Vishwakarma Jayanti: આજે એટલે કે 17મી સપ્ટેમ્બર 2023, રવિવાર ભગવાન વિશ્વકર્માની જન્મજયંતિ છે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, વિશ્વકર્મા પ્રાકટ્ય દિવસ દર વર્ષે કન્યા સંક્રાંતિના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન વિશ્વકર્માની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે બ્રહ્માંડના સૌથી મહાન અને અદ્ભુત શિલ્પકાર વિશ્વકર્માજીની આરાધનાનો તહેવાર ખૂબ જ ઉત્સાહ અને ઉમંગ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર, વિશ્વકર્મા બ્રહ્માંડના પ્રથમ શિલ્પકાર, આર્કિટેક્ટ અને એન્જિનિયર છે. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, જ્યારે ભગવાન બ્રહ્માએ બ્રહ્માંડની રચના કરી હતી, ત્યારે તેણે તેના નિર્માણની જવાબદારી ભગવાન વિશ્વકર્માને આપી હતી. શાસ્ત્રો અનુસાર ભગવાન વિશ્વકર્મા ભગવાન બ્રહ્માના સાતમા પુત્ર છે.
દર વર્ષે વિશ્વકર્મા પૂજા નિમિત્તે નાના-મોટા સ્થાપનો, કારખાનાઓ અને ખાસ કરીને બાંધકામ સંબંધિત સાધનો, મશીનો અને દુકાનોની પૂજા કરવામાં આવે છે. વિશ્વકર્માજીને વાદ્યોના દેવતા પણ માનવામાં આવે છે. હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, પ્રાચીન સમયમાં, ભગવાન વિશ્વકર્મા દ્વારા દેવી-દેવતાઓના મહેલો અને શસ્ત્રોનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું, તેથી તેમને બાંધકામના સ્થપતિ અને દેવતા કહેવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન વિશ્વકર્માએ ઇન્દ્રલોક, ત્રેતામાં લંકા, દ્વાપરમાં દ્વારકા અને હસ્તિનાપુર, કળિયુગમાં જગન્નાથપુરી વગેરેની રચના કરી હતી. આ ઉપરાંત ભગવાન શિવનું ત્રિશુલ, પુષ્પક વિમાન, ઇન્દ્રનું વ્રજ અને ભગવાન વિષ્ણુ માટે સુદર્શન ચક્ર પણ ભગવાન વિશ્વકર્માએ બનાવ્યું હતું.
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર ભગવાન વિષ્કર્મા એવા દેવ છે જે દરેક યુગમાં સર્જન અને નિર્ણયના દેવતા રહ્યા છે. વિશ્વકર્માજીને વાદ્યોના દેવતા પણ માનવામાં આવે છે. સમગ્ર બ્રહ્માંડમાં જે પણ સર્જનાત્મક છે તે ભગવાન વિષ્કર્માની ભેટ છે. આ કારણથી કોઈ પણ કાર્યના નિર્માણ અને સર્જન સાથે જોડાયેલા લોકો ભગવાન વિશ્વકર્માની પૂજા કરે છે.
વિશ્વકર્મા પૂજાનું મહત્વ
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, સૃષ્ટિના દેવતા ભગવાન વિશ્વકર્મા છે. આ કારણોસર, વિશ્વકર્મા જયંતિ પર, મશીનરી, સ્પેરપાર્ટ્સ અને દુકાનો, કારખાનાઓ અને ઔદ્યોગિક સંસ્થાઓમાં સ્થાપિત મશીનોની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ સિવાય આ લોકો અલગ-અલગ કામ માટે જે વાહનોનો ઉપયોગ કરે છે તેની પણ પૂજા કરે છે. એવી માન્યતા છે કે જે લોકો વિશ્વકર્મા જયંતિ પર ભગવાન વિશ્વકર્માની પૂજા અને સાધના કરે છે તેમની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. વેપાર-ઉદ્યોગ સાથે જોડાયેલા લોકોને સારી પ્રગતિ અને પ્રગતિ થાય. વિશ્વકર્મા પૂજા કરવાથી વ્યાપાર અને નિર્માણ કાર્યમાં આવતી દરેક પ્રકારની સમસ્યાઓ દૂર થાય છે. ફેક્ટરીઓમાં સ્થાપિત મશીનો આખા વર્ષ દરમિયાન યોગ્ય રીતે કામ કરે છે.
પૂજા પદ્ધતિ
સૌ પ્રથમ વિશ્વકર્મા જયંતિના દિવસે સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરી સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરીને પૂજા કરવાનો સંકલ્પ લેવો. ત્યારપછી ફેક્ટરીઓ, સંસ્થાનો, ટૂલ્સ અને મશીનો વગેરેને સાફ કરો અને ત્યાં વિશ્વકર્માજીની મૂર્તિ સ્થાપિત કરો. ત્યારબાદ રોલી, અક્ષત, ફળ, ફૂલ અને મીઠાઈ જેવી પૂજા સામગ્રીથી ભગવાન વિશ્વકર્મીની પૂજા કરો અને તેમની આરતી કરો. પૂજા દરમિયાન “ઓમ વિશ્વકર્મણે નમઃ” મંત્રનો જાપ કરો. છેલ્લે પ્રસાદ વહેંચો.