Dhanteras 2023:ધન તેરસથી 5 દિવસિય પર્વની શરૂઆત થઇ જશે. દિવાળી પહેલા લોકો ધનતેરસ પર ખરીદી કરે છે જેથી દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન કુબેર ઘરમાં વાસ કરી શકે. આ વર્ષે ધનતેરસ 10 નવેમ્બરે છે, આ દિવસે કુબેરજીની પૂજા કરવામાં આવે છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર આ વર્ષે ધનતેરસ પર ઘણા બધા શુભ યોગો બની રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં કેટલીક રાશિઓને વિશેષ લાભ મળી શકે છે. હિન્દુ ધર્મમાં ધનતેરસનું વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસે સોના-ચાંદી અને અન્ય વસ્તુઓ ખરીદવી શુભ માનવામાં આવે છે. ધનતેરસ એ હિંદુઓના મુખ્ય તહેવારોમાંનો એક છે જે સમગ્ર દેશમાં ખૂબ જ આનંદ અને ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. લોકો ધન અને સમૃદ્ધિની દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન કુબેરની પૂજા કરે છે. આ દિવસને ધન્વંતરી જયંતિ તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. ધનતેરસ ત્રયોદશી તારીખે ઉજવવામાં આવે છે, તેથી તેને ધનત્રયોદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર આ વર્ષે ધનતેરસનો દિવસ ખૂબ જ ખાસ છે, કારણ કે ઘણા ગ્રહોની સ્થિતિમાં બદલાવ આવ્યો છે. એવું માનવામાં આવે છે કે લગભગ 59 વર્ષ પછી આવો સંયોગ બન્યો છે. ચાલો જાણીએ કે ધનતેરસ કયા શુભ સમયે ઉજવવામાં આવશે.
ધનત્રયોદશી પર મહાન સંયોગો બની રહ્યા છે
શુક્ર પ્રદોષ અને વિષ કુંભ યોગનો મહાન સંયોગ ધનત્રયોદશી સાથે એકસાથે થઈ રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં આવી સ્થિતિમાં આ સમય દરમિયાન સોનું, ચાંદી અથવા અન્ય કોઈ વસ્તુની ખરીદી કરવી ખૂબ જ શુભ અને ફળદાયી સાબિત થશે. આ ઉપરાંત આ સમય દરમિયાન દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવાથી પણ દેવી લક્ષ્મીની કૃપા પ્રાપ્ત થશે. ધનતેરસના દિવસે દેવતાઓના વૈદ્ય ધન્વંતરી ઉપરાંત દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવાની પણ પરંપરા છે. આ ઉપરાંત આ દિવસે ખરીદીનું પણ વિશેષ મહત્વ હોય છે.
ધનતેરસ પર ખરીદી માટેનો શુભ સમય
ધનતેરસના શુભ સમયે ખરીદી કરવી શુભ માનવામાં આવે છે. પંચાંગ અનુસાર, ધનતેરસના દિવસે એટલે કે 10મી નવેમ્બરે બપોરે 12:35 વાગ્યાથી બીજા દિવસે એટલે કે 11મી નવેમ્બરની સવાર સુધી ખરીદી માટેનો શુભ સમય છે.
ધનતેરસ લક્ષ્મી પૂજન મુહૂર્ત
ધન અને સમૃદ્ધિની ઈચ્છા સાથે મહાલક્ષ્મીની ઉપાસના કરવાનો શ્રેષ્ઠ સમય પ્રદોષ કાલ, નિશ્ચિત વૃષભ રાશિમાં સાંજે 05.30 થી 07.23 સુધીનો છે. આ સમય પૂજા અને ખરીદી માટે શ્રેષ્ઠ છે.
ધનતેરસ સંબંધિત નિયમો
કારતક મહિનામાં કૃષ્ણ પક્ષની ઉદયવ્યાપીની ત્રયોદશીના દિવસે ધનતેરસ ઉજવવામાં આવે છે. અહીં ઉદયવ્યાપીની ત્રયોદશીનો અર્થ છે કે, જો ત્રયોદશી તિથિ સૂર્યોદય સાથે શરૂ થાય છે, તો ધનતેરસની ઉજવણી કરવી જોઈએ.
ધન તેરસના દિવસે, પ્રદોષ કાલ (સૂર્યાસ્ત પછી ત્રણ ક્ષણો) દરમિયાન યમરાજને એક દીવો પણ દાન કરવામાં આવે છે. જો ત્રયોદશી તિથિએ બંને દિવસે પ્રદોષ કાલનો સ્પર્શ થાય કે ન થાય, તો બંને સ્થિતિમાં બીજા દિવસે દીવો દાન કરવામાં આવે છે.
ધનતેરસની પૂજા પદ્ધતિ:
- માનવ જીવનની સૌથી મોટી સંપત્તિ સારું સ્વાસ્થ્ય છે, તેથી આ તહેવાર આયુર્વેદના ભગવાન ધન્વંતરીના અવતારની પૂજા પણ કરવી જોઈએ.
- ધનતેરસ પર ધન્વંતરી દેવની ષોડશોપચાર પૂજાની પરંપરા છે. ષોડશોપચાર એટલે 16 ધાર્મિક વિધિઓ સાથે પૂજા પૂર્ણ કરવી.
- જેમાં આસન, પદ્ય, અર્ઘ્ય, આચમન (સુગંધિત પીવાનું પાણી), સ્નાન, વસ્ત્રો, આભૂષણો, ગંધ (કેસર-ચંદન), ફૂલ, ધૂપ, દીવો, નૈવેદ્ય, આચમન (શુદ્ધ પાણી), દક્ષિણાયુક્ત તાંબુલ, આરતી, પરિક્રમા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
- ધનતેરસ પર પિત્તળ અને ચાંદીના વાસણો ખરીદવાની પરંપરા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે વાસણો ખરીદવાથી સમૃદ્ધિ આવે છે. તેના આધારે તેને ધન ત્રયોદશી અથવા ધનતેરસ કહેવામાં આવે છે.
- આ દિવસે સાંજે ઘરના મુખ્ય દ્વાર અને આંગણામાં દીવા પ્રગટાવવા જોઈએ. કારણ કે દિવાળીનો તહેવાર ધનતેરસથી શરૂ થાય છે.
- ધનતેરસના દિવસે સાંજે ભગવાન યમ માટે દીવો દાન કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આમ કરવાથી મૃત્યુના દેવતા યમરાજના ભયથી મુક્તિ મળે છે.