Aadhaar Update: દેશમાં આવા ઘણા કિસ્સાઓ સામે આવ્યા છે, જેમાં વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી પણ પરિવારના સભ્યો તેના નામે રાશન અને પેન્શન સહિત અન્ય સુવિધાઓ લેતા રહે છે. પણ હવે આવું નહીં થાય. યુનિક આઈડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (UIDAI), આધાર જારી કરતી સંસ્થા અને ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ આ માટે સુનિશ્ચિત વ્યવસ્થા કરવા જઈ રહ્યા છે. ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ એ એવી સંસ્થા છે જે દેશમાં જન્મ અને મૃત્યુનો રેકોર્ડ રાખે છે. બંને સંસ્થાઓ એક મિકેનિઝમ પર કામ કરી રહી છે. આમાં, મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર જારી થતાં જ આધાર નિષ્ક્રિય થઈ જશે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ મિકેનિઝમ હેઠળ, સંબંધિત એજન્સીનું મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર જારી થતાં જ તેની માહિતી મૃતકના પરિવારને મોકલવામાં આવશે અને તેમની સંમતિ પછી, નંબર નિષ્ક્રિય કરવામાં આવશે.
સૂત્રોએ જણાવ્યું કે આ મિકેનિઝમને લાગુ કરવા માટે રાજ્ય સરકારો સાથે પણ વાતચીત ચાલી રહી છે. મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર બનાવવા માટે પરિવારના સભ્યોએ મૃતકનો આધાર નંબર આપવો પડશે. UIDAI એ જન્મ પ્રમાણપત્ર જારી કરતી વખતે આધાર ફાળવવાની યોજના શરૂ કરી છે. અત્યાર સુધીમાં 20 રાજ્યોએ આ સિસ્ટમ લાગુ કરી છે. આગામી દિવસોમાં અન્ય રાજ્યો પણ આ યોજના શરૂ કરે તેવી શક્યતા છે. આ સુવિધાઓ આધાર 2.0 નો ભાગ છે. આધાર 2.0 હેઠળ, સરકાર તેની વિશ્વસનીયતા વધારવાની સાથે નવી સુવિધાઓ લાવી રહી છે.
UIDAI એ મહત્વાકાંક્ષી અપડેટ કવાયત શરૂ કરી છે. જેમને 10 વર્ષ પહેલા આધાર કાર્ડ આપવામાં આવ્યા છે તેમને તેમના રેકોર્ડ અપડેટ કરવા માટે કહેવામાં આવી રહ્યું છે. આ સંબંધમાં હજુ ચોક્કસ આંકડો ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ અંદાજ મુજબ ત્રણ કરોડથી વધુ લોકોએ તેમના આધાર અપડેટ કર્યા છે. આધારના ઉપયોગનો વ્યાપ વધી રહ્યો છે. હેલ્થ રેકોર્ડથી લઈને ઈન્કમ ટેક્સ અને ડ્રાઈવિંગ લાયસન્સ સુધી તેનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. સરકાર એવી સિસ્ટમ બનાવવા માંગે છે જેમાં આધારની વિગતો બદલાતાની સાથે જ તમામ રેકોર્ડ ઓટોમેટીક અપડેટ થઈ જાય. પ્રથમ તબક્કામાં એવા લોકોને સામેલ કરી શકાય છે, જેઓ પોતાના મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજો રાખવા માટે ડિજીલોકરનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે.