Health::સ્ટ્રોક એ જીવનશૈલી સાથે જોડાયેલી બીમારી છે.મગજના કોઈપણ ભાગમાં રક્ત સંચાર અવરોધાતા સ્ટ્રોક આવે છે. સ્ટ્રોક માટે હાઇ બ્લડ પ્રેશર પણ જવાબદાર છે.


દેશમાં દર બે મિનિટે એક વ્યક્તિ સ્ટ્રોકથી મૃત્યુ પામે છે. સામાન્ય ભાષામાં આ રોગને લકવો કહેવાય છે. જેમાં અચાનક શરીર સુન્ન થવા લાગે, બોલવામાં તકલીફ થાય કે મોઢામાંથી લાળ નીકળવા લાગે છે.  આ બધા સ્ટ્રોકના લક્ષણો છે. આવી કોઈ સમસ્યા હોય તો તરત જ હોસ્પિટલમાં જવું જોઈએ. લક્ષણોની વહેલી તપાસ અને સારવારથી  સ્ટ્રોકના દર્દીને બચાવી શકાય છે.


ઈન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ મેડિકલ રિસર્ચ (ICMR)ના ડેટા અનુસાર, કેન્સર પછી દેશમાં મૃત્યુનું સૌથી સામાન્ય કારણ સ્ટ્રોક છે. દર વર્ષે આ રોગના 18 મિલિયન કેસ આવે  છે. તેમાંથી 25 ટકા દર્દીઓની ઉંમર 40 વર્ષથી ઓછી હોય છે. સ્ટ્રોકના મુખ્ય કારણોમાં હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને હવાનું પ્રદૂષણ પણ માનવામાં આવે છે. દેશમાં દર વર્ષે 6,99,000 લોકો આ રોગને કારણે મૃત્યુ પામે છે. મોટાભાગના કેસોમાં હોસ્પિટલો સુધી પહોંચવામાં વિલંબ મૃત્યુનું કારણ બને છે.


સમયસર ઇલાજ જરૂરી


ઓલ ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ મેડિકલ સાયન્સ (AIIMS), નવી દિલ્હીના ન્યુરોલોજિસ્ટ ડૉ. એમવી પદ્મા શ્રીવાસ્તવ કહે છે કે, સ્ટ્રોક એ જીવનશૈલીનો રોગ છે. મગજના કોઈપણ ભાગમાં રક્ત પુરવઠામાં વિક્ષેપને કારણે સ્ટ્રોક થાય છે. તેનું સૌથી મોટું કારણ હાઈ બ્લડ પ્રેશર છે. ઉપરાંત, જે લોકોને ડાયાબિટીસ હોય તેમને પણ સ્ટ્રોકનું જોખમ વધારે હોય છે. કારણ કે, બ્લડ શુગર વધવાને કારણે મગજની તમામ મુખ્ય રક્તવાહિનીઓ નબળી પડી જાય છે અને બ્લડ બ્લોકેજ થવાનું જોખમ રહે છે. ડૉ.પદ્માના કહેવા પ્રમાણે, સ્ટ્રોક વિશે લોકોમાં જાગૃતિનો અભાવ છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં, દર્દીઓ ખૂબ મોડા હોસ્પિટલ પહોંચે છે. જ્યારે, આ રોગમાં દરેક મિનિટ મહત્વપૂર્ણ છે. એટલા માટે એ મહત્વનું છે કે લોકો લક્ષણો ઓળખે અને સમયસર સારવાર મેળવે. આ માટે જિલ્લા હોસ્પિટલોમાં પણ સ્ટ્રોક યુનિટ બનાવવા જોઈએ. જ્યાં દર્દીઓ સારવાર મેળવી શકે. કારણ કે ઘણી વખત દર્દીને મોટી હોસ્પિટલમાં રીફર કરવામાં આવે છે. ત્યાં પહોંચવામાં સમય લાગે છે અને આ દરમિયાન દર્દીના મૃત્યુનું જોખમ વધી જાય છે.


ડૉક્ટર્સ કહે છે કે, સ્ટ્રોક પછીના ચાર કલાક સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. જો આ સમયગાળા દરમિયાન દર્દીને સારવાર મળે તો તે સાજો થઈ શકે છે. જો આ સમય સુધીમાં સ્ટ્રોકની સારવાર ન મળે તો મગજને ઘણું નુકસાન થાય છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં, દર્દી જીવનભર અપંગ બની જાય છે.


આ લક્ષણોને નજર અંદાજ ન કરો


ગંભીર માથાનો દુખાવો, ઉલ્ટી, શરીરના કોઈપણ ભાગમાં નિષ્ક્રિયતા આવે છે, દ્રષ્ટિ, શ્રવણ અને વાણી ગુમાવવી, ચહેરો વળાંક આવે છે.