FD vs SIP crorepati calculator: જ્યારે બચતના નાણાંનું રોકાણ (Investment) કરવાની વાત આવે છે, ત્યારે ઘણા લોકો સમક્ષ બે મુખ્ય વિકલ્પો ઉપલબ્ધ હોય છે: ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) અથવા સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન (SIP). જે વ્યક્તિઓ પાસે એક મોટી રકમ એકસાથે ઉપલબ્ધ હોય છે, તેઓ FD ને પસંદ કરે છે, જ્યારે નિયમિતપણે બચત કરવાની ટેવ ધરાવતા લોકો SIP જેવા વિકલ્પો તરફ વળે છે. પરંતુ વાસ્તવિક પ્રશ્ન એ છે કે, જો તમારું લક્ષ્ય ₹1 કરોડ નું ભંડોળ બનાવવાનું હોય, તો કઈ વ્યૂહરચના તમને ઝડપથી ત્યાં પહોંચાડશે? ₹10 લાખની FD કે દર મહિને ₹5,000ની SIP? ચાલો આની સંપૂર્ણ ગણતરી અને તુલના સમજીએ.
ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD): સુરક્ષિત પણ ધીમું વળતર
ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ એ પરંપરાગત અને સૌથી સલામત રોકાણ માધ્યમોમાંનું એક છે. આમાં, તમે એક સાથે ચોક્કસ રકમ જમા કરો છો અને બેંક (Bank) તમને નિશ્ચિત વ્યાજ દર (Fixed Interest Rate) અનુસાર તેના પર નિશ્ચિત વળતર (Fixed Return) આપે છે. FD નો સમયગાળો અગાઉથી નક્કી કરવામાં આવે છે અને તેના વ્યાજ દર બજારના વધઘટથી પ્રભાવિત થતા નથી.
ફાયદા: તમારા પૈસા સુરક્ષિત રહે છે અને વ્યાજ દર નિશ્ચિત હોય છે. તેમાં શેરબજારના (Stock Market) વધઘટનું કોઈ જોખમ નથી, અને વરિષ્ઠ નાગરિકોને (Senior Citizens) વધારાના વ્યાજ દરનો લાભ પણ મળે છે.
ગેરફાયદા: FD માં વળતર મર્યાદિત હોય છે, સરેરાશ 6-7% સુધી, જે ઘણીવાર ફુગાવાના દરને (Inflation Rate) હરાવી શકતું નથી. વ્યાજ પર કર જવાબદારી (Tax Liability) પણ હોય છે અને લાંબા ગાળે તેનો વિકાસ ખૂબ ધીમો હોય છે.
₹1 કરોડ કમાવવામાં કેટલો સમય લાગશે? ધારો કે તમે એક સાથે ₹10 લાખ FD માં જમા કરાવ્યા છે અને વાર્ષિક વ્યાજ દર 7% છે. આ રકમને ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ (Compounding Interest) સાથે ₹1 કરોડ બનવામાં લગભગ 33.5 વર્ષ જેટલો સમય લાગે છે. આ ગણતરી ત્યારે જ સાચી ઠરે છે જ્યારે વ્યાજ પર કોઈ કર ન લાગે અને સમગ્ર સમયગાળા દરમિયાન કોઈ ઉપાડ કરવામાં ન આવે.
સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન (SIP): ઓછું રોકાણ, વધુ સંભાવના
SIP એટલે કે સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન, એક રોકાણ મોડેલ છે જેમાં તમે દર મહિને મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં (Mutual Fund) એક નિશ્ચિત રકમનું રોકાણ કરો છો. આ રકમ ₹100 થી હજારો સુધીની હોઈ શકે છે. આ યોજના શેરબજાર સાથે જોડાયેલી છે, તેથી તે વધઘટ થાય છે. પરંતુ, લાંબા ગાળે, ઇક્વિટી આધારિત SIP સરેરાશ સારું વળતર આપવામાં સફળ રહી છે, જે વાર્ષિક સરેરાશ 12% લાંબા ગાળાનું વળતર આપે છે.
ફાયદા: નાના રોકાણથી શરૂઆત કરી શકાય છે અને તેમાં ચક્રવૃદ્ધિની અસર વધુ જોવા મળે છે. FD જેવા લોક-ઇન સમયગાળાની (Lock-in Period) કોઈ ઝંઝટ નથી. તે ગમે ત્યારે શરૂ અથવા બંધ કરી શકાય છે અને લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ પર (Long-term Capital Gains) થોડી કર રાહત મળે છે.
જોખમો: ઇક્વિટી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યોજના સાથે SIP સંપૂર્ણપણે બજારના વધઘટ પર આધારિત છે. ઉપરાંત, નિશ્ચિત વળતરની કોઈ ગેરંટી નથી. તમારે શિસ્ત (Discipline) અને ધીરજ (Patience) સાથે રોકાણ કરવું પડશે.
₹5,000 ની SIP કેટલા સમયમાં ₹1 કરોડ બનશે? ધારો કે તમે દર મહિને ₹5,000ની SIP કરો છો અને તમને વાર્ષિક સરેરાશ 12% વળતર મળી રહ્યું છે. આ દરે ₹1 કરોડ કમાવવા માટે લગભગ 29 વર્ષ લાગે છે. નોંધનીય છે કે આમાં કોઈ મોટી એકસાથે રકમનું રોકાણ કરવાની જરૂર નથી. જો તમે 33.5 વર્ષ (જેટલો સમય FD ને ₹1 કરોડ બનવામાં લાગતો હતો) માટે ₹5,000ની SIP ચાલુ રાખો છો, તો ચક્રવૃદ્ધિની શક્તિને કારણે, તમારું કુલ વળતર ₹2.71 કરોડ જેટલું થશે. જ્યારે આ જ સમયગાળામાં, ₹10 લાખની FD ફક્ત ₹1 કરોડ જ કમાઈ શકશે.
FD વિરુદ્ધ SIP: તમારા માટે કયો વિકલ્પ વધુ સારો?
આ પ્રશ્નનો જવાબ સંપૂર્ણપણે તમારી સુવિધા અને જોખમ લેવાની ક્ષમતા (Risk Appetite) પર આધાર રાખે છે. નિષ્ણાતોના મતે, જો તમારો ઉદ્દેશ્ય ફક્ત મૂડીનું રક્ષણ કરવાનો હોય અને તમે બજારના ઉતાર-ચઢાવને સહન ન કરી શકો, તો FD એ એક સારો વિકલ્પ છે. પરંતુ ₹1 કરોડ સુધી પહોંચવા માટે, તેને 33.5 વર્ષ સુધી જાળવી રાખવું પડશે, જે એક લાંબી અને ધીમી પ્રક્રિયા છે. ઉપરાંત, ઘણી વખત આટલા લાંબા સમયગાળા માટે FD જાળવી રાખવું વ્યવહારુ નથી.
બીજી બાજુ, SIP ઓછી મૂડીથી શરૂ થાય છે, પરંતુ શિસ્ત અને ધીરજ સાથે, તે 29 વર્ષમાં ₹1 કરોડના લક્ષ્યને શક્ય બનાવે છે. આમાં વધુ સારા વળતરનો પણ અવકાશ છે. ઉદાહરણ તરીકે, કેટલીક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યોજનાઓ સરેરાશ 15% થી 20% વળતર આપી શકે છે. જો તમને તમારી ₹5,000ની SIP પર 15% વાર્ષિક વળતર મળે છે, તો તમે ફક્ત 21 વર્ષ અને 4 મહિનામાં ₹1 કરોડનું ભંડોળ બનાવશો – એટલે કે, FD કરતા લગભગ 12 વર્ષ વહેલા. જોકે, SIP માં જોખમ FD કરતા ઊંચું હોય છે.
ડિસ્ક્લેમર: અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત સામાન્ય જાણકારી માટે છે અને તેને રોકાણની સલાહ તરીકે ન લેવી. શેરબજારમાં રોકાણ બજારના જોખમોને આધીન છે. રોકાણ કરતા પહેલા હંમેશા નાણાકીય નિષ્ણાતની સલાહ લેવી આવશ્યક છે.