Real Story of Muharram: માત્ર સનાતન ધર્મમાં જ નહીં, ઇસ્લામમાં પણ ધર્મ અને અધર્મ વચ્ચેની લડાઈઓ લડાઈ અને બલિદાન આપવામાં આવ્યા છે. આનું સૌથી મોટું ઉદાહરણ કરબલા છે. પૈગમ્બર હઝરત મુહમ્મદના પૌત્ર ઇમામ હુસૈન અને કરબલાના શહીદોની યાદમાં કરબલા ઇરાકમાં શોક મોહરમ ઉજવવામાં આવે છે. આ યુદ્ધ સીરિયાથી યઝીદની સેના, કૂફેના સૈનિકો અને ઇસ્લામના પ્રૉફેટ મુહમ્મદના પૌત્ર ઇમામ હુસૈનના પરિવારો અને સાથીદારોના કાફલા વચ્ચે લડાયુ હતું.
ઇરાકના કરબલામાં દાઉદી વ્હોરા સમુદાયે મોહરમનો માતમ મનાવ્યો -
દર વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ ઇરાકના કરબલામાં મોહરમનો માતમ મનાવવામાં આવ્યો હતો. આ વખતે દાઉદી વ્હોરા મુસ્લિમ સમુદાયે મોહરમનો શોક મનાવ્યો હતો. આ દરમિયાન અહીં મોટા પ્રમાણમાં દાઉદી વ્હોરા મુસ્લિમ સમાજના બિરાદરોની હાજરી રહી હતી. આ સમાજમાં પરોપકારી, વ્યવસાયિક, ઉદ્યોગસાહસિકો અને ઉચ્ચ કુશળ વ્યાવસાયિકોનો સમાવેશ થાય છે. અહીં કરબલાની કેટલીક તસવીરો અને વીડિયો બતાવવામાં આવ્યા છે...
અલી અસગર શહીદ
હુસૈનના સાથીઓમાંથી 72 સાથીઓને (હુસૈનના 6 મહિનાના પુત્ર અલી અસગર સહિત) યઝીદ પ્રથમની સેના દ્વારા ક્રૂરતા સાથે શહીદ કરી દેવામાં આવ્યા હતા. જાણો ઇમામ હુસૈનની શહાદત, કરબલા અને મોહરમની સ્ટૉરી વિશ્વ વિખ્યાત ઇસ્લામિક વિદ્વાન પાસેથી...
કુરબાની સાથે જોડાયેલો છે કિસ્સો
ઇસ્લામિક વિદ્વાનએ આ અંગે માહિતી આપતા જણાવ્યું કે હિજરી કેલેન્ડરમાં ઈસ્લામિક કેલેન્ડર પૈગમ્બર હઝરત મુહમ્મદ સાહેબના મક્કાથી મદીના હિજરત (સ્થળાંતર) સાથે શરૂ થાય છે. હાલમાં ઇસ્લામિક હિજરી વર્ષ 1446 ચાલી રહ્યું છે. તે એક વિચિત્ર સંયોગ છે કે ઇસ્લામિક કેલેન્ડરનો પહેલો મહિનો (હિજરી વર્ષ) મોહરમ અને છેલ્લો મહિનો ઝિલ્હિજ (હજનો મહિનો) બંને બલિદાન સાથે સંબંધિત છે. ઝિલ્હીજમાં, હઝરત ઇબ્રાહિમના પુત્ર ઇસ્માઇલના બલિદાનને યાદ કરવામાં આવે છે, અને તેના પગલે વિશ્વભરના મુસ્લિમો પ્રાણીઓની બલિદાન આપે છે. કારણ કે જ્યારે ઇશ્વરે પિતા-પુત્રને આ કસોટીમાં સફળતા મળી તો તેણે ઈસ્માઈલની જગ્યાએ એક પ્રાણી મોકલીને તેની કુરબાની કરાવી દીધી હતી.
શું છે આશૂરા અને હિજરી ?
ઇસ્લામિક વિદ્વાને જણાવ્યું કે પૈગમ્બર હઝરત મુહમ્મદ સાહેબના પૌત્ર હઝરત ઇમામ હુસૈન 10 મી મોહરમ (જેને યુમે આશુરા કહેવામાં આવે છે) ના રોજ કરબલામાં (ઇરાકનું શહેર) શહીદ થયા હતા. મોહરમ મહિનો કુરબાનીનો મહિનો છે. તે સમયનો શાસક યઝીદ ઇચ્છતો હતો કે ઇમામ હુસૈન તેની માલિકી સ્વીકારે અને તેના શાસનને યોગ્ય માની લે, પરંતુ યઝીદ ઇસ્લામ ધર્મમાં શાસક અને શાસન માટે નિર્ધારિત ધોરણોને પૂર્ણ ના કરતો હોવાથી ઇમામ હુસૈન અને તેના સમર્થકો તેના માટે તૈયાર ના થયા, આ તેઓ સૌપ્રથમ મદીનાથી મક્કા ગયા, જેથી મદીનામાં કોઈ ખલેલ ના પડે, જે તેમના દાદાનું શહેર હતું.
યઝીદની સેનાએ ઘેરી લીધા
તેઓ કહે છે કે, ઈમામ હુસૈન માનતા હતા કે તેઓ મક્કામાં શાંતિથી જીવી શકશે, જે શાંતિનું પ્રતિક હતું અને જ્યાં કોઈપણ પ્રાણીને મારવા પર પ્રતિબંધ છે, પરંતુ મક્કા પહોંચ્યાના થોડા જ દિવસોમાં તેમને ખબર પડી ગઈ કે એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે સત્તાધારી પક્ષ તેમને હેરાન કરવા માટે મક્કાની ગરિમાને પણ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ પછી તે તેના પ્રિયજનો અને સમર્થકો સાથે કૂફે (ઇરાકનું એક શહેર) તરફ પણ ચાલ્યા ગયા, કારણ કે ત્યાંથી વારંવાર આમંત્રણો મળતા હતા, પરંતુ તે કરબલા નામની જગ્યા નજીક યઝીદની સેના દ્વારા ઘેરાઇ ગયા.
