UIDAI SITAA program: યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (UIDAI) એ દેશની ડિજિટલ ઓળખ પ્રણાલીને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે SITAA (Scheme for Innovation and Technology Association with Aadhaar) નામનો મહત્ત્વપૂર્ણ ટેકનોલોજી નવીનતા કાર્યક્રમ શરૂ કર્યો છે. આ પ્રોગ્રામનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય સ્ટાર્ટઅપ્સ, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને ઉદ્યોગ સાથે સહયોગ કરીને આધાર સિસ્ટમને સુરક્ષિત, ઝડપી અને વિશ્વસનીય બનાવવાનો છે. SITAA હેઠળ, રીઅલ-ટાઇમ ડીપફેક ડિટેક્શન, ફેસ લાઇવનેસ ડિટેક્શન અને કોન્ટેક્ટલેસ ફિંગરપ્રિન્ટ પ્રમાણીકરણ જેવી અત્યાધુનિક AI-આધારિત તકનીકો વિકસાવવામાં આવશે. MeitY સ્ટાર્ટઅપ હબ (MSH) અને NASSCOM ની ભાગીદારીમાં શરૂ કરાયેલી આ પહેલ ભારતને ડિજિટલ ઓળખ ટેકનોલોજીમાં આત્મનિર્ભર અને સુરક્ષિત રાષ્ટ્ર બનવા તરફ દોરી જશે. નવીનતા દરખાસ્તો રજૂ કરવાની અંતિમ તારીખ 15 નવેમ્બર, 2025 છે.

Continues below advertisement

UIDAI ની SITAA પહેલ: ડિજિટલ ઓળખમાં ક્રાંતિ

યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (UIDAI) એ આધાર પ્રણાલીની સુરક્ષા અને કાર્યક્ષમતા વધારવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે SITAA (આધાર સાથે નવીનતા અને ટેકનોલોજી એસોસિએશન માટે યોજના) નામનો એક મુખ્ય ટેકનોલોજી ઇનોવેશન કાર્યક્રમ શરૂ કર્યો છે. આ પહેલનો મૂળભૂત હેતુ દેશમાં ડિજિટલ ઓળખ પ્રણાલીને વધુ મજબૂત અને વિશ્વસનીય બનાવવાનો છે, જેથી આધારનો ઉપયોગ વધુ સુરક્ષિત રીતે થઈ શકે.

Continues below advertisement

SITAA પ્રોગ્રામ હેઠળ, UIDAI સ્ટાર્ટઅપ્સ, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને ઉદ્યોગ જગત સાથે સક્રિયપણે કામ કરશે. આ સહયોગ દ્વારા, આધાર સિસ્ટમને વર્તમાન અને ભવિષ્યના જોખમોથી બચાવવા માટે ભવિષ્યવાદી તકનીકો (futuristic technologies) નો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. આ કાર્યક્રમ ખાસ કરીને ડીપફેક્સ અને બાયોમેટ્રિક છેતરપિંડી જેવા જોખમો સામે લડવા માટે અત્યાધુનિક ઉકેલો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.

ડીપફેક અને છેતરપિંડી સામે હાઇ-ટેક સુરક્ષાનો વિકાસ

SITAA પ્રોગ્રામ દ્વારા UIDAI એ ત્રણ મુખ્ય તકનીકી પડકારોને લક્ષ્ય બનાવ્યા છે, જેના માટે 15 નવેમ્બર, 2025 સુધી નવીનતા દરખાસ્તો આમંત્રિત કરવામાં આવી છે:

  1. ફેસ લાઇવનેસ ડિટેક્શન (Face Liveness Detection): સ્ટાર્ટઅપ્સને સોફ્ટવેર ડેવલપમેન્ટ કિટ્સ (SDK) વિકસાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવી રહ્યા છે, જે ડીપફેક, માસ્ક અથવા ફોટો સ્પૂફિંગ જેવા કપટપૂર્ણ પ્રયાસોને રીઅલ-ટાઇમમાં શોધી શકે. આ ઉકેલો વિવિધ ઉપકરણો અને વાતાવરણમાં સમાનરૂપે અસરકારક હોવા જોઈએ.
  2. પ્રેઝન્ટેશન એટેક ડિટેક્શન (Presentation Attack Detection): સંશોધન સંસ્થાઓ માટે એવી સિસ્ટમ્સ વિકસાવવાનો પડકાર છે જે પ્રિન્ટ રિપ્લે અથવા મોર્ફિંગ જેવા હુમલાઓ શોધવા માટે AI અને મશીન લર્નિંગ નો ઉપયોગ કરી શકે. આ ટેકનોલોજીઓએ ઉચ્ચ ચોકસાઈ અને ગોપનીયતા પાલન જાળવવું જરૂરી છે.
  3. કોન્ટેક્ટલેસ ફિંગરપ્રિન્ટ પ્રમાણીકરણ (Contactless Fingerprint Authentication): UIDAI એવી ટેકનોલોજીના પ્રસ્તાવો માંગી રહ્યું છે જે સ્માર્ટફોન કેમેરા અથવા ઓછા ખર્ચે સેન્સરનો ઉપયોગ કરીને ટચલેસ ફિંગરપ્રિન્ટ ઓળખ ને સક્ષમ કરે.

આ મિશનને હાંસલ કરવા માટે, UIDAI એ MeitY સ્ટાર્ટઅપ હબ (MSH) અને NASSCOM સાથે ભાગીદારી કરી છે. MSH સ્ટાર્ટઅપ્સને માર્ગદર્શન અને ઇન્ક્યુબેશન સપોર્ટ આપશે, જ્યારે NASSCOM ઉદ્યોગ જોડાણ અને વૈશ્વિક સહયોગને પ્રોત્સાહન આપશે. આ પગલું ભારતના ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને આત્મનિર્ભર ભારતના વિઝન સાથે સુસંગત છે, જે દેશને ડિજિટલ ઓળખ ટેકનોલોજીમાં આત્મનિર્ભરતા તરફ લઈ જશે.