Testosterone fluctuation in Men: શું પુરુષોને પણ સ્ત્રીઓની જેમ માસિક ધર્મ જેવો જ દુખાવો થાય છે? આ પ્રશ્ન સોશિયલ મીડિયાથી લઈને હેલ્થ ફોરમ સુધી વારંવાર ઉઠે છે. તાજેતરના સંશોધનો અને તબીબી નિષ્ણાતોના મતે, આનો સરળ જવાબ ના છે. પુરુષોને પણ સ્ત્રીઓની જેમ માસિક ધર્મનો અનુભવ થતો નથી. જોકે, કેટલીક શારીરિક અને માનસિક સ્થિતિઓ છે જેના કારણે પુરુષોમાં માસિક ધર્મ જેવા લક્ષણોનો અનુભવાય છે.
પુરુષોમાં શું થાય છે?
હેલ્થલાઇનના રિપોર્ટ મુજબ પુરુષોને ગર્ભાશય, ઓવ્યુલેશન અથવા માસિક ચક્ર હોતું નથી. તેથી, પુરુષો સ્ત્રીઓની જેમ પીરિયડ્સનો દુખાવો અનુભવી શકતા નથી. જો પુરુષો પીડા, ચીડિયાપણું અથવા મૂડ સ્વિંગનો અનુભવ કરે છે, તો તેનું કારણ અલગ છે. વેબએમડી સમજાવે છે કે પુરુષોમાં ટેસ્ટોસ્ટેરોનનું સ્તર દરરોજ વધઘટ થાય છે. જ્યારે આ સ્તર ઘટે છે, ત્યારે પુરુષો ચીડિયાપણું, મૂડ સ્વિંગ, થાક અને નબળાઇ અનુભવી શકે છે. આને ઇરિટેબલ મેલ સિન્ડ્રોમ (IMS) કહેવામાં આવે છે, જે PMS જેવા લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે.
મેયો ક્લિનિકના સંશોધન દર્શાવે છે કે જ્યારે તણાવ વધે છે, ત્યારે શરીરમાં કોર્ટિસોલ હોર્મોન નોંધપાત્ર રીતે વધે છે. આ કોર્ટિસોલ પુરુષોમાં પેટમાં ખેંચાણ, માથાનો દુખાવો, અનિદ્રા, થાક અને મૂડ સ્વિંગ જેવા લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે. જોકે આ લક્ષણો સ્ત્રીઓના PMS જેવા હોઈ શકે છે, તે વાસ્તવિક પીરિયડ્સ નથી.
આને કેવી રીતે અટકાવી શકાય?
પુરુષોમાં માસિક સ્રાવ જેવા લક્ષણોમાં સામાન્ય રીતે તણાવ, ઊંઘનો અભાવ, પાચન સમસ્યાઓ અને કામના દબાણને કારણે થાય છે. આ લક્ષણોને દૂર કરવા માટે તણાવ ઓછો કરવો જરૂરી છે. જ્યારે મન અને શરીર વધુ તણાવમાં હોય છે, ત્યારે ચીડિયાપણું, થાક, પેટમાં ખેંચાણ અને મૂડ સ્વિંગ જેવા લક્ષણો વધે છે. પૂરતી ઊંઘ લેવી, સમયસર ખાવું, હળવી કસરત કરવી અને દિવસભર પુષ્કળ પાણી પીવું વેગેરેથી નોંધપાત્ર રાહત મળી શકે છે. ગેસ, કબજિયાત અથવા પેટનું ફૂલવું પણ ઘણીવાર માસિક સ્રાવ જેવા દુખાવાનું કારણ બની શકે છે, તેથી સારી પાચનશક્તિ જાળવવી મહત્વપૂર્ણ છે.
દારૂ, સિગારેટ, જંક ફૂડ અને મોડે સુધી જાગવાથી શરીર નબળું પડી શકે છે, તેથી આ લક્ષણો ઘટાડવા અથવા દૂર કરવા ફાયદાકારક છે. જો આ લક્ષણો ઘણા દિવસો સુધી ચાલુ રહે, દૈનિક પ્રવૃત્તિઓમાં દખલ કરે, અથવા ગંભીર પીડા પેદા કરે, તો તે અંતર્ગત સમસ્યા અથવા હોર્મોનલ અસંતુલનનું સંકેત હોઈ શકે છે. ડૉક્ટરની સલાહ લેવી શ્રેષ્ઠ છે.