ઇમામ હુસૈને જંગ રોકવાનો આગ્રહ કર્યો
યુદ્ધથી બચવા માટે ઇમામ હુસૈને વિનંતી પણ કરી કે તેમને ભારત તરફ જવાની મંજૂરી આપવામાં આવે, પરંતુ દુશ્મનોએ એક પણ વાત ના માની અને ઇમામ હુસૈન અને તેમના સાથીઓને લડવા માટે મજબૂર કરી દીધા. અહીં એ પણ સ્પષ્ટ હોવું જોઈએ કે ઈમામ હુસૈન યુદ્ધ માટે ઘર છોડ્યુ ન હતુ, જો એવું હોત તો તેઓ પૈયગમ્બરના પરિવારની તે પત્નીઓ સાથે યુદ્ધના મેદાનમાં ના આવ્યા હોત, જેમના પવિત્ર શરીર આકાશે પણ ક્યારેય જોયા નહોતા. કોઈ પોતાના દૂધ પીતા બાળકને કે માંદા પુત્રને યુદ્ધના મેદાનમાં લાવતું નથી.
યુદ્ધ જબરદસ્તીથી થોપવામાં આવ્યુ હતુ
આ યુદ્ધ તેમના પર બળજબરીથી લાદવામાં આવ્યું હતું અને પાણીનો પુરવઠો પણ તેમની પાસેથી કાપી નાખવામાં આવ્યો હતો. હઝરત ઈમામ હુસૈને યુદ્ધ પહેલા જે ભાષણ આપ્યું હતું તેમાં તેમણે ફરી એકવાર યુદ્ધ ટાળવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી હતી, પરંતુ વિરોધીઓના કાન બહેરા થઇ ગયા હતા અને ઈમામ હુસૈન 10 મોહરમના રોજ શહીદ થયા હતા. તેમના પહેલા તેમના વંશજો અને તેમના સમર્થકો સાથે જોડાયેલા લોકો પણ શહીદ થયા હતા.
ઇમામ હુસૈન સાથે છે મોહરમનો સંબંધ
ઇમામ હુસૈનનું કરબલાના મેદાનમાં માથું કપાઈ ગયું પરંતુ યઝીદની દુષ્ટતા અને શાસનને સમર્થન આપવા માટે સાથ ના આપ્યો, અને આ રીતે તેઓ તેમના ઉદ્દેશ્યમાં સફળ થયા અને યઝીદ નિષ્ફળ ગયો. ગરીબ નવાઝ હઝરત ખ્વાજા મોઇનુદ્દીન ચિશ્તી અજમેરીએ આ વાસ્તવિકતાને કવિતાના રૂપમાં આ રીતે વર્ણવી છે: -
શાહ અસ્ત હુસૈન, બાદશાહ અસ્ત હુસૈન,
દી અસ્ત હુસૈન, દીં પનાહ અસ્ત હુસૈન,
સર દાદ ન દાદ, દસ્ત દર દસ્તે યજીદ,
હક્કા કિ બિનાએ લા ઇલાહ અસ્ત હુસૈન.
(હુસૈન શાહ છે, હુસૈન રાજા છે. હુસૈન જ ધર્મ છે અને જે ધર્મને આશ્રય આપે છે તે પણ હુસૈન છે. તેણે તેનું માથું કપાવી નાખ્યું, પણ યઝીદના શાસનને મંજૂર ના કર્યું. સત્ય એ છે કે લા ઇલાહ (એટલે કે અલ્લાહ સિવાય) તે, જે પાયાની રક્ષા કરે છે, તે પણ હુસૈન છે.)
કેમ મનાવે છે મોહરમ ?
ઇમામ હુસૈન અને તેમના સમર્થકોના બલિદાનને સમગ્ર વિશ્વમાં 1400 વર્ષથી દર વર્ષે મોહરમ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ભારતમાં પણ ઇમામ હુસૈનને ધર્મ, પ્રદેશ અને ભાષાને ધ્યાનમાં લીધા વિના યાદ કરવામાં આવે છે, તેમની શહાદતનો શોક મનાવવામાં આવે છે અને ખુદ હિન્દુઓમાં હુસૈની બ્રાહ્મણો પણ બ્રાહ્મણોના કુળ 'દત્ત'માં જોવા મળે છે.
કાવ્યમાં શોક-ગીત
ઉર્દૂ કવિતામાં મરસિયા સિવાય અન્ય ભાષાઓ અને બોલીઓમાં પણ મોટો સંગ્રહ જોવા મળે છે અને તેની વિશેષતા એ છે કે, એક સમયે ઇરાકમાં યુફ્રેટીસ નદીના કિનારે બનેલી દુ:ખદ ઘટના છે. બીજી તરફ ગોમતી નદીના કિનારે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. ઈમામ હુસૈન અને તેમના સાથીઓની શહાદત આપણા અંતરાત્મામાં એટલી ઊંડી ઉતરી ગઈ છે કે જ્યારે પણ સૈદાનીઓ (સૈયદ પરિવારની મહિલાઓ) કોઈને પ્રાર્થના કરે છે, ત્યારે તેઓ કહે છે, "ઈશ્વર તમને હુસૈનના દુ:ખ સિવાય બીજું કોઈ દુઃખ ના આપે."