Kidney Stones:નિષ્ણાતો કહે છે કે, જ્યારે ઠંડી હોય છે, ત્યારે તરસ ઓછી લાગે છે, જ્યારે શરીર ડિહાઇડ્રેટેડ રહે છે. પરસેવો ઓછો થાય છે, હવા સૂકી હોય છે, અને ધીમે ધીમે પાણીની ખોટ પેશાબને જાડું બનાવે છે. આ પથરી બનવાનું એક મુખ્ય કારણ છે. ડોકટરો કહે છે કે, જ્યારે કેલ્શિયમ, ઓક્સાલેટ અને યુરિક એસિડ જેવા તત્વો વધુ પડતા એકઠા થાય છે, ત્યારે પથરી બનવાનું ઝડપી બને છે.
મુંબઈ સ્થિત યુરોલોજિસ્ટ ડૉ. ભાવિન પટેલે અમારા સહયોગી ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાને જણાવ્યું હતું કે, શિયાળા દરમિયાન લોકો અજાણતાં ઓછું પાણી પીવે છે અને તેનાથી કિડનીમાં પથરીની ઘટનાઓ વધે છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, વધુ પડતું મીઠું, રેડ મીટ, પ્રોસેસ્ડ ફૂડ અને તળેલા ખોરાક પણ કિડનીમાં પથરીના જોખમમાં વધારો કરે છે. જેમને કિડનીમાં પથરીની સમસ્યા, સ્થૂળતા, ડાયાબિટીસ અથવા યુરિક એસિડનું પ્રમાણ વધુ હોય છે તેમને શિયાળા દરમિયાન જોખમ વધારે હોય છે.
વૈજ્ઞાનિક સંશોધન પણ પુષ્ટિ કરે છે કે, ઠંડી ઋતુ કિડનીમાં પથરીની ઘટનાઓમાં વધારો કરે છે. ઘણા અભ્યાસોમાં જાણવા મળ્યું છે કે, લોકો શિયાળામાં ઓછું પાણી પીવે છે, જેના કારણે લાંબા સમય સુધી હળવું ડિહાઇડ્રેશન થાય છે. 2014 ના એક અભ્યાસમાં એવું પણ જાણવા મળ્યું છે કે, ઠંડી ઋતુ કિડનીમાં પથરીના કેસોમાં સિઝનલ વધારો દર્શાવે છે. અન્ય સંશોધનોમાં જાણવા મળ્યું છે કે મીઠું અને પ્રોટીનયુક્ત ખોરાક પણ કિડનીમાં પથરીની રચનામાં ફાળો આપે છે, ખાસ કરીને જ્યારે ઓછા પાણીના સેવન સાથે જોડવામાં આવે છે.
કિડનીમાં પથરીના લક્ષણો ઘણીવાર અચાનક શરૂ થાય છે. પીઠ, પેટ અથવા જંઘામૂળમાં તીક્ષ્ણ, છરા મારવા જેવો દુખાવો, પેશાબ કરતી વખતે બળતરા, દુર્ગંધયુક્ત અથવા કાળો પેશાબ, ઉબકા આવવાની લાગણી, અથવા વારંવાર પેશાબ થવો એ બધા ચેતવણીના સંકેતો છે. જો પીડા સાથે પેશાબમાં લોહી દેખાય, તો તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ, કારણ કે પથરી નળીઓને અવરોધિત કરી રહી હોઈ શકે છે.નાની પથરી ક્યારેક પુષ્કળ પાણી પીવાથી પોતાની મેળે જ નીકળી શકે છે, પરંતુ મોટી પથરી માટે સારવારની જરૂર પડે છે. ડોકટરો તેમને તોડવા અને દૂર કરવા માટે શોક વેવ્સ, લેસર અથવા એન્ડોસ્કોપિક પ્રક્રિયાઓનો ઉપયોગ કરે છે. નિદાન જેટલું વહેલું થાય, તેટલી વહેલી રાહત મળે છે.
શિયાળામાં કિડનીમાં પથરીથી બચવા માટે ડોક્ટરો કેટલીક સરળ પણ અસરકારક સલાહ આપે છે. તરસ ન લાગી હોય તો પણ દિવસમાં 10 થી 12 ગ્લાસ પાણી પીવો. મીઠાનું સેવન મર્યાદિત કરો અને પેકેજ્ડ ખોરાક ઓછો ખાઓ. લીંબુ અને નારંગી જેવા ખાટા ફળોમાં સાઇટ્રેટનું પ્રમાણ કિડનીમાં પથરી બનતા અટકાવવામાં મદદ કરે છે. દરરોજ થોડી શારીરિક પ્રવૃત્તિ પણ તમારી કિડનીને સ્વસ્થ રાખે છે.
એકંદરે, શિયાળામાં કિડનીમાં પથરીઓનું જોખમ શાંતિથી વધી જાય છે. પીવાના પાણીમાં બેદરકારી, ખોરાકમાં વધુ મીઠાનું સેવન અને ઠંડા હવામાનને કારણે શારીરિક પ્રવૃત્તિમાં ઘટાડો આ બધા પથરીની રચનામાં ફાળો આપે છે.