Pitru Paksha 2024: પિતૃ પક્ષ એ પૂર્વજોને સમર્પિત સમય છે. આ પખવાડિયામાં પિતૃઓને પ્રસન્ન કરવા, ક્ષમા માગવા અને પિતૃ દોષમાંથી મુક્તિ મેળવવાના પ્રયાસો કરવામાં આવે છે. આ માત્ર સનાતન ધર્મ જ નથી પણ ઘણી વિદેશી સંસ્કૃતિઓનો પણ એક ભાગ છે, તો ચાલો આ ખાસ સમયગાળા વિશે વિગતવાર જાણીએ જેમાં કોઈ પણ વ્યક્તિ દાન કરીને પોતાના પૂર્વજોને સરળતાથી પ્રસન્ન કરી શકે છે.
શું ખરેખર પૂર્વજો પૃથ્વી પર આવે છે
એવું માનવામાં આવે છે કે પિતૃપક્ષના સમયે પિતૃઓ પૃથ્વી પર આવે છે અને પ્રેમથી પ્રસાદ સ્વીકારે છે અને પ્રસન્ન થઈને આશીર્વાદ પણ આપે છે. ગરુડ પુરાણ અનુસાર મૃત્યુ પછીની વિધિઓ તર્પણ-પિંડદાન અને શ્રાદ્ધ છે. ધાર્મિક ગ્રંથોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પૃથ્વી છોડી ગયેલા સ્વજનોની આત્માની શાંતિ માટે અને તેમના પૂર્વજોનું ઋણ ચૂકવવા માટે પિતૃપક્ષ દરમિયાન શ્રાદ્ધ કરવું જોઈએ. એટલા માટે પિતૃપક્ષ દરમિયાન પિતૃઓ માટે ભોજન તૈયાર કરવામાં આવે છે. સામાન્ય માન્યતા એવી છે કે જેઓ મૃત્યુ પામે છે તેઓ પૂર્વજો બને છે. પરંતુ ગરુડ પુરાણ વાંચવાથી માહિતી મળે છે કે મૃત્યુ પછી મૃત વ્યક્તિની આત્મા ભૂત સ્વરૂપમાં યમલોકની યાત્રા શરૂ કરે છે, આ યાત્રા દરમિયાન બાળકો દ્વારા આપવામાં આવેલા શરીરથી આત્માને શક્તિ મળે છે.
પિંડ દાન અર્પણ કરવાથી પિતૃઓને શાંતિ અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. પૃથ્વી પરથી પ્રસ્થાન કરવાની તારીખે, પિંડ દાન ઘરે કરવામાં આવે છે. ગયા એ ભારતના મુખ્ય તીર્થસ્થાનોમાં સર્વોચ્ચ છે! ગયામાં ફાલ્ગુ નદીના કિનારે કરવામાં આવેલ પિંડ દાન, જેને મોક્ષસ્થલી કહેવામાં આવે છે, તે 108 કુળો અને પરિવારની સાત પેઢીઓનો ઉદ્ધારની વિધિ માનવામાં આવે છે.
દરેક સંસ્કૃતિનો પોતાનો વારસો હોય છે
પૂર્વજોની પૂજા સાર્વત્રિક છે. એવું કહી શકાય કે વિશ્વની તમામ આધુનિક સંસ્કૃતિઓમાં પિતૃપૂજા કરવામાં આવે છે. ચાઇનામાં ચિંગ મિંગ હોય કે જાપાનમાં બોન ફેસ્ટિવલ હોય, દરેક સંસ્કૃતિમાં પૂર્વજોની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ પાછળની લાગણી એ છે કે પૂર્વજો તેમના બાળકોની સુખાકારી ઇચ્છે છે અને જ્યારે વિશેષ પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેઓ તેમના બાળકોની સુરક્ષા માટે સક્રિય બને છે. જે. ના. રોલિંગની સાત ખંડની વિશ્વ વિખ્યાત નવલકથા અને તેના પર આધારિત ફિલ્મ શ્રેણી 'હેરી પોટર'ના હિન્દી સંસ્કરણમાં પિત્રીદેવની કલ્પના કરવામાં આવી છે. જે દુષ્ટ આત્માઓ અને ખરાબ પરિસ્થિતિઓથી રક્ષણ આપે છે જ્યારે સંકટ સમયે યોગ્ય મંત્ર સાથે આહવાન કરવામાં આવે છે ત્યારે આવે છે અને અણીના સમયે મદદ કરે છે .