Women Health: કેટલાક લક્ષણોને લાંબા સમય સુધી અવગણવાથી ભવિષ્યમાં વંધ્યત્વ અથવા અન્ય પ્રજનન સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ જેવી ગંભીર સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. તેથી સમજો કે માસિક સ્રાવ દરમિયાન દુખાવો થાય ત્યારે ડૉક્ટરને મળવું ક્યારે મહત્વપૂર્ણ છે.
પિરિયડમાં કેટલીક મહિલાઓ માટે ક્રેમ્પ્સ ખૂબ જ પીડાદાયક હોય છે. જ્યારે સ્ત્રીઓને માસિક સ્રાવ થાય છે, ત્યારે ગર્ભાશયનું આંતરિક સ્તર, એટલે કે એન્ડોમેટ્રીયમ, ખરી જાય છે. ગર્ભાશય સંકોચાય છે અને ઢીલું થઈ જાય છે જેથી આ સ્તર શરીરમાંથી બહાર નીકળી જાય. આ સંકોચન (ગર્ભાશયના સંકોચન) ખેંચાણ અથવા દુખાવોનું કારણ બને છે.
આ સંકોચનને નિયંત્રિત કરવામાં પ્રોસ્ટાગ્લાન્ડિન્સ નામનું રસાયણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જો શરીરમાં તેનું પ્રમાણ વધે છે, તો ગર્ભાશયના સ્નાયુઓ વધુ મજબૂત રીતે સંકોચાય છે, જેનાથી દુખાવો વધે છે. આ જ કારણ છે કે કેટલીક સ્ત્રીઓને માસિક સ્રાવ દરમિયાન હળવો દુખાવો થાય છે અને કેટલીકને તીવ્ર દુખાવો થાય છે.
પીરિયડ્સ દરમિયાન હળવો દુખાવો સામાન્ય છે, પરંતુ ક્યારેક આ દુખાવો અસહ્ય બની જાય છે અને આપણી રોજિંદી પ્રવૃત્તિઓમાં અવરોધ ઉભો કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, એ સમજવું જરૂરી છે કે ક્યારેક દુખાવો માત્ર એક નાની સમસ્યા હોય છે અને ક્યારેક તે ગંભીર બીમારીની નિશાની હોઈ શકે છે. નિષ્ણાતોએ કેટલાક સંકેતો જણાવ્યા છે, જેને અવગણવા જોઈએ નહીં.
અસહ્ય પેલ્વિક પીડા
જો માસિક સ્રાવ સાથે તીવ્ર ઉબકા, ઉલટી, ઝાડા, ચક્કર અથવા તાવ આવે છે, તો તે વધુ ધ્યાન આપવાની બાબત છે. ખાસ કરીને જ્યારે દુખાવો ખૂબ જ તીવ્ર હોય ત્યારે, એટલે કે, જો સ્કેલ પર અસહ્ય પેલ્વિક પીડા હોય, તો ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.
વધુ પડતું લોહી વહેવું ચિંતાનો વિષય છે
તે જ રીતે, જો માસિક સ્રાવ અચાનક ખૂબ ભારે થઈ ગયો હોય. જેમ કે એક કલાકમાં બે કરતાં વધુ પેડ અથવા ટેમ્પોન ભીના થઈ જાય છે. અથવા ખૂબ મોટા લોહીના ગંઠાવા નીકળી રહ્યા છે અથવા માસિક એક અઠવાડિયાથી વધુ સમય સુધી ચાલે છે. તો આ બધા ગંભીર સ્થિતિના સંકેતો હોઈ શકે છે - જેમ કે ફાઇબ્રોઇડ્સ અથવા અન્ય. આને અવગણવા જોઈએ નહીં.
માસિક સ્રાવ દરમિયાન વધેલો દુખાવો
જો માસિક સ્રાવમાં ખેંચાણ સામાન્ય કરતાં અલગ લાગે છે, પરંતુ દુખાવો સામાન્ય દુખાવાને બદલે અસહ્ય થઈ ગયો છે. તો આ માટે પણ ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવાની જરૂર છે. તે એન્ડોમેટ્રિઓસિસ, એડેનોમાયોસિસ અથવા પેલ્વિક ઇન્ફ્લેમેટરી રોગ જેવી સમસ્યાનું સંકેત હોઈ શકે છે.
તેને સામાન્ય દુખાવો માનીને અવગણશો નહીં.
ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે ઘણી સ્ત્રીઓ એવું વિચારીને જતું કરે છે કે, દુખાવો સામાન્ય છે અથવા સહન કરી શકાય છે. પરંતુ નિષ્ણાતો કહે છે કે જો દુખાવો તમારા રોજિંદા જીવનમાં ખલેલ પહોંચાડે છે, એટલે કે, જો તમને કામ, શાળા અથવા સામાજિક જીવનમાં સમસ્યાઓ થવા લાગે છે, તો તમારે ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. જો દુખાવો એટલો તીવ્ર હોય કે પેઇનકિલર્સ પણ અસરકારક ન હોય, તો તમારે વધુ સાવધ રહેવાની જરૂર છે.