Makar Sankranti 2026: હિન્દુ ધર્મમાં નવા વર્ષનો પ્રથમ મોટો તહેવાર એટલે મકરસંક્રાંતિ. વર્ષ 2026 માં આ પર્વ 14 January ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર, આ વર્ષે મકરસંક્રાંતિ પર ગ્રહોની વિશેષ સ્થિતિને કારણે બે અત્યંત દુર્લભ અને શુભ યોગ બની રહ્યા છે. આ સમયગાળા દરમિયાન પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન અને દાન-પુણ્ય કરવાથી ભક્તોને અનેકગણું ફળ પ્રાપ્ત થશે અને મોક્ષના દ્વાર ખુલશે.
ભારતના વિવિધ પ્રદેશોમાં ઉત્તરાયણ, પોંગલ કે ખીચડી તરીકે ઓળખાતો મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર સૂર્ય ઉપાસનાનું મહાપર્વ છે. જ્યારે સૂર્યદેવ ધન રાશિમાંથી નીકળીને મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે તેને મકરસંક્રાંતિ કહેવામાં આવે છે. વર્ષ 2026 માં આ ખગોળીય ઘટના 14 January ના રોજ બપોરે 3:13 PM વાગ્યે થશે. આ સમયથી સૂર્ય દક્ષિણાયનમાંથી ઉત્તરાયણ તરફ ગતિ કરશે, જે દેવતાઓનો દિવસ ગણાય છે.
આ વર્ષે બની રહ્યા છે બે દુર્લભ સંયોગ (Auspicious Yogas)
આ વખતની મકરસંક્રાંતિ જ્યોતિષીય દ્રષ્ટિએ ખૂબ જ ખાસ છે કારણ કે આ દિવસે બે શુભ યોગનો સમન્વય થઈ રહ્યો છે.
- સર્વાર્થ સિદ્ધિ યોગ: આ યોગ 14 January ના રોજ સવારે 7:15 AM વાગ્યે શરૂ થશે અને બીજા દિવસે (15 January) સવારે 3:03 AM સુધી રહેશે.
- અમૃત સિદ્ધિ યોગ: આ ઉપરાંત 15 January એ સવારે પણ અમૃત સિદ્ધિ યોગ રહેશે. માન્યતા છે કે આ યોગમાં કરવામાં આવેલું સ્નાન, દાન અને પૂજા ક્યારેય નિષ્ફળ જતા નથી અને સાધકને અક્ષય પુણ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે.
પૂજા અને સ્નાન માટેનું શુભ મુહૂર્ત (Shubh Muhurat)
પંચાંગ અનુસાર, મકરસંક્રાંતિનો પુણ્યકાળ સ્નાન અને દાન માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
- સૂર્યનું મકર રાશિમાં સંક્રમણ: બપોરે 3:13 PM વાગ્યે.
- પુણ્યકાળનો સમય: બપોરે 3:13 PM થી સાંજે 5:45 PM સુધી.
- કુલ અવધિ: આશરે 2 કલાક અને 32 મિનિટ. આ ઉપરાંત બ્રહ્મ મુહૂર્ત સવારે 5:27 AM થી 6:21 AM સુધી રહેશે, જે પણ સાધના માટે ઉત્તમ છે.
દાનનું વિશેષ મહત્વ (Significance of Donation)
શાસ્ત્રોમાં ઉલ્લેખ છે કે ઉત્તરાયણના દિવસે કરવામાં આવતું દાન સીધું પિતૃઓ અને દેવતાઓને પહોંચે છે. આ દિવસે કાળા તલ, ગોળ, ચોખા, મગની દાળ, તાંબાના વાસણ અને ગરમ ઊની કપડાંનું દાન કરવું જોઈએ.
લાભ: આ વસ્તુઓના દાનથી કુંડળીમાં સૂર્ય અને શનિ બંને ગ્રહોની સ્થિતિ મજબૂત થાય છે. ખાસ કરીને શનિદેવની કૃપા મેળવવા માટે તલ અને ગોળનું દાન શ્રેષ્ઠ છે. તેનાથી ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે અને નકારાત્મકતા દૂર થાય છે.
ઉત્તરાયણ અને મોક્ષ પ્રાપ્તિ (Uttarayan and Moksha)
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, મહાભારત કાળમાં ભીષ્મ પિતામહે પણ બાણશૈયા પર હોવા છતાં પોતાનો દેહ ત્યાગવા માટે સૂર્યના ઉત્તરાયણ થવાની રાહ જોઈ હતી. એવી માન્યતા છે કે ઉત્તરાયણ દરમિયાન મૃત્યુ પામનાર જીવને જન્મ-મરણના ફેરામાંથી મુક્તિ મળે છે અને સીધો વૈકુંઠ લોક પ્રાપ્ત થાય છે. આ સમયગાળાને 'દેવતાઓનો દિવસ' કહેવામાં આવે છે, તેથી જ આ માસમાં સૂર્ય અને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી આયુષ્ય અને આરોગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે.
(Disclaimer: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય માન્યતાઓ અને જ્યોતિષીય ગણતરીઓ પર આધારિત છે. કોઈપણ ધાર્મિક કાર્ય કરતા પહેલા નિષ્ણાતની સલાહ લેવી હિતાવહ છે.)