Rice Production In India : ચોખા હોય કે ઘઉં, જો તે યોગ્ય ખોરાક હોય તો તે સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક નિવડે છે. જો કઠોળ, ચોખા, ઘઉં જેવા અનાજમાં ભેળસેળ કરવામાં આવે તો તે સીધું આરોગ્ય સાથે રમત સમાન છે. નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે જો સ્વાસ્થ્ય જાળવવું હોય તો ભેળસેળવાળો ખોરાક ન ખાવો જોઈએ. બજારમાં દાળ, ચોખા અને ઘઉંમાં ભેળસેળ ન હોવી જોઈએ. ખાદ્ય સુરક્ષા એજન્સીઓ આ અંગેના માપદંડો નક્કી કરે છે. હવે ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI)એ પણ આ અંગે કડક માપદંડો નક્કી કર્યા છે. એજન્સી આ માપદંડોનું ઉલ્લંઘન કરનારાઓ સામે પગલાં લે છે. ભેળસેળવાળા ચોખા કેવી રીતે ઓળખવા? હવે આ અંગે વ્યાપક ધોરણે માપદંડો જારી કરવામાં આવ્યા છે.
આ ચોખાને ઓળખવા માટે કોઈ માપદંડ નથી
બાસમતી ઉપરાંત ચોખાની અન્ય જાતો પણ દેશના જુદા જુદા ભાગોમાં ખાવામાં આવે છે. અંબેમોહર ચાવલ, મુલન કાઝમા, ગોવિંદો ભોગ, સેરગા સાંબા, મુશ્ક બુડજી, હાઓ અમુબી આવી પ્રજાતિઓ છે. મુશ્ક બુડજી કાશ્મીર વેલી, ચક હાઓ અમુબી મણિપુર, સેરગા સાંબા દક્ષિણ ભારતની પ્રિય વાનગીઓ છે. પરંતુ તાજેતરમાં FSSAI દ્વારા નિર્ધારિત માપદંડો બનાવ્યા છે તેમાં બાસમતી ચોખા સિવાય આ ચોખાના નકલી અસલી ઓળખવા વિશે વધુ કંઈ કહેવામાં આવ્યું નથી. જ્યારે સત્તાધિકારીએ માપદંડો જારી કર્યા છે. તેમના માપદંડો પણ અહીં જાણી શકાય છે.
બાસમતી ચોખાની ઓળખના માપદંડો પહેલીવાર બહાર પડાયા
ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI)એ અસલી અને નકલી બાસમતી ચોખાને ઓળખવા માટે પ્રથમ વખત માપદંડો જારી કર્યા છે. અસલી અને નકલી અંગે ફ્રેગરન્સ, પોલિશ સહિતના અન્ય માપદંડો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. આ તમામ માપદંડો આ વર્ષે ઓગસ્ટથી અમલી બનશે. કેન્દ્ર સરકારના સ્તરેથી સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે, જે પણ આ માપદંડોનું પાલન નહીં કરે. તેની સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
બાસમતી ચોખા માટેના આ છે માપદંડો
સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે પણ આ અંગે નિવેદન જાહેર કર્યું છે. નવા માપદંડો અનુસાર, બાસમતી ચોખાની મુખ્ય લાક્ષણિકતા તેની કુદરતી સુગંધ હશે. આ ચોખામાં કૃત્રિમ રંગ, પોલિશિંગ એજન્ટ અને કૃત્રિમ સુગંધ બિલકુલ ન હોવી જોઈએ. તે પણ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે અનાજની જેમ રાંધેલા ચોખાનું કદ શું હશે અને રાંધ્યા પછી તે કેટલું મોટું હોવું જોઈએ. બ્રાઈટનેસ માટે કોઈપણ પ્રકારના રંગોનું મિશ્રણ બિલકુલ ન હોવું જોઈએ.
આ ચોખા પર માપદંડો લાગુ થશે
ચોખા જેના પર ધોરણ લાગુ થશે. તે બાસમતી ચોખામાં બ્રાઉન બાસમતી ચોખા, મિલ્ડ બાસમતી ચોખા, સીઝન વગરના બ્રાઉન બાસમતી ચોખા અને મિલ્ડ બિન-સીઝન બાસમતી ચોખાનો સમાવેશ થાય છે. FSSAIએ ભારતના ગેઝેટમાં સૂચિત ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ (ફૂડ પ્રોડક્ટ સ્ટાન્ડર્ડ્સ એન્ડ ફૂડ એડિટિવ્સ) ફર્સ્ટ એમેન્ડમેન્ટ રેગ્યુલેશન, 2023 દ્વારા પણ આ માપદંડો જારી કર્યા છે. આ પહેલીવાર છે જ્યારે સત્તાના સ્તરેથી આવા સ્પષ્ટ કટ ઓળખ માપદંડોનું અર્થઘટન કરવામાં આવ્યું છે. જ્યારે અનાજમાં ભેજની મહત્તમ મર્યાદા, યુરિક એસિડ, ખામીયુક્ત/ક્ષતિગ્રસ્ત અનાજની હાજરી અને અન્ય બિન-બાસમતી ચોખા વગેરે વિશે પણ વાત રાખવામાં આવી છે.
Disclaimer: સમાચારમાં આપવામાં આવેલી કેટલીક માહિતી મીડિયા રિપોર્ટ્સ પર આધારિત છે. ખેડૂત ભાઈઓ, કોઈપણ સૂચનનો અમલ કરતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.