Makar Sankranti 2024, Surya Dev Puja Vidhi: મકર સંક્રાંતિનો તહેવાર હિંદુ ધર્મમાં મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આ સૂર્ય પૂજા, ઉત્તરાયણ, ઋતુ પરિવર્તન, ખીચડીનો તહેવાર અને લણણીનો તહેવાર છે. મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર સૂર્ય ભગવાનને સમર્પિત છે. કારણ કે આ દિવસે ગ્રહોના રાજા સૂર્યની ઉપાસના કરવાથી જીવનમાં સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે.
જ્યારે સૂર્ય ભગવાન ધન રાશિ છોડીને મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે ત્યારે મકર સંક્રાંતિ એ દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. પંચાંગ અનુસાર, આ વર્ષે 2023 માં, સૂર્ય 14 જાન્યુઆરીની રાત્રે મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરશે, તેથી વધતી તિથિ અનુસાર, મકર સંક્રાંતિ બીજા દિવસે 15 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવશે. જાણો મકરસંક્રાંતિ પર સૂર્ય ભગવાનની વિશેષ કૃપા મેળવવા કેવી રીતે પૂજા કરવી.
મકરસંક્રાંતિ પર સૂર્ય ભગવાનની પૂજા કરવાનું મહત્વ
મકરસંક્રાંતિના દિવસે સૂર્ય ઉપાસનાનું મહત્વ શાસ્ત્રોમાં જણાવવામાં આવ્યું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે સૂર્યદેવની પૂજા કરવાથી જીવનમાં નવી ઉર્જા, તેજ અને સ્વાસ્થ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે.
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, એવું માનવામાં આવે છે કે મકરસંક્રાંતિના દિવસે સૂર્ય ભગવાન તેમના પુત્ર શનિદેવને મળવા જાય છે. કથા અનુસાર જ્યારે સૂર્યદેવ પહેલીવાર શનિદેવના ઘરે ગયા ત્યારે શનિદેવે સૂર્યદેવનું કાળા તલથી સ્વાગત કર્યું હતું. આનાથી સૂર્ય ભગવાન ખૂબ જ પ્રસન્ન થયા.
મકરસંક્રાંતિ પર સૂર્ય ભગવાનને અર્ઘ્ય આપો
મકરસંક્રાંતિના દિવસે સ્નાન કર્યા બાદ સૌપ્રથમ સૂર્ય ભગવાનને અર્ઘ્ય આપો, તેનાથી અનેક ફાયદા થાય છે. આ દિવસે તાંબાના વાસણમાં પાણી ભરીને તેમાં લાલ ચંદન, રોલી, અક્ષત, લાલ શેરડીના ફૂલ અને ગોળ નાખીને સૂર્યદેવને અર્ઘ્ય ચઢાવો. તેનાથી સૂર્ય ભગવાનની વિશેષ કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. ધ્યાન રાખો કે તમારે સૂર્યદેવને ત્રણ વાર કલશમાં ભરેલા જળથી અર્ઘ્ય અર્પણ કરવું જોઈએ અને દરેક અર્ઘ્ય પછી પરિક્રમા કરવી જોઈએ.
મકરસંક્રાંતિ પર આ રીતે કરો પૂજા, સૂર્ય ભગવાન થશે પ્રસન્ન
દંતકથા અનુસાર, મકરસંક્રાંતિના દિવસે, સૂર્ય ભગવાન તેમના પુત્ર શનિદેવના ઘરે આવે છે. તેથી આ દિવસે વિશેષ ફળ મેળવવા માટે સૂર્યદેવ અને શનિદેવ બંનેની પૂજા કરવી જોઈએ. કાળા તલ અને સરસવનું તેલ ચઢાવીને શનિદેવની પૂજા કરો.
સૂર્ય ભગવાનને યોગ્ય રીતે અર્ધ્ય અર્પણ કરીને પૂજા કરવી જોઈએ. આ ઉપરાંત આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ, માતા લક્ષ્મી, શ્રી ગણેશ અને ભગવાન કૃષ્ણની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. દરેકને તલ, પાણી અને ફૂલ અર્પણ કરીને પૂજા કરવામાં આવે છે.
મકરસક્રાંતિ પર સૂર્યદેવની યોગ્ય રીતે પૂજા કરવા માટે સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરવું જોઈએ. આ પછી, પોસ્ટ પર પીળું કપડું ફેલાવો અને સૂર્ય ભગવાનની પ્રતિમા અથવા ચિત્ર સ્થાપિત કરો.
સૂર્યદેવને હળદર અને ચંદનનું તિલક કરો અને અક્ષત અર્પણ કરો. સૂર્યદેવને લાલ ફૂલ અર્પિત કરો અને અગરબત્તી પ્રગટાવો. મકરસક્રાંતિના દિવસે સૂર્ય ભગવાનને તલ, ગોળ અને ખીચડી પણ અર્પણ કરવામાં આવે છે. પૂજાના અંતે આરતી કરો અને નૈવેદ્ય અર્પણ કર્યા પછી ભગવાનની સામે હાથ જોડીને પૂજાની સમાપ્તિ કરો.
મકરસંક્રાંતિ પર સૂર્યદેવની પૂજા કરવાનો મંત્ર
ॐ ह्रीं ह्रीं सूर्याय नमः
ॐ ह्रीं घृणिः सूर्य आदित्यः क्लीं ॐ ।
ॐ घृणिं सूर्य्य: आदित्य:
ॐ ऐहि सूर्य सहस्त्रांशों तेजो राशे जगत्पते, अनुकंपयेमां भक्त्या, गृहाणार्घ्य दिवाकर:।
ॐ ह्रीं ह्रीं सूर्याय सहस्रकिरणाय मनोवांछित फलम् देहि देहि स्वाहा।
મકરસંક્રાંતિ પર આ પાંચ વસ્તુઓનું દાન કરો
મકરસંક્રાંતિના દિવસે ગરીબ અને જરૂરિયાતમંદોને તલ, ગોળ, ખીચડી, ધાબળા અને ચોખાનું દાન કરો. આનાથી ભગવાન સૂર્ય પ્રસન્ન થાય છે અને તેમને આશીર્વાદ આપે છે.