prostate cancer early signs: પ્રોસ્ટેટ કેન્સર એ પુરુષોમાં જોવા મળતું એક ગંભીર રોગ છે, જેની સમયસર તપાસ અને સારવાર ખૂબ જ જરૂરી છે. આ ગ્રંથિ મૂત્રાશયની નીચે આવેલી હોય છે અને તે વીર્ય ઉત્પન્ન કરવાનું કાર્ય કરે છે. આ કેન્સર ધીમી ગતિએ વિકસતું હોવાથી, શરૂઆતના તબક્કામાં તેના સ્પષ્ટ લક્ષણો જોવા મળતા નથી, જેના કારણે તેનું નિદાન મુશ્કેલ બની શકે છે. તેથી, આ રોગના પ્રારંભિક સંકેતો વિશે જાગૃત રહેવું અત્યંત મહત્ત્વનું છે. જો નીચે જણાવેલા 5 માંથી કોઈ પણ લક્ષણ જણાય, તો પુરુષોએ તાત્કાલિક ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. વહેલું નિદાન જીવન બચાવી શકે છે.
પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના મુખ્ય સંકેતો અને લક્ષણો
પ્રોસ્ટેટ કેન્સર એ પુરુષોમાં પ્રોસ્ટેટ ગ્રંથિના કોષોનો અસામાન્ય અને જીવલેણ વિકાસ છે. આ ગ્રંથિનું કદ અખરોટ જેવું હોય છે અને તે મૂત્રમાર્ગને ઘેરી વળે છે. જોકે મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં આ કેન્સર ધીમે ધીમે વધે છે, તેના પ્રારંભિક લક્ષણો પર ધ્યાન આપવું અત્યંત જરૂરી છે.
- પેશાબની આદતોમાં ફેરફાર
પ્રોસ્ટેટ કેન્સરનું સૌથી સામાન્ય અને પ્રારંભિક લક્ષણ પેશાબ સંબંધિત મુશ્કેલીઓ છે. આ ગ્રંથિના કદમાં વધારો થવાથી મૂત્રમાર્ગ પર દબાણ આવે છે, જેના કારણે નીચે મુજબની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે:
- પેશાબની શરૂઆત કરવામાં કે બંધ કરવામાં મુશ્કેલી.
- પેશાબનો પ્રવાહ નબળો અથવા તૂટક તૂટક આવવો.
- પેશાબ કર્યા પછી પણ મૂત્રાશય સંપૂર્ણ ખાલી ન થયું હોય તેવું લાગવું.
- રાત્રે વારંવાર પેશાબ માટે ઉઠવું (નોક્ટુરિયા).
આ લક્ષણો સામાન્ય પ્રોસ્ટેટના વિસ્તરણ (BPH) ને કારણે પણ હોઈ શકે છે, પરંતુ તેને અવગણવા ન જોઈએ.
- પેશાબ અથવા વીર્યમાં લોહી
જો પેશાબમાં (હેમેટુરિયા) અથવા વીર્યમાં (હેમેટોસ્પર્મિયા) લોહી જોવા મળે, તો તે એક ગંભીર સંકેત છે અને તાત્કાલિક તબીબી તપાસ જરૂરી છે. આ પ્રોસ્ટેટ કેન્સર અથવા અન્ય કોઈ ગંભીર પ્રોસ્ટેટ-સંબંધિત સમસ્યાનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.
- જાતીય કાર્યમાં સમસ્યા
પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના પ્રારંભિક તબક્કામાં જાતીય સમસ્યાઓ પણ જોવા મળી શકે છે. આમાં ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શન (નપુંસકતા) અને પીડાદાયક સ્ખલન મુખ્ય છે. પ્રોસ્ટેટ ગ્રંથિ અને તેની આસપાસની ચેતાઓ જાતીય કાર્યમાં મહત્ત્વનો ભાગ ભજવે છે, અને કેન્સર આ કાર્યોને સીધી રીતે અસર કરી શકે છે.
- પેલ્વિક અથવા સાથળના ભાગમાં દુખાવો
કેટલાક દર્દીઓને પેલ્વિક પ્રદેશ (પેટના નીચેના ભાગ), સાથળ (જાંઘ) અને નિતંબના ભાગમાં સતત અથવા સમયાંતરે દુખાવો અનુભવાઈ શકે છે. આ પણ પ્રોસ્ટેટ કેન્સરનું પ્રારંભિક લક્ષણ હોઈ શકે છે. આવા સતત દુખાવા માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
- રાત્રે વારંવાર પેશાબ કરવો
પ્રોસ્ટેટ ગ્રંથિના વિસ્તરણને કારણે મૂત્રાશય પર દબાણ વધે છે, જેના કારણે રાત્રિ દરમિયાન વારંવાર પેશાબ કરવા ઉઠવું પડે છે. આનાથી ઊંઘમાં વિક્ષેપ પડે છે અને સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર થાય છે.
PSA રક્ત પરીક્ષણનું મહત્ત્વ
પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના નિદાનમાં PSA (પ્રોસ્ટેટ-વિશિષ્ટ એન્ટિજેન) રક્ત પરીક્ષણ ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. આ પરીક્ષણ લોહીમાં પ્રોસ્ટેટ દ્વારા ઉત્પન્ન થતા પ્રોટીનનું સ્તર માપે છે. ઊંચું PSA સ્તર કેન્સર સૂચવી શકે છે, જોકે તે અન્ય બિન-કેન્સરગ્રસ્ત સમસ્યાઓને કારણે પણ થઈ શકે છે. 50 વર્ષથી વધુ ઉંમરના પુરુષો અને જેમના પરિવારમાં પ્રોસ્ટેટ કેન્સરનો ઇતિહાસ છે, તેમને નિયમિત PSA પરીક્ષણ કરાવવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
ડિસ્ક્લેમર: આ લેખ માત્ર માહિતી માટે છે અને તેને તબીબી સલાહ તરીકે ગણવો નહીં. કોઈ પણ સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત પ્રશ્ન માટે, તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.