Lok Sabha Election Results 2024: ખરી મંઝિલ હજી હાંસલ કરવાની બાકી છે, ઈરાદાઓની કસોટી થવાની બાકી છે... આવી જ કહાની ભાજપ સાથે પણ થઈ રહી છે. લોકસભા ચૂંટણી 2024ના પરિણામો સામે આવી રહ્યા છે, અત્યાર સુધીના વલણો મુજબ, વિપક્ષી પાર્ટીઓનું ભારત ગઠબંધન એનડીએને સખત ટક્કર આપી રહ્યું છે. આંકડાઓ એટલી ઝડપથી બદલાઈ રહ્યા છે કે અત્યાર સુધી એ કહેવું યોગ્ય નથી કે NDA ફરી એકવાર સરકાર બનાવવા જઈ રહી છે. ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહાર જેવા મોટા રાજ્યોમાં વિરોધ પક્ષો રમી ચૂક્યા છે. એટલે કે ભાજપને મોટું નુકસાન થયું છે અને તે પોતાના દમ પર બહુમતથી દૂર છે. આવી સ્થિતિમાં એનડીએ બહુમતનો આંકડો પાર કરે તો પણ ભાજપ અને પીએમ નરેન્દ્ર મોદી સામે ઘણા મોટા પડકારો હશે.
ભાજપ માટે કેટલું મોટું નુકસાન?
સૌથી પહેલા વાત કરીએ ભાજપની હારની. અત્યાર સુધીના ટ્રેન્ડ મુજબ ભાજપ 250ના આંકડાને પણ સ્પર્શી શક્યું નથી. જો આ વલણો પરિણામોમાં પરિવર્તિત થાય છે, તો આ વખતે ભાજપ લગભગ 60 બેઠકો ગુમાવે તેવું લાગે છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે અયોધ્યામાં રામ મંદિરના ઉદ્ઘાટન છતાં ઉત્તર પ્રદેશમાં ભાજપ અને એનડીએને મોટું નુકસાન થયું છે. યુપીમાં 80 બેઠકોમાંથી ભાજપ લગભગ 36 થી 40 બેઠકો સુધી સીમિત જણાય છે, જ્યારે સમાજવાદી પાર્ટી અને કોંગ્રેસના ગઠબંધનને 40થી વધુ બેઠકો મળી શકે છે.
પહેલો પડકાર એ ગઠબંધનને બચાવવાનો છે.
જે પરિણામો અને વલણો સામે આવી રહ્યા છે તેનાથી સ્પષ્ટ છે કે ભાજપે હવે સરકાર બનાવવા માટે તેના સાથી પક્ષોનો હાથ પકડવો પડશે. પરંતુ રાજનીતિનો ઈતિહાસ બતાવે છે કે ગઠબંધનના ભાગીદારો હાથ મિલાવવામાં જરા પણ વિલંબ કરતા નથી, જો ઇન્ડિયા ગઠબંધન તરફ પવન ફૂંકાવા લાગે છે તો ભાજપ સામે સૌથી મોટો પડકાર પોતાના કુળને બચાવવાનો રહેશે. થોડા વર્ષો પહેલા કોંગ્રેસ સાથે આવું જ બન્યું હતું. જો કે ભાજપની હાલત કોંગ્રેસ જેટલી ખરાબ નથી.
નીતિશ કિંગ મેકર બની શકે છે
બીજેપીના મોટા સહયોગીઓની વાત કરીએ તો તેમાં બિહારના સીએમ નીતિશ કુમારની જેડીયુ પણ સામેલ છે, જેને રાજ્યની 40માંથી 15 સીટો પર લીડ મળી છે, જ્યારે બીજેપી અહીં 12 સીટો સુધી સીમિત દેખાઈ રહી છે. જ્યારે ભાજપે 17 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી છે અને નીતિશની જેડીયુએ 16 બેઠકો પર ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા છે. હવે બધાની નજર નીતીશ કુમાર પર છે, જો તેઓ ફરી એકવાર પક્ષ બદલે છે તો તેઓ કિંગ મેકર સાબિત થઈ શકે છે.
નીતીશ કુમાર ઉપરાંત તેલુગુ દેશમ પાર્ટી (ટીડીપી)એ પણ આંધ્રપ્રદેશમાં જોરદાર અપસેટ સર્જ્યો છે, પાર્ટી કુલ 16 સીટો પર આગળ છે. આવી સ્થિતિમાં વિપક્ષી દળોએ ચંદ્રબાબુ નાયડુનો સંપર્ક શરૂ કરી દીધો છે. નીતિશ કુમારની જેડીયુ બાદ વિપક્ષની નજર ટીડીપી પર જ ટકશે. તેવી જ રીતે અન્ય એનડીએ પક્ષોને પણ તોડવાના પ્રયાસો કરવામાં આવશે.
બાર્ગનિંગ પાવર ઘટશે
વર્ષ 2014ના પરિણામોની વાત કરીએ તો નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપે 543માંથી કુલ 282 બેઠકો જીતી હતી. મતલબ કે, તેમણે પોતાના બળ પર બહુમતનો આંકડો પાર કર્યો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન ભાજપ પાસે સંપૂર્ણ સોદાબાજીની શક્તિ હતી, એટલે કે ગઠબંધન ભાગીદારો તરફથી કોઈ દબાણ નહોતું. આ પછી, જ્યારે 2019 લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામો આવ્યા, ભાજપ જંગી બહુમતી સાથે સત્તામાં આવ્યું, પાર્ટીએ 303 બેઠકો જીતી. આ વખતે પાર્ટીનો આત્મવિશ્વાસ આસમાને હતો અને ભાજપે તેના એજન્ડામાં જે હતું તે કોઈપણ સંકોચ વિના કર્યું.
હવે 2024માં પણ ભાજપને એવી જ આશા હતી કે તે બહુમતીનો આંકડો પાર કરશે અને આ વખતે પણ 400 પાર કરવાનો નારો આપવામાં આવ્યો હતો. જો કે, વલણો અને પરિણામો અલગ વાર્તા કહે છે. આ પરિણામોની ભાજપની સોદાબાજીની શક્તિ પર ભારે અસર પડશે. જો એનડીએની સરકાર બનશે તો ભાજપને અનેક મોટા મંત્રી પદો પર સમાધાન કરવું પડી શકે છે. કારણ કે જો કોઈ સાથી તેને છોડી દેશે તો સત્તાનું સિંહાસન ધ્રૂજવા લાગશે.
ભાજપના એજન્ડા પર બ્રેક લાગશે?
ભાજપ માટે ત્રીજો સૌથી મોટો પડકાર તેના એજન્ડા પર કામ કરવાનો રહેશે. 2014 થી ભાજપે તેના તમામ એજન્ડાઓ પર કામ કર્યું અને તેને પૂર્ણ પણ કર્યું. હવે યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (યુસીસી), વન નેશન વન ઇલેક્શન અને પોપ્યુલેશન કંટ્રોલ એક્ટ જેવા મોટા મુદ્દા પાર્ટીના એજન્ડામાં હતા. હવે જે રીતે વલણો બતાવી રહ્યા છે કે ભાજપને બહુમતી મળી રહી નથી, તેથી હવે ભાજપે કોઈપણ મુદ્દે દરેક સહયોગીઓને સાથે લઈને ચાલવું પડશે