Diwali 2024:દિવાળી એ સનાતન ધર્મમાં ઉજવાતા મહત્વના તહેવારોમાંનો એક છે. દિવાળીનો તહેવાર કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની અમાવાસ્યાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. દિવાળી આવતાની સાથે જ ચારે બાજુ દીવાઓની રોશની ઝળહળી ઉઠે છે. દીવાઓ પ્રગટાવવાને કારણે આપણે દિવાળીને દીપોત્સવ તરીકે પણ જાણીએ છીએ. જો કે આ દિવસોમાં દિવાળી પર લાઇટ, મીણબત્તીઓ અથવા તરતી મીણબત્તીઓની ઘણી માંગ છે, પરંતુ માટીના દીવાઓની વાત અનોખી છે. માટીના દીવાઓની ચમક અલગ રીતે જોવા મળે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ધનતેરસથી દિવાળી સુધી કેટલાક ગણતરીના દીપક પ્રગટાવવામાં આવે છે, તેની સંખ્યા સતત બદલાતી રહે છે. શું તમે જાણો છો કે ડાયસની સંખ્યામાં ફેરફાર પાછળનું કારણ? ચાલો તમને જણાવીએ કે તેની પાછળનું કારણ શું છે અને માન્યતાઓના આધારે ધનતેરસથી દિવાળી સુધી કેટલા દીવાઓ પ્રગટાવવામાં આવે છે.
ધનતેરસ પર જે દીપ દાન કરવામાં આવે છે, તે યમરાજ માટે છે. ધનતેરસની સાંજે મુખ્ય દ્વાર પર 13 અને ઘરની અંદર 13 દીવા પ્રગટાવવામાં આવે છે. પરંતુ આ દિવસે દીવો પ્રગટાવવાનો પણ નિયમ છે. ધનતેરસના દિવસે ઘરના બધા સભ્યો ઘરે આવીને સાંજે ભોજન લીઘા બાદ વખતે યમના નામનો દીવો પ્રગટાવવામાં આવે છે. આ દિવસે જૂના દીવાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જેમાં સરસવનું તેલ રેડવામાં આવે છે.
કાળી ચૌદશે પ્રગટાવો આટલા દીપક
ધનતેરસ પછી નરક ચતુર્દશી આવે છે. આ દિવસને નાની દિવાળી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વખતે નરક ચતુર્દશી અને દિવાળી એક જ દિવસે એટલે કે 4 નવેમ્બર, ગુરુવારે છે. નિયમો અનુસાર રૂપ ચૌદસ અથવા નાની દિવાળીના દિવસે 14 દીવા પ્રગટાવવામાં આવે છે. પરંતુ ઘરમાં મુખ્યત્વે નાની દિવાળીના દિવસે પાંચ દીવા પ્રગટાવવાની પરંપરા છે. આમાંથી એક દીવો ઘરના પૂજા સ્થાન પર, બીજો રસોડામાં, ત્રીજો પીવાનું પાણી રાખવાની જગ્યાએ, ચોથો દીવો પીપળ અથવા વટના ઝાડ નીચે અને પાંચમો દીવો ઘરના મુખ્ય દ્વાર પર પ્રગટાવવો જોઈએ. ઘરના મુખ્ય દ્વાર પર પ્રગટાવવામાં આવેલો દીવો ચારમુખી હોવો જોઈએ અને તેમાં ચાર લાંબી દીવા પ્રગટાવવા જોઈએ. આ સિવાય જો તમે વધુ દીવા પ્રગટાવવા માંગતા હોવ તો તમે તેને 7, 13, 14 કે 17 નંબરમાં પ્રગટાવી શકો છો.
દીવાળી પર આટલા દિપક પ્રગટાવો
કાળી ચૌદશ બાદ સૌથી મહત્વ પૂર્ણ અને પ્રમુખ પર્વ આવે છે. તે છે દિવાળી. દિવાળીના પર્વમાં વિશેષ રીતે મા લક્ષ્મી અને ગણેશજીનું પૂજન અર્ચન કરવામાં આવે છે. માન્યતા છે કે, કાર્તિક માસની અમાસના દિવસે સમુદ્ર મંથન દરમિયાન લક્ષ્મી પ્રગટ થઇ હતી. જે સંપત્તિ, વૈભવ, ઐશ્વર્ય અને સુખ અને સમૃદ્ધિની દેવી માનવામાં આવે છે. તેથી, આ દિવસે દેવી લક્ષ્મીનું સ્વાગત કરવા માટે દીવા પ્રગટાવવામાં આવે છે, જેથી અમાવાસ્યાની રાત્રિના અંધકારમાં દીવાઓથી વાતાવરણ પ્રકાશિત થાય છે. દિવાળીના દિવસે દેવી લક્ષ્મી, ભગવાન ગણેશ અને આભૂષણો વગેરેની પૂજા કર્યા પછી 13 કે 26 દીવાઓની વચ્ચે તેલનો ચારમુખી દીવો પ્રગટાવવો જોઈએ અને દીપમાળાની પૂજા કર્યા બાદ તે દીવાઓ ઘરની દરેક જગ્યાએ રાખવો, આખી રાત લક્ષ્મીજીની સામે ચારમુખી દીવો અખંડ રાખવાથી મહાલક્ષ્મી કૃપા બની રહે છે.