Dev Diwali 2023: કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે દેશભરમાં દેવ દિવાળી પણ ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ આ વખતે કેલેન્ડરમાં તફાવતને કારણે, દેવ દિવાળી 26 નવેમ્બર 2023 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે અને કાર્તિક પૂર્ણિમાના વ્રત અને સ્નાન 27 નવેમ્બર 2023 ના રોજ છે.
દેવ દિવાળી એટલે ભગવાનની દિવાળી. આ દિવસે સવારે ગંગા સ્નાન કરવામાં આવે છે અને સાંજે ઘાટ પર દીવો દાન કરવામાં આવે છે. દેવ દિવાળીનો ભગવાન શિવ સાથે ઊંડો સંબંધ છે. ચાલો જાણીએ દેવ દિવાળીની વાર્તા.
દેવ દિવાળી 2023 મુહૂર્ત
કાર્તિક પૂર્ણિમા તારીખ શરૂ - 26 નવેમ્બર 2023, બપોરે 03.53 કલાકે
કાર્તિક પૂર્ણિમા તારીખ સમાપ્ત થશે - 27 નવેમ્બર 2023, બપોરે 02.45 કલાકે
પ્રદોષકાલ દેવ દિવાળી મુહૂર્ત - 05:08 pm - 07:47 pm
સમયકાળ - 02 કલાક 39 મિનિટ
પ્રદોષ કાળમાં આ દિવસે દેવ દિવાળી ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે, વારાણસીમાં ગંગા નદીના ઘાટ અને મંદિરો દીવાઓના પ્રકાશથી પ્રકાશિત થાય છે. કાશીમાં દેવ દિવાળીનો વૈભવ વિશેષ છે.
દેવ દિવાળી કથા
દંતકથા અનુસાર, ભગવાન શિવના મોટા પુત્ર કાર્તિકેયે તારકાસુરનો વધ કર્યો હતો. તારકાસુરના ત્રણ પુત્રો તારકક્ષ, કમલાક્ષ અને વિદ્યુનમલિએ તેમના પિતાના મૃત્યુનો બદલો લેવાનું વ્રત લીધું. આ ત્રણેય ત્રિપુરાસુર તરીકે ઓળખાતા હતા. ત્રણેય લોકોએ કઠોર તપ કરીને ભગવાન બ્રહ્માને પ્રસન્ન કર્યા અને તેમની પાસે અમરત્વનું વરદાન માંગ્યું, પરંતુ ભગવાન બ્રહ્માએ તેમને આ વરદાન આપવાનો ઇનકાર કર્યો.
બ્રહ્માજીએ ત્રિપુરાસુરને વરદાન આપ્યું હતું કે જ્યારે ત્રણેય પુરીઓનું સર્જન અભિજિત નક્ષત્રમાં એક પંક્તિમાં થશે અને અશક્ય રથ પર સવાર તેને અશક્ય બાણ વડે મારવાની કોશિશ કરશે ત્યારે જ તેનું મૃત્યુ થશે. આ પછી ત્રિપુરાસુરનો આતંક વધી ગયો. આ પછી શંભુએ પોતે ત્રિપુરાસુરને મારવાનો સંકલ્પ કર્યો.
આ રીતે ત્રિપુરાસુરનો વધ થયો
ભગવાને પૃથ્વીને રથ બનાવ્યો, સૂર્ય અને ચંદ્ર પૈડાં બન્યાં, સર્જક સારથિ બન્યા, ભગવાન વિષ્ણુ બાણ બન્યા, વાસુકી ધનુષ્યની દોરી અને મેરુ પર્વત ધનુષ્ય બન્યા. ત્યારે ભગવાન શિવે તે અશક્ય રથ પર સવાર થઈને અશક્ય ધનુષ્ય પર તીર લગાવ્યું અને ત્રિપુરાસુર પર હુમલો કર્યો. ત્રિપુરાસુરનો અંત આવ્યો. ત્યારથી શિવને ત્રિપુરારી પણ કહેવામાં આવે છે.
દેવ દિવાળીનો સંબંધ કાશી સાથે
ત્રિપુરાસુરનો વધ કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે થયો હતો. તેની ખુશીમાં બધા દેવતાઓ ભગવાન શિવની નગરી કાશી પહોંચ્યા. ગંગા સ્નાન કર્યા પછી, દીવાનું દાન કરીને ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ દિવસથી પૃથ્વી પર દેવ દિવાળી ઉજવવામાં આવે છે.