Lok Sabha Elections 2024: દેશભરમાં લોકસભાની ચૂંટણી શરૂ થઈ ગઈ છે. તમામ પાર્ટીઓ વધુમાં વધુ સીટો જીતવા માટે લોકોને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. લોકોને સમજાવવા માટે પાર્ટીઓ વિવિધ વચનો આપી રહી છે અને તેમના વિકાસ માટે કામ કરવાની વાત કરી રહી છે. આ માટે પાર્ટીઓએ પોતાનો ચૂંટણી ઢંઢેરો પણ બહાર પાડ્યો છે. લોકશાહીમાં મતદાન એ લોકોનો સૌથી મોટો બંધારણીય અધિકાર છે, પરંતુ જો લોકોએ તમામ પક્ષોના ઉમેદવારોને નકારી કાઢ્યા અને નોટાને મહત્તમ મત આપ્યા તો શું થશે? આ અંગે ચૂંટણી પંચના નિયમો શું કહે છે?
ચૂંટણી જ્ઞાનની આ શ્રેણીમાં અમે તમને જણાવીશું કે જો કોઈપણ સીટ પર ચૂંટણીમાં NOTAને સૌથી વધુ વોટ મળે તો ચૂંટણી પંચનો શું નિર્ણય હશે. શું NOTA ને વિજય ગણવામાં આવશે?
2019ની લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન NOTAને 1.06 ટકા વોટ મળ્યા હતા. જો આપણે 2014 લોકસભા ચૂંટણીની વાત કરીએ તો તે સમયે NOTAને 1.08 ટકા મતદાન થયું હતું. મતલબ કે NOTA તરફ લોકોનો ઝુકાવ ઓછો થયો છે. NOTAને બિહારમાં સૌથી વધુ મત મળ્યા જે રાજ્યના કુલ મતના 2 ટકા હતા.
નિયમો શું છે
નિયમ મુજબ જો NOTAને કોઈપણ બેઠકમાં મહત્તમ મત મળે છે, તો આવી સ્થિતિમાં NOTA વિજયી માનવામાં આવશે નહીં. આનો અર્થ એ છે કે ન તો ચૂંટણીઓ રદ થશે અને ન તો ફરીથી હાથ ધરવામાં આવશે. NOTA માત્ર એક વિકલ્પ છે. NOTAને કોઈપણ ઉમેદવારની જીતને નકારવાનો અધિકાર નથી. આવી સ્થિતિમાં NOTA પછી સૌથી વધુ મત મેળવનાર ઉમેદવારને વિજયી ગણવામાં આવશે. ઉદાહરણ તરીકે, ઉમેદવાર A ને 100 મત મળ્યા, ઉમેદવાર B ને 200 મત અને NOTA ને 700 મત મળ્યા તો ચૂંટણી પંચના નિયમો અનુસાર, ઉમેદવાર B ને 200 મત મળ્યા છે તેથી તેને વિજેતા ગણવામાં આવશે.
2013 માં અમલમાં આવ્યો
NOTA લાગુ થયાને 11 વર્ષ થઈ ગયા છે. સુપ્રીમ કોર્ટના ઐતિહાસિક નિર્ણય બાદ ચૂંટણી પંચ દ્વારા સમગ્ર દેશમાં તેનો અમલ કરવામાં આવ્યો છે. આ વિકલ્પ રાજકીય પક્ષોને તેમના ઉમેદવારો વિશે વિચારવા માટે લાવવામાં આવ્યો હતો. મતલબ કે જો મતદારોને કોઈ ઉમેદવાર પસંદ ન હોય તો તેઓ NOTA પર મત આપી શકે છે.