World Homoeopathy Day 2023: દર વર્ષે 10મી એપ્રિલને વિશ્વ હોમિયોપેથી દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસને હોમિયોપેથીના સ્થાપક ડો. સેમ્યુઅલ હેનેમેનની જન્મજયંતિ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આજે સમગ્ર વિશ્વમાં લોકો હોમિયોપેથી દવાઓ પર વિશ્વાસ કરી રહ્યા છે અને તેના દ્વારા તેમની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓની સારવાર કરાવી રહ્યા છે.
લોકોનો તેના પર વિશ્વાસ એટલા માટે પણ છે કારણ કે તેની આડઅસર થવાની શક્યતાઓ ઓછી છે અને રિકવરીની શક્યતાઓ વધુ છે. હોમિયોપેથીની દવાઓ લાઇક ક્યોર લાઇકના સિદ્ધાંત પર આધારિત છે. આનો અર્થ એ છે કે જે પદાર્થ ઓછી માત્રામાં લેવામાં આવે છે, તે જ લક્ષણો વધુ માત્રામાં લેવામાં આવે છે. હોમિયોપેથી ગ્રીક શબ્દ હોમિયો પરથી ઉતરી આવ્યો છે, જેનો અર્થ સમાન છે અને પેથોસનો અર્થ થાય છે પીડા અથવા રોગ. આવો જાણીએ શું છે આ દિવસનો ઈતિહાસ અને મહત્વ.
હોમિયોપેથીનો ઇતિહાસ
હોમિયોપેથી દવાઓ અને સર્જરીનો ઉપયોગ કરતી નથી. તે એવી માન્યતા પર આધારિત છે કે દરેક વ્યક્તિ એક વ્યક્તિ છે, તેની અલગ-અલગ લાક્ષણિકતાઓ છે અને તે મુજબ સારવાર કરવી જોઈએ. જર્મન ચિકિત્સક અને રસાયણશાસ્ત્રી સેમ્યુઅલ હેનેમેન (1755-1843) દ્વારા વ્યાપક સફળતા પ્રાપ્ત કર્યા પછી હોમિયોપેથી સૌપ્રથમ 19મી સદીમાં પ્રસિદ્ધિમાં આવી. પરંતુ તેની ઉત્પત્તિ પૂર્વે 5મી સદીની છે, જ્યારે 'દવાઓના પિતા' હિપ્પોક્રેટ્સે તેમના દવાના બોક્સમાં હોમિયોપેથિક ઉપચારો દાખલ કર્યા હતા.
એવું કહેવાય છે કે તે હિપ્પોક્રેટ્સ હતા જેમણે રોગને સમજતી વખતે સમજ્યું કે તે આપણા શરીર પર કેવી અસર કરે છે અને તેથી હોમિયોપેથિકની શોધ થઈ. તેમણે સમજાવ્યું કે રોગના નિદાનમાં દરેક વ્યક્તિના લક્ષણો, તેઓ રોગ પ્રત્યે કેવી પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા છે અને તેમની હીલિંગ શક્તિ મહત્વપૂર્ણ છે તે સમજવું જરૂરી છે. આ સમજ આજે હોમિયોપેથીનો આધાર બની ગઈ છે. હિપ્પોક્રેટ્સ પછી હોમિયોપેથીની મોટાભાગે અવગણના કરવામાં આવી હતી, પરંતુ હેનેમેને 18મી સદીના અંતમાં તેને પુનર્જીવિત કરવાનું કામ કર્યું હતું.
એવું કહેવાય છે કે તે સમયે રોગ ખૂબ જ ઝડપથી ફેલાયો હતો અને તબીબી સારવાર ખૂબ જ હિંસક અને આક્રમક બની હતી. તે સમય દરમિયાન હેનિમેનને ક્લિનિકલ દવા સંપૂર્ણપણે અસ્વીકાર્ય લાગી. તેમણે દવા અને રસાયણશાસ્ત્ર પર સખત મહેનત કરી અને નબળી સ્વચ્છતા સામે પોતાનો વિરોધ વ્યક્ત કર્યો જે રોગના ઝડપથી ફેલાવાનું કારણ બની રહ્યું હતું. આટલું જ નહીં, હેનિમેન તે તબીબી પદ્ધતિઓ અને દવાઓની વિરુદ્ધ હતા જેની શરીર પર ભયંકર આડઅસર થઈ રહી હતી. તેમના આ વિચારથી દવાના ક્ષેત્રમાં કંઈક શોધાયું, જેણે તેમને હોમિયોપેથીના સાચા સ્થાપક બનાવ્યા.
વિશ્વ હોમિયોપેથી દિવસ શા માટે ઉજવવામાં આવે છે?
હોમિયોપેથી વિશે જાગૃતિ લાવવા અને હોમિયોપેથીની પહોંચ સુધારવા માટે આ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. હોમિયોપેથીને મોટા પાયે વિકસાવવા માટે જરૂરી ભવિષ્યની વ્યૂહરચના અને તેના પડકારોને સમજવું પણ મહત્વપૂર્ણ છે. હોમિયોપેથીના સરેરાશ વ્યાવસાયિક સફળતા દરમાં વધારો કરતી વખતે, શિક્ષણની ગુણવત્તા પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે.
હોમિયોપેથી એ દવાની એક પદ્ધતિ છે જે માને છે કે શરીર પોતાને સાજા કરી શકે છે. હોમિયોપેથીના પ્રેક્ટિશનરો ઓછી માત્રામાં કુદરતી પદાર્થો જેમ કે છોડ અને ખનિજોનો ઉપયોગ કરે છે. તેઓ માને છે કે આ ઉપચાર પ્રક્રિયાને ઉત્તેજીત કરે છે. હોમિયોપેથી વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે 10 એપ્રિલે વિશ્વ હોમિયોપેથી દિવસ મનાવવામાં આવે છે. ઉપરાંત, આ દિવસ હોમિયોપેથીના સ્થાપક સેમ્યુઅલ હેનેમેનના જન્મદિવસ તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે.
હોમિયોપેથી બે ગ્રીક શબ્દોથી બનેલો છે
હોમિયોપેથી એ બે ગ્રીક શબ્દો, હોમિયોસ અને પેથોસનું સંયોજન છે. હોમિયોસ એટલે સમાન અને પેથોસ એટલે દુઃખ. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, હોમિયોપેથી એ રોગોની સારવારની પદ્ધતિઓ છે. હોમિયોપેથિક ઉત્પાદનો પર્વતની ઔષધિઓ, સફેદ આર્સેનિક, પોઈઝન આઈવી જેવા ખનિજો અને પીસેલા મીણ જેવા પ્રાણી ઉત્પાદનોમાંથી બનાવવામાં આવે છે. આ હોમિયોપેથિક ઉત્પાદનો ખાંડની ગોળીઓ, મલમ, ગોળીઓ, જેલ, ક્રીમ અને ટીપાંના સ્વરૂપમાં છે. સારવાર દરેક વ્યક્તિની જરૂરિયાતોને અનુરૂપ છે.