ષમતાઓ ભવિષ્યના સંભવિત અવકાશ યુદ્ધો અને તેના વૈશ્વિક પરિણામો વિશે ગંભીર ચર્ચાઓ જગાવી રહી છે.