Jagannath Rath Yatra 2024: ઓડિશાના પુરીમાં આવેલું ભગવાન જગન્નાથનું મંદિર હિન્દુઓના ચાર પવિત્ર ધામોમાંનું એક છે. કહેવાય છે કે ભગવાન જગન્નાથની મૂર્તિમાં શ્રી કૃષ્ણનું હૃદય ધબકે છે. જોકે ભગવાન કૃષ્ણ દરેક જગ્યાએ રાધાજી સાથે જોવા મળે છે, પરંતુ અહીં ભગવાન જગન્નાથ તેમની બહેન સુભદ્રા અને મોટા ભાઈ બલરામ સાથે હાજર છે.
પુરીને મોક્ષ આપનારું સ્થાન કહેવાય છે. પુરીમાં ભગવાન જગન્નાથ અને દેવી બિમલા વચ્ચેના ગાઢ સંબંધ વિશે કહેવામાં આવ્યું છે, એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન જગન્નાથ દેવીને ચઢાવ્યા વિના પ્રસાદનો સ્વાદ લેતા નથી. જાણો કોણ છે પુરીની દેવી વિમલા.
કોણ છે પુરીની દેવી વિમલા ?
પુરીમાં દેવી વિમલા ભગવાન જગન્નાથની જેમ પૂજાય છે.
દેવી વિમલાને માતા સતી (માતા પાર્વતી) નું આદિશક્તિ સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે, જે ભગવાન વિષ્ણુની બહેન પણ છે.
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, દેવી વિમલા જગન્નાથ પુરીના પ્રમુખ દેવતા છે.
મંદિર પરિસરમાં જ બિમલા શક્તિપીઠ છે. ભગવાન જગન્નાથને અર્પણ કરવામાં આવેલ પવિત્ર ભોજન જગન્નાથજી દેવી વિમલાને અર્પણ કર્યા પછી જ સ્વીકારે છે.
જગન્નાથ સમક્ષ દેવી બિમલા કેમ ચઢાવવામાં આવે છે ?
ભગવાન જગન્નાથનો પ્રસાદ તમામ પવિત્ર સ્થળોમાં સૌથી વિશેષ માનવામાં આવે છે. પુરીમાં ભગવાન વિષ્ણુના ભોજનની માન્યતાને કારણે અહીંનો 'મહાભોગ' મહાપ્રસાદ ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે. આ મહાન બલિદાન વિશે એક પ્રચલિત વાર્તા છે. લક્ષ્મી પોતે ભગવાન જગન્નાથ એટલે કે વિષ્ણુને પ્રસાદ તૈયાર કરતી હતી.
નારદ મુનિએ આ મહાભોગનો સ્વાદ ચાખવા માટે ઘણા પ્રયત્નો કર્યા, આખરે એકવાર તેમને દેવી લક્ષ્મી દ્વારા આપવામાં આવેલા વરદાનને કારણે મહાભોગનો સ્વાદ ચાખવાની તક મળી, પરંતુ દેવી લક્ષ્મીએ તેમને મહાભોગનો સ્વાદ ચાખવાની વાત પોતાની પાસે રાખવા કહ્યું.
નારદજીએ ખોલ્યુ મહાભોગનું રાજ
દેવર્ષિ નારદ ત્યાંથી થોડો પ્રસાદ લઈને ચાલ્યા ગયા. મહાદેવ, યમરાજ, ઇન્દ્ર સહિત તમામ દેવતાઓ કૈલાસમાં સભા માટે હાજર હતા. દેવર્ષિ નારદ પણ ત્યાં પહોંચી ગયા. ભૂલથી જગન્નાથજીનો મહાભોગ ચાખવાનો વિચાર મોંમાંથી નીકળી ગયો, આવી સ્થિતિમાં મહાદેવે પણ તે પ્રસાદનો આનંદ લીધો. ભોલેનાથે ભોજન સ્વીકારતા જ તે ખુશ થઈ ગયા અને તાંડવ કરવા લાગ્યા. કૈલાશ ડગમગવા લાગ્યો, દેવી પાર્વતીએ શિવના પ્રસન્નતાનું કારણ પૂછ્યું અને પછી તેને પણ મહાપ્રસાદની ખબર પડી.
દેવી પાર્વતીએ પણ ભગવાન શિવ પાસેથી પ્રસાદ ચાખવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી પરંતુ પ્રસાદ ખતમ થઈ ગયો. આ સાંભળી પાર્વતીજી ગુસ્સે થયા અને કહ્યું કે તમે એકલાએ પ્રસાદ ચાખ્યો. હવે આ પ્રસાદ આખી દુનિયાને મળશે. દેવી પાર્વતી ક્રોધિત થઈને ભગવાન શિવ સાથે જગન્નાથ ધામમાં પોતાના ભાઈના ઘરે પહોંચી અને લક્ષ્મીજીને કહ્યું, "ભાઈ, હું આટલા દિવસો પછી મારા મામાના ઘરે આવી છું, શું તમે મને ખવડાવશો નહીં?" જગન્નાથજી આખો મામલો સમજી ગયા. દેવી પાર્વતીએ ગુસ્સામાં કહ્યું કે તમે મહાભોગને તમારા પૂરતો જ કેમ સીમિત કર્યો છે?
જગન્નાથજીમાં વિમલા શક્તિપીઠ
જગન્નાથ ભગવાન વિષ્ણુએ કહ્યું કે દેવી લક્ષ્મી દ્વારા બનાવેલો ભોજનનો પ્રસાદ ગ્રહણ કરવાથી બધા કર્મના સિદ્ધાંતથી વિમુખ થઈ શકે છે, તેથી પાપ અને પુણ્યનું સંતુલન ખોરવાઈ જશે, તેથી મેં તેને મર્યાદિત કરી દીધું હતું, પરંતુ હવે તમે કહો છો તેથી હું બનાવું છું. તે આજથી જ જાહેર છે. હવેથી જગન્નાથ માટે જે પણ મહાભોગ તૈયાર કરવામાં આવશે, તે પહેલા તમને અર્પણ કરવામાં આવશે અને પછી જ હું તેનો સ્વીકાર કરીશ. દેવી, તમે તમારા ભક્તો અને બાળકોને ખૂબ પ્રેમ કરો છો, તેથી આજથી તમે પણ બિમલા દેવીના નામે જગન્નાથ ધામમાં નિવાસ કરશો.
Disclaimer: અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે એબીપી અસ્મિતા ન્યૂઝ કોઈપણ માહિતીનું સમર્થન કે પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા માન્યતાને અમલમાં મૂકતા પહેલા સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.