Devshayani Ekadashi 2024: દેવશયની એકાદશી - દેવપોઢી અગિયારસ એ હિન્દુ ધર્મમાં એક મહત્વપૂર્ણ વ્રત, દિવસ-તહેવાર છે, જે અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશીના રોજ મનાવવામાં આવે છે. તેને હરિષાયની એકાદશી, પદ્મ એકાદશી અથવા તુરી એકાદશી પણ કહેવામાં આવે છે.
આ વખતે દેવશયની એકાદશી - દેવપોઢી અગિયારસનું વ્રત 17 જુલાઇને બુધવારના રોજ રાખવામાં આવશે અને ચાતુર્માસ પણ આ દિવસથી શરૂ થશે. અષાઢ શુક્લની એકાદશી તિથિ 16મી જુલાઈના રોજ રાત્રે 08:33 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને 17મી જુલાઈ 2024ના રોજ રાત્રે 9:02 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદયતિથિ અનુસાર દેવશયની એકાદશીનું વ્રત 17મી જુલાઈના રોજ રાખવામાં આવશે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ સૂઈ જવાની કથા પ્રચલિત છે, જે મુજબ ભગવાન વિષ્ણુ ચાર મહિના સુધી ક્ષીરસાગરમાં સૂઈ જાય છે અને કારતક મહિનાની શુક્લ પક્ષની એકાદશીએ જાગે છે. આ ચાર મહિનાઓને 'ચાતુર્માસ' કહેવામાં આવે છે, જેમાં લગ્ન, ગૃહપ્રવેશ વગેરે જેવા શુભ કાર્યો વર્જિત માનવામાં આવે છે.
ભગવાન શિવ સંભાળે છે કાર્યભાર
બ્રહ્માંડના નિયંત્રક અને પાલનકર્તા ભગવાન શ્રી હરિ વિષ્ણુ છે. આવી સ્થિતિમાં દેવશયની એકાદશી પછી ભગવાન આખા ચાર મહિના યોગ નિદ્રામાં જાય છે. આ સમયગાળાને ભગવાનની ઊંઘનો સમયગાળો પણ કહેવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન વિષ્ણુ સૂઈ ગયા પછી, ભગવાન શિવ બ્રહ્માંડ ચલાવવાની જવાબદારી લે છે, તેથી ચાતુર્માસના ચાર મહિનામાં ભગવાન શિવની પૂજા વિશેષ ફળદાયી છે.
દેવશયની એકાદશીનું મહત્વ -
દેવશયની એકાદશીનું વ્રત કરવાથી વ્યક્તિ ધન, આરોગ્ય અને સમૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ કરે છે. આ દિવસે ઉપવાસ અને ઉપાસના કરવાથી તમામ પાપોનો નાશ થાય છે અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ એકાદશીનું વ્રત કરવાથી ખાસ કરીને શનિ ગ્રહના અશુભ પ્રભાવથી રાહત મળે છે અને જીવનમાં સુખ, શાંતિ અને સમૃદ્ધિ આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ વ્રતના પ્રભાવથી વ્યક્તિને ભગવાન વિષ્ણુની કૃપા મળે છે અને તમામ પરેશાનીઓ દૂર થઈ જાય છે.
પૂજા વિધિ -
સ્નાન અને સંકલ્પ - વ્રત કરનાર વ્યક્તિએ બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં સ્નાન કરવું જોઈએ અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરવા જોઈએ. આ પછી ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાનો સંકલ્પ લો.
મંદિરની સજાવટ- ઘરના મંદિરને સાફ કરો અને ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિ અથવા ચિત્રને ગંગા જળથી સ્નાન કરો. તેમને પીળા વસ્ત્રો પહેરાવો અને સુંદર ફૂલોથી સજાવો.
પૂજા સામગ્રી- પૂજા માટે ચંદન, તુલસીના પાન, અક્ષત, ધૂપ, દીપક, નૈવેદ્ય, પંચામૃત, ફળ અને પીળા ફૂલનો ઉપયોગ કરો.
પૂજા પદ્ધતિ- ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિની સામે દીવો પ્રગટાવો અને ધૂપ, દીવો, ચંદન, ફૂલ વગેરે ચઢાવો. ભગવાન વિષ્ણુને નૈવેદ્ય તરીકે પંચામૃત અને ફળ અર્પણ કરો. વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામ અથવા વિષ્ણુ સ્તોત્રનો પાઠ કરો